Osmanlı Tarihi (1789-1876) Final 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Hangisi Islahat Fermanı’nın toplumun genelini ilgilendiren hükümleri arasında yer almaz?
Hapishane koşullarının iyileştirilmesi |
İşkence ve eziyetin yasaklanması |
Yargılamaların adil ve hızlı olması |
Banka açılması |
Ruhban sınıfının belli bir gelire sahip olması |
Hapishane koşullarının iyleştirilmesi, işkence ve eziyetin yasaklanması, yargılamaların adil ve hızlı yapılması, bütçe usulünün benimsenmesi, banka açılması, refahın arttırılması gibi toplumun genelini ilgilendiren hükümler bir kenara bırakılırsa Ferman’ın neredeyse tamamı gayrimüslim haklarına ayrılmış durumdaydı. Bu haklar arasında, mülk edinme hakkı, ruhban sınıfının belli bir gelire sahip olmaları, dini yapıların inşa ve tamirler inde kolaylık, mezhep ve din değiştirme izni, ayin serbestiyeti, başka dine mensup olanların asağılanmasının önüne geçilmesi gibi hususlar yer alıyordu.
2.Soru
İdare Meclisi’nin başkanlığını yapacak mutasarrıfların içinde aşağıdakilerden hangisi bulunmamaktadır?
Dürziler. |
Katolik Rumlar. |
Maruniler. |
Hanefi İslamlar. |
Ortodoks Rumlar. |
Mutasarrıf aynı zamanda cemaatler tarafından seçilecek iki Marunî, iki Dürzî, iki Katolik Rum, iki Ortodoks Rum, iki Mütevali (Şii), iki Sünni İslam olmak üzere 12 üyeden oluşan İdare Meclisi’nin başkanlığını da yapacaktı.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1840'da sonuçlanan Mısır meselesinin çözülmesi ile ortaya çıkan en önemli durumdur?
Mısır meselesinin bir İç İsyan olarak ortaya çıkması |
Osmanlı Devleti'nin artık Boğazları kendisinin savunamayacağının ortaya çıkması |
Mısır'da saltanatın artık babadan oğula geçeceği fermanının elde edilmesi |
Rusya'nın boğazlara yönelik girişimlerinin boşa çıkması |
Avrupa devletlerinin Osmanlı üzerindeki çıkarlarının daha açık hale gelmesi |
Mısır meselesinin çözülmüş olması gerçekte Boğazlar sorununun çözülmesi anlamına gelmiyordu. Bunun sonucunda Osmanlı Devleti'nin artık Boğazları kendisinin savunamayacağı ortaya çıkmıştı.
4.Soru
Hangi antlaşma ile Ruslar Boğazlardan serbest geçiş hakkı elde etmişlerdir?
Karlofça Antlaşması |
Hünkar İskelesi Antlaşması |
Küçük Kaynarca Antlaşması |
Uşi Antlaşması |
Londra Antlaşması |
Ruslar, Karlofça Antlaşması sonrası Karadeniz’i Rus gölü yapmak yolunda önemli bir adım attılar. 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması’yla da Rus Ticaret gemileri için Boğazlardan serbestçe geçiş hakkını kazandılar. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Dört madde halinde hazırlanan 1841 Boğazlar Sözleşmesi'nin en önemli maddesi olan ilk maddenin içeriği aşağıdakilerden hangisidir?
Rus Ticaret gemileri Boğazlardan serbestçe geçiş hakkını kazandılar. |
Rusya, dost devlet sıfatıyla Boğazlardan her iki istikamette gemi geçirmek hakkını sekiz yıl için kazanmıştı. |
Osmanlı Devleti, yabancı savaş gemilerinin Karadeniz ve Çanakkale boğazlarından geçemeyeceğine dair yasağı uygulamaya devam edeceğinin garantisini vermişti. |
Hindistan yollarının güveliğini isteyen İngiltere, Boğazların kapalılığını Rusya, Avusturya ve Prusya’ya kabul ettirmişti. |
Ruslar Karadeniz'i Rus gölü yapma yolunda önemli bir adım atmışlardı. |
Osmanlı Devleti ve Fransa’nın da katılımı ile 13 Temmuz 1841’de Londra’da, Boğazlar Sözleşmesi veya 1841 Londra Boğazlar Sözleşmesi adını alan bir antlaşma imzalandı. 1841 Boğazlar Sözleşmesi, dört maddeden ibaret olup en önemli olanı ilk maddesidir. Bu maddeye göre Osmanlı Devleti, yabancı savaş gemilerinin Karadeniz ve Çanakkale boğazlarından geçemeyeceğine dair eskiden beri uygulamakta olduğu yasağı (kaide-i kadime), bundan sonra da uygulayacağına dair kararlılığını ilân ederek bu hususta garanti veriyordu.
6.Soru
II. Mahmud döneminde eğitim alanında yapılan değişiklikler ile ilgili hangisi doğrudur?
Batılı tarzda eğitimden uzak durmaya çalışılmıştır. |
Sıbyan mektepleri kapatılmıştır. |
Sadece memur olmak isteyenlere mektepler açılmıştır. |
Avrupa’ya giden öğrenciler Batının yaşam tarzına da aşina olarak geri dönmüşlerdir. |
Harbiye’deki eğitim süresi uzatılmıştır. |
II. Mahmud döneminde eğitim konusunda gerçekleştirilen “ilk”lerden birisi de Avrupa’ya öğrenci gönderilmesidir. 1827’de gönderilen 4 öğrenciden sonra 1830 yılında Paris’e burslu olarak öğrenci yollamaya başlamıştır. Avrupa’ya giden öğrenciler Batının yaşam tarzına da aşina olarak geri dönmüş, devlet hizmetine girdiklerinde önemli görevlere yükselmişlerdir.
7.Soru
Mehmed Fuat Paşa ile ilgili hangisi doğrudur?
Osmanlı sadrazamlarından biridir. |
Zehirlenerek öldürülmüştür. |
Osmanlı bürokrasisi aydınlarındandır. |
Osmanlı Hanedanı’nın Türkiye’den sınır dışı edilmesi ile Nice şehrine gitmiştir. |
1849 Macar Mültecileri Meselesi’nde devlet hizmetinde bulunamamıştır. |
Fransa’nın Nice şehri Fuad Paşa gibi Osmanlı bürokrasisi ve aydınlarından pek çok ismi ağırlamıştır. Osmanlı Hanedanı’nın Türkiye’den sınır dışı edilmesi ile ekseriyetinin Nice şehrine gittiği ve burada hayatlarına devam ettiği görülür.
8.Soru
Kanuni’den sonra gelen hükümdarlar ve sadrazamların en büyük amacı aşağıdakilerden hangisidir?
Osmanlı düzenini, yeniden kuvvete dayanarak kurmak |
Osmanlı Devletinde özgürlükleri ön plana çıkarmak |
Hukukun üstünlüğünü devletin merkezine taşımak |
Osmanlı Devletinin diğer devletlerle ticaretini artırmak |
Osmanlı topraklarında yaşayan herkese eşit vatandaşlık vermek |
Osmanlı Devleti, Kanuni Devri’nden itibaren durağan bir döneme girmişti. Kanuni sonrasında gelen hükümdarlar ve sadrazamlardan bir kısmı, devleti durağanlıktan kurtarmaya yönelik birtakım girişimlerde bulunmuşlardı. 17. yüzyıldan itibaren başlayan bu çabaların temel amacı bozulan Osmanlı düzenini, yeniden kuvvete dayanarak kurmaktı. Doğru yanıt A’dır.
9.Soru
Tanzimat Fermanında belirtilen devlette bulunması gereken en önemli özellik aşağıdakilerden hangisidir?
Devlette hukukun üstünlüğünün benimsenmesi |
Kurumlarda örfe dayalı hukuk nizamına uyulması |
Devlette sözlü kuralların geçerliliğinin sürdürülmesi |
Hukuki alanda devlet otoritelerinin takdiri |
Dini cemaatlerin topluma hakim olması |
Tanzimat Fermanı’nın içeriğine bakıldığında giriş bölümünde, hukuk devleti olma ve hukukun üstünlüğü özelliğinin yitirilmesiyle devletin ve toplumun sıkıntı içinde olduğu vurgulandıktan sonra idarede ve memlekette kanun üstünlüğünün hakim olmasının gerekliliği belirtilmekteydi. Tanzimat Dönemi öncesi Osmanlı toplum ve devlet yaşamı, dinsel kurallara, çoğu zaman keyfiliği içerisinde barındıran “örf ”e dayalı bir hukuk nizamına, farklı dinî cemaatler (Millet Sistemi) şeklinde örgütlenen bir toplum yapısına sahipti. Öte yandan bu hukuk düzeni büyük oranda (tedvin) derlenmiş, yazılı metinlere dayalı değildi. Bu yüzden özellikle örfi yetkililerce keyfi hukuki çıkarımlar yapılabilmiş, bu da topluma bir keyfilik ve adaletsizlik görüntüsü vermişti. Toplumun hukuki alanda kurduğu ilişki biçimleri, bireyin, diğer bireyler veya devletle olan ilişkileri, özellikle dini kaynaklardan yapılan çıkarımlara veya devlet otoritelerinin takdirine bağlı bir görüntüye sahipti. Bu bakımdan hukuk alanında yazılı “kesin kurallar” koyma gerekliliği daha çok Tanzimat devri ile başladı. Adına kanunlaştırma (Codification) denilen bu yöneliş, pozitif hukuk alanında büyük bir aşamayı temsil etmektedir. Doğru yanıt A’dır.
10.Soru
1871-1876 yılları arasında Rusya-Osmanlı ilişkileri ile ilgili hangisi yanlıştır?
Rusya, Karadeniz’in statüsünde yıllardır yapmak istediğini 1871 yılında gerçekleştirir. |
Rus tehdidi bu dönemde tekrar başlar. |
Osmanlı Rusya ile kendi başa çıkamayacağını fark etmiştir. |
Rusya bu dönemde Balkanlarla ilgilenememiştir. |
Rusya’ya Karadeniz’in kapalılığı ilkesini kaldırtması için bir fırsat olur. |
Avrupa’da Alman İmparatorluğu’nun kurulması ile yaşanan politik belirsizlik ve dengelerin tekrar kurulması süreci; Rusya’ya Karadeniz’in kapalılığı ilkesini kaldırtması için bir fırsat olur. Diğer taraftan, Rusların faaliyetleri yalnız bu saha ile sınırlı kalmayıp Balkanlar’da da kendini hissettirir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Abdülaziz’in tahttan indirilmeside yer almayan kişilerden biridir?
Mahmut Şevket Paşa |
Hüseyin Avni Paşa |
Mütercim Rüştü Paşa |
Hayrullah Efendi |
Mithat Paşa |
Mahmut Şevket Paşa II. Meşrutiyet’in ilanından sonra etkili olan kişilerden biridir. Abdülaziz’in tahttan indirilmesinden sonra askeri ve siyasi bir rol oynamaya başlamıştır.
12.Soru
- Nizam-ı Cedid Ocağı kurulması
- Mühendishane-i Berr-i Hümayun kurulması
- Ref'i İ'diyye ve Ref'i Hediyye ve Rüşvet kanunun çıkarılması
Yukarıdakilerden hangisi III. Selim döneminde yapılan Nizam-ı Cedid reformları arasında yer alır?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
Mühendishane-i Berr-i Hümayun I Abdülhamid zamanında açılmıştır. Dolayısıyle doğru seçenek I ve III olmalıdır.
13.Soru
I. Mesafenin uzaklığı ve doğrudan sınır olmaması
II. Osmanlı Devleti’nin iç ve dışta devam eden problemleri
III. Rusya karşısında yürütülen ihtiyatlı siyaset
IV. Osmanlı’nın Türkistan politikalarını askıya alması
V. Osmanlı’nın Türkistan Beyleri ile anlaşamaması
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri 1860 sonrası dönemde Türkistan’ın yardım taleplerine kayıtsız kalınmasında etkili değildir?
I ve II |
Yalnız II |
III ve IV |
Yalnız IV |
IV ve V |
Rusların Türkistan’da ilerledikleri 1860 sonrası dönemde, Türkistan’ın yardım isteklerini dile getirmek üzere defalarca İstanbul’a elçiler gönderilmiş olmasına rağmen, bu talepler karşılanamamıştır. Mesafenin uzaklığı ve doğrudan sınır olmaması, devletin iç ve dışta devam eden problemleri ve Rusya karşısında yürütülen ihtiyatlı siyaset, yardım taleplerine cevap verilememesinde etkili olmuştur.
14.Soru
Tanzimat Fermanı metninin üçüncü bölümünde ne anlatılmaktaydı?
Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan itibaren Kur’an hükümlerine ve şeriat kanunlarına saygı gösterildiği ifade edilmekteydi |
Yüz elli yıldan beri türlü sebeplerle ne şeriata, ne de kanunlara saygı gösterilmediği, bu yüzden de devletin eski güç ve refahını kaybettiği vurgulanmaktaydı |
Devlet idaresini iyileştirmek için bazı yeni kanunlar koymak gerekliliğine işaret edilmekteydi |
Yeni kanunların hangi konuları esas alacağı gösterilmekteydi |
Yeni kanunların dayandırılacağı genel prensipler belirtilmekteydi |
Ferman metnini, beş bölüm şeklinde özetleyebiliriz. Birinci ve ikinci bölümde, Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan itibaren Kur’an hükümlerine ve şeriat kanunlarına saygı gösterildiğinden, devletin kuvvetli ve halkın refaha sahip olduğu ifade edildikten sonra yüz elli yıldan beri türlü sebeplerle ne şeriata, ne de kanunlara saygı gösterilmediği, bu yüzden de devletin eski güç ve refahını kaybettiği vurgulanmaktaydı. Üçüncü bölümde, devlet idaresini iyileştirmek için bazı yeni kanunlar koymak gerekliliğine işaret edilmekte; dördüncü bölümde de yeni kanunların hangi konuları esas alacağı gösterilmekteydi. Buna göre; 1-Müslüman ve gayrimislim bütün tebaanın ırz, namus, can ve mal güvenliğinin sağlanması, 2-Verginin düzenli bir usule göre ayarlanması ve toplanması, 3- Askerlik ödevinin düzenli bir usule bağlanmasını esas alan düzenlemeler yapılacaktı. Beşinci bölümde ise yeni kanunların dayandırılacağı genel prensipler belirtilmekteydi. Padişah da, hatt-ı hümâyuna ve yapılacak kanunlara saygı göstereceğine dair ant içti.
15.Soru
Viyana kongresine damgasını vuran ve yeni kurulan düzene adını veren en doğru yönetim biçimi monarşi olduğunu savunan kimdir?
Napoleon |
Metternich |
Knez |
I. Alexander |
Şisagov |
Her ne kadar Viyana Kongresi’nde Şark Meselesi anılmış olsa da kongreye yön veren Metternich’in, yeni düzenin vazgeçilmez ayrıntıları olarak belirlediği ilkeler, Osmanlı Devleti’ne kısmî bir avantaj da sağlamıştır. Mesela Metternich için en doğru yönetim biçimi monarşidir. Metternich, bu temel prensipten hareketle Osmanlı Devleti’ni de kutsal bir siyasi yapı olarak değerlendirmiştir.
16.Soru
1820-1823 Osmanlı İran Savaşı sonunda hangi antlaşma imzalanmıştır?
Edirne |
Erzurum |
Navarin |
Sen-Petersburg |
Mora |
Savaş, İran lehine bir seyir izlerken Osmanlı Devleti’nin yardımına, İran askerlerini büyük bir yıkıma uğratan kolera salgını yetişmiştir. Bu beklenmedik yıkım üzerine İran, barış arayışlarına yönelmek zorunda kalmış, Abbas Mirza ile Mehmed Emin Rauf Paşa arasında barış şartları için görüşmeler başlamıştır. Öte yandan savaştan bir hayli zarar gören ve Osmanlı ile yaptıkları ticareti kaybetme noktası na gelen İranlı tüccarlar da barışın sağlanması için baskı yapmaya başlamışlardır. Barışın zorunlu hâle gelmesi sonucunda Mehmed Emin Rauf Paşa ile Erzurum’a gelen Mehmed Ali Mirza arasında 1823 Haziranı’nda görüşmeler başlamıştır. Görüşmeler sonunda, 1746 yılında Nadir Şah ile imzalanan barış anlaşması esas alınarak 28 Temmuz 1823 günü Erzurum Antlaşması imzalanmıştır.
17.Soru
Mısır meselesi ve sonuçları ile ilgili verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?
1840'ta sonuçlanan mesele bir iç isyan olarak ortaya çıkmıştır. |
Avrupa devletleri müdahalesi ile Avrupa sorununa dönüşmüştür. |
Mehmed Ali Paşa Adana ve Suriye hakimiyetini elde etmiştir. |
Mısır'ı babadan oğula geçirecek bir ferman hazırlanmıştır. |
İngiltere Doğu Akdeniz ve Hindistan’ın güvenliğini tehdit edebilecektir. |
1830’da başlayan ve 1840’ta sonuçlanan Mısır meselesi, bir iç isyan olarak ortaya çıktıysa da beş büyük Avrupa devletinin müdahalesiyle ciddi bir Avrupa sorununa dönüştü. Mehmed Ali Paşa, bu isyan ile elde etmek istediği Adana ve Suriye hakimiyetinden vazgeçmek zorunda kaldı. Ancak Mısır’ı babadan oğula geçirecek olan bir ferman elde etmeyi başardı. Rusya, isyanın ilk aşamasında Hünkar İskelesi Antlaşması ile Osmanlı üzerinde bir himaye kurmayı başardıysa da ikinci aşamada başta İngiltere olmak üzere Avrupalı büyük devletlerin baskısıyla bu avantaj kısa sürede etkisiz hâle geldi. İngiltere, Doğu Akdeniz ve Hindistan’ın güvenliğini tehdit edebilecek, Fransa’nın etkisi altındaki Mehmed Ali Paşa’nın büyük bir devlet kurmasını önlediği gibi Rusya’nın boğazlara yönelik girişimlerini de boşa çıkardı
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1798’de Fransa’nın Mısır’ı işgali üzerine Osmanlı Devleti’nin ittifak yaptığı devletlerden biridir?
Avusturya |
İspanya |
Papalık |
Rusya |
İran |
Rusya, Napoleon’un Mısır’dan sonra Suriye’yi işgal etmesi ve kuzeye doğru çıkarak Osmanlı Devleti’ni yıkmasından korktu. Rusya, zayıf bir Osmanlı Devleti’nden boğazları alabilirdi. Fakat güçlü bir Fransa’nın elinden alması kolay değildi. Bu yüzden hem İngiltere hem de Rusya, Osmanlı Devleti’yle ittifak yaparak Napoleon’u Mısır’dan çıkardılar. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.
19.Soru
1982 Mora isyanı sırasında hangi padişah Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa’dan yardım istemiştir?
II. Abdulhamit |
I. Mehmet |
II. Mehmet |
I. Mahmud |
II. Mahmud |
II. Mahmud, 1821 Mora isyanı sırasında Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa’dan yardım istemiş, Mehmed Ali Paşa da oğlu İbrahim Paşa komutasında Mısır birliklerini yardıma göndermiştir.
20.Soru
Osmanlı Devletinin Avusturya’ya toprak vermek zorunda kaldığı ilk antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?
Edirne |
Hünkar İskelesi |
İstanbul |
Karlofça |
Ziştovi |
Osmanlı Devleti Karlofça Antlaşması ile ilk defa Avusturya’ya toprak vermek zorunda kalmıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ