terbiye-mürebbî

Latin Alfabesinde tek harfle gösterilmesine rağmen Arap alfabesinde birden fazla harfle gösterilen harfler şunlardır: t ت  ط ; s ث س ص ; h  ح خ ه; d د ض ; z ذ ز ض ظ ; g غ ك گ ; ğ  غ ك; k ق ك ; n ن ݣ ; v و ك. b harfi ise hem Latin alfabesinde hem de Arap alfabesinde tek harfle gösterilmektedir. Doğru cevap E’dir.

A, C, D ve E seçeneklerindeki kelimeler kapalı “te” ile biten masdarlar olup müennestirler. Ancak B seçeneğindeki semt sözcüğünün sonundaki “te” harfi, kelimenin asli harfidir ve müzekkerdir. Doğru cevap B’dir

A uyusam – 1. Tekil Şahıs      ben

B uyusak – 1. Çoğul Şahıs     biz

C uyusan – II. Tekil Şahıs      sen

D uyusa      III. Tekil Şahıs     o

E uyusalar  III. Çoğul Şahıs  onlar

ك kef, ط kalın tı, ص kalın sad ve س ince sin Türkçe kelimelerde bulunabilen harflerdir ancak خ hı Arapça bir harf olup Türkçe kelimelerde bulunmaz. Doğru cevap D’dir.

B, C, D ve E seçeneklerinde verilen sözcükler Mehmûz ve Muzâaf sözcüklerdendir. A seçeneğindeki كتب (kütb) yazmak sözcüğü ise Sâlim sözcüklerdendir. Doğru yanıt A'dır. 

Açık hece bir ünlüden oluşan ya da ünlü ile biten hecedir. Kapalı hece ise ünsüz ile biten hecedir. Ma-sa-y-ı kelimesinde tüm heceler ünlü ile bitmiştir, kapalı hece yoktur.

Ötre : (Arapçası damme) ُـــ harfin üstüne konur ve harfi /o/ö/u/ü/ okutur. Doğur yanıt “C” şıkkıdır.

Seçeneklerdeki kelimelerin okunuşları, anlamları ve vezinleri şöyledir: اشكال / eşkal (şekiller) vezni Ef’âl / افعال  - امم / ümem (ümmetler) vezni Fu’al / فعل -جبال / cibâl (dağlar) vezni Fi’âl / فعال  - طابه / talebe (öğrenciler) vezni Fa’ale / فعلة biçimindedir. ملوك  / mülûk (hükümdarlar) ise فُعول  /  fu’ûl vezninde cem‘-i mükesser örneğidir. Doğru cevap B’dir.

Her iki şekildeki masdarın içerisinde ekleme (zâid) harf bulunabilirse de masdarın çekimli hâli olan yakın görünen geçmiş zaman III. teklik şahıs çekiminde sülâsî mücerred masdarlar üç harften oluşur. Mezîdünfih masdarlarda ise ekleme harfler vardır.

Osmanlı Devletinde İslâm dünyasında yaygın olan hicri-kameri takvim kullanılıyordu. Ayın hareketlerini esas alarak düzenlenen bu takvimde, Hz. Peygamberin Mekke’den Medine’ye hicreti başlangıç olarak alınır. Bir yıl 355 gündür.

ث peltek se harfi Arapça kelimelerde bulunur. Türkçede ‘‘se’’ olarak okunur:

ميراث mirâs

اكثر ekser

عثمان osmân

ثواب Sevâb

Arapça ve Farsça kelimelerde bulunduğu halde Türkçede karşılığı bulunmayan sesler vardır. Bu sesler Türkçeye geçmiş Arapça ve Farsça bazı kelimelerde bulunduğu için Osmanlı alfabesinde harf olarak yer alırlar. Bu harfler Türkçedeki en yakın sese uydurularak okunurlar. Peltek se – se, ha, hı – h, zel – z, dat – z ya da d biçiminde okunurlar. Ancak ayın ve hemze harfleri Arapça’ya özgüdür. Farsça ve Türkçe kelimelerde bulunmaz. Ayın, bir boğaz ünsüzüdür, yabancılar tarafından söylenemez. Türkçede günlük konuşma dilinde hiç yoktur.

Batı Türkçesinin 13. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar süren uzunca bir dönemde Anadolu’da gelişen yazı diline “Osmanlı Türkçesi” denir.

Sâlim müzekker cem‘ler iki şekilde yapılır. Birincisi, tekil kelimenin sonuna ye ve nun (ين = în) getirilerek elde edilir. Diğeri ise vav ve nun getirilerek (ون = ûn) yapılır.

-ât eki sadece dişil kelimeler için geçerlidir. 

A seçeneğindeki vâlideyn kelimesi, tekil olan vâlid kelimesinin tesniye (ikili) halidir ve anne baba anlamına gelmektedir. Bilindiği gibi Arapçada tekil ve çoğul kelimeler dışında, ikili anlamında tesniye de kullanılır. Çoğul ise üç ve daha fazlası için kullanılır. B, C, D ve E seçeneklerindeki kelimeler ise ikili değil, çoğuldur. Yani en az üç ve daha fazlası için kullanılır.  Doğru cevap A’dır.

Arap Alfabesinde kalın ünsüzler: ح ha, خ hı, ص sad, ض dad, ط tı, ظ zı, ع ayın, غ gayn, ق kaf.

E şıkkındaki ج cim harfi kalın değil ince ünsüzlerdendir ve bu yönüyle diğerlerinden ayrılır. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.

Seçeneklerdeki kelimelerin okunuşları, anlamları ve vezinleri şöyledir: اشخاص / eşhas vezni ef’âl / افعال  -  سفن / süfün (gemiler vezni fu’ul / فعل -حكم / hikem (hikmetler) vezni fi’al / فعل -كتاب / küttab (kitaplar) vezni fu’’âl / فعال biçimindedir. شعرا  şu’ara ise fu’alâ / فعلاء vezninde cem’-i mükesser örneğidir. Doğru cevap A’dır.

Vav’lı misâller: vehm, vast, vazîfe, vahade, vakafe, vakt, vehb, vefk ,vak‘ ve vaz‘ örnek gösterilebilir. Ye’li misâllere: yakaza, yümn yüsr örnektir. Bu nedenle doğru yanıt B’dir.

Osmanlı Türkçesinde Arapça ve Farsçadan alınma kelimelerde Türkçe ünsüzlerle uyuşmayan ünsüzler de vardır. Dolayısıyla bu dillerden alınma kelimeleri doğru okuyabilmek için o dillerin ünsüzlerinin de bilinmesi gerekir. Daha önceki ünitelerde de temas edildiği üzere Arapça ve Farsça kelimelerde ünsüzlerin kalın ve ince şekilleri vardır.

 Kalın ünsüzler: ح ha خ hı ص sad ض dad ط tı ظ zı ع ayın غ gayn ك kaf

İnce ünsüzler: ب be ت te ث se ج cim چ çim د dal ذ zel ر rı ز ze س sin ش şın ف fe ك kef گ gef ل lam م mim ن nun و vav ه he ي ye