Osmanlı Türkçesi 1 Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mezidünfih Masdarlardan Müfâ’ale Bâbında değildir?
|
|
|
|
|
Mübâdele ( değiştirmek ), mütekâmil ( olgunlaşmış) muhâfaza ( korumak ), mukabele ( karşılamak), muhâbere ( haberleşmek ) Mütekâmil Tefâ’ül bâbının ism-i fâ’ili mütefâ’il biçimindedir. Diğerleri Müfâ’ale bâbındadırlar.
2.Soru
I. Ef‘âl
II. Ef'ile
III. Mefâ‘il
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Osmanlı Türkçesinde kullanılan vezinlerdendir?
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
Hepsi |
Verilen vezilerin hepsi Osmanlı Türkçesinde kullanılan vezinlerdendir.
3.Soru
Aşağıdakilerin hangisi ييقمق fiilinin –makta şimdiki zaman ekiyle II. tekil kişi ile çekimlenmiş biçimidir?
ييقامقدﻩ سكز |
ييقامقدﻩ يم |
ييقامقدﻩ يز |
ييقامقدﻩ |
ييقامقدﻩ سك |
Seçeneklerdeki kelimeler ve okunuşları şöyledir: ييقامقدﻩ سكز yıkamaktasınız II. çoğul kişi, ييقامقدﻩ يم yıkamaktayım I. tekil kişi, ييقامقدﻩ يز yıkamaktayız I. çoğul kişi, ييقامقدﻩ yıkamakta III. tekil kişi. ييقامقدﻩ سك yıkamaktasın sözcüğü ise –makta şimdiki zaman ekiyle II. tekil kişi ile çekimlenmiştir. Doğru cevap E’dir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tesniyeye örnek değildir?
Leyleteyn |
Seneteyn |
Sefîneteyn |
Beldeteyn |
Mü’minîn |
Mü’minîn müminler anlamına gelir. Dolayısıyla ceme örnektir.
5.Soru
Aşağıdaki Arapça kelimelerden hangisi müennes (dişi) bir kelimedir?
ﺟﻤﻴﻠﻪ cemîle |
ﺧﺎﺭﺟﻰ hâricî |
ﺍﺩﻳﺐ edîb |
ﻓﺎﺿﻞ fâzıl |
ﻣﻌﻠّﻢ mu’allim |
Seçeneklerdeki kelimelerin okunuşları şöyledir: ﺧﺎﺭﺟﻰ hâricî, ﺍﺩﻳﺐ edîb, ﻓﺎﺿﻞ fâzıl ve ﻣﻌﻠّﻢ mu’allim. Sonunda kapalı te harfi bulunan isimler müennestir. Bu harfe tâ-i merbûte veya tâ-i te’nîs adı da verilir. ﺟﻤﻴﻠﻪ “cemile” kelimesinin sonunda bu harf kullanılmıştır ve kelime dişidir. Doğru cevap A’dır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Arapça’da ayın ilk günü için kullanılan isimdir?
غره gurre |
سلخ selh |
اوائل evâ’il |
اواسط evâsıt |
اواخر evâhir |
Arapça’da ayın ilk günü, son günü ve her on günü farklı isimlerle anılır. Osmanlı Türkçesinde de bu isimler kullanılmıştır.
Ayın ilk günü: غره gurre
Ayın son günü: سلخ selh
Ayın ilk on günü (1-10): اوائل evâ’il
Ayın ikinci on günü (11-20): اواسط evâsıt
Ayın son on günü (21-30): اواخر evâhir
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mehmûz kelimelerdendir?
جرح |
حكم |
شئ |
شقق |
طبب |
A, B, D ve E seçeneklerindeki sözcükler Sâlim ve Muzâaf sözcüklerdendir. C seçeneğindeki شئ şey' Mehmûz sözcüklerdendir.
Doğru yanıt C'dir.
8.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi kök harfleri bakımından muzâaftır?
فرار firâr |
جهالت cehâlet |
شركت şirket |
قربان kurbân |
وعد va‘d |
Kelimeyi meydana getiren aslî harflerden ikinci ve üçüncü harfleri aynı olan kelimeye muzâaf denmektedir. فرار firâr kelimesinin vezni fi'âl'dir ve kelimenin kök harfleri de fe, rı ve rı'dır.
9.Soru
Aşağıdakilerin hangisi if‘âl bâbının ism-i fâ‘ilini örnekler?
mümidd |
mukarr |
mülgā |
mûcer |
ikrâm |
imdâd (yardım)-mümidd (yardım eden)
10.Soru
“Mezidünfih” masdar ne demektir?
Arttırılmış |
Azaltılmış |
Yalınlaşmış |
Türetilmiş |
Sıfatlaşmış |
Mezîdünfih “artırılmış, ilâve edilmiş” manasına gelmektedir. Doğru yanıt A” şıkkıdır.
11.Soru
Arapça ve Farsça kelimelerde bulunduğu halde Türkçede karşılığı bulunmayan sesler vardır. Bu sesler Türkçeye geçmiş Arapça ve Farsça bazı kelimelerde bulunduğu için Osmanlı alfabesinde harf olarak yer alırlar. Bu harfler Türkçedeki en yakın sese uydurularak okunurlar. Aşağıdakilerden hangisi Türkçede ses karşılığı bulunmayan harflerdendir?
a |
e |
u |
v |
dat |
Arapça ve Farsça kelimelerde bulunduğu halde Türkçede karşılığı bulunmayan sesler vardır. Bu sesler Türkçeye geçmiş Arapça ve Farsça bazı kelimelerde bulunduğu için Osmanlı alfabesinde harf olarak yer alırlar. Bu harfler Türkçedeki en yakın sese uydurularak okunurlar.
Türkçede ses karşılığı bulunmayan harfleri sırasıyla tanıtalım:
ء hemze harfi ‘‘Ayn ve hemze’’ başlığı altında bir sonraki konuda ayrıca işlenmiştir.
ث peltek se harfi Arapça kelimelerde bulunur. Türkçede ‘‘se’’ olarak okunur:
مرياث mirâs
اكثر ekser
عثمان osmân
ثواب sevâb
حha, خhı, ه he harflerinin Türkçe’deki karşılığı h’dir. Arapça ve Farsçaya özgü olan bu harfler birkaç Türkçe kelimede de tarihi süreç içinde kullanılmıştır:
دخى dahı
يوخ yoh
خامن hanım
خان han
ذ zel harfi normal z gibi okunur:
ذكر zikr
مذهب mezhep
ذات zat
ذوق zevk
ض dat harfi Arapça kelimelerde bulunur. Türkçe’de bulunmayan bu harf Türkçe’de z ile nadiren de d ile karşılanır.
ضربه darbe
قاضي kâdı
ضابط zâbit
حضور huzûr
Not: Bu kelimelerdeki z seslerinin hangi harfle yazılacağı ezberlenerek öğrenilir.
ط tı harfi kalındır ve bazı Türkçe kalın ünlülü kelimelerin başında da kullanılır.
خطاط hattât
مطابقت mutâbakat
طاغ tağ
طاش taş
طبق tabak
ظ zı harfi Arapça kelimelerde normal z sesiyle karşılanır.
حافظ hâfız
مظلوم mazlûm
ظرف zarf
نظر nazar
Not: Bu harf kalın sesli olması sebebiyle kimi kalın sıradan kelimede “ yerine kullanılmıştır (ظور zor gibi).
12.Soru
Osmanlı Türkçesinde "genizsi n" sesi hangi harfle gösterilir?
ى |
ث |
ە |
ك |
ن |
Türkçede ‘‘n’’ sesi iki türlüdür. Diş sesi olan n, genizsi n. Diş sesi olan n’de dilin ucu üst dişlere dokunurken, genizsi n’de dokunmaz, küçük dil geniz yolunu açar hava aynı zamanda burundan salınarak çıkar. Bu ses Osmanlı Türkçesinde sağır kef veya kâf-ı nûnî (nun kefi) adıyla anılan ك harfiyle gösterilmiştir. Doğru yanıt "D" şıkkıdır.
13.Soru
Kelime başında ye ( ى) dâimâ hangi görevdedir?
ünsüz |
ünlü |
uzatma |
kısaltma |
daraltma |
Kelime başında ye ( ى) dâimâ ünsüz görevdedir ( يوم yevm gibi ).
Kelime başındaki uzun î sesi için elif + ye birlikte kullanılır:
ايقاظ îkâz
ايجاد îcâd
ايضاح îzâh
ايمان îmân
14.Soru
Kelime başında elif harfinin üstüne veya altına konan harf aşağıdakilerden hangisidir?
Hemze |
Elif |
Ayn |
se |
zel |
Kelime başında elif harfinin üstüne veya altına konan harf Hemze'dir. Doğru cevağ A'dır.
15.Soru
Müfâ‘ale bâbının ism-i fâ‘ili nedir?
müfâ‘ât |
müfâ‘al |
müfâ‘il |
mütefâ‘a |
müfâ‘î |
Müfâ‘ale bâbının ism-i fâ‘ili müfâ‘il'dir. Vezin, bâbdaki ikinci aslî harfin esreli okunması ve sondaki (ة)'nin atılması ile elde edilir. Örneğin: muhâfız (koruyan), muhâbir (haber veren)
16.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi ism-i mef‘ûl değildir?
متعبد-müte'abbed |
مخابر-muhâbir |
متعارف-müte‘âref |
مبارك-mübârek |
مخاطب-muhâtab |
مخابر-muhâbir;Müfâ‘ale bâbının ism-i fâ‘ilidir. Doğru cevap B'dir.
17.Soru
“Güneş ışığı, güneşin ışığı” anlamındaki tamlamanın Arapça doğru yazımı aşağıdakilerden hangisidir?
نورالشمس |
نورالﻘمر |
فحرالنسا |
نورالاسلام |
دارالدنيا |
Doğru cevap A şıkkıdır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "ikrâm" kelimesinin veznidir?
if'âl |
fâ'il |
fa'il |
fa'al |
ef'âl |
İkrâm kelimesinin vezni if'âl'dir.
19.Soru
ردد redd kelimesi aksam-ı seba türlerinden hangisine girmektedir?
Ecvef |
Muzâaf |
Sâlim |
Lefîf |
Nâkıs |
Kelimeyi meydana getiren asli harflerden ikinci ve üçüncü harfleri aynı olan kelimeye muzaaf denmektedir. Redd kelimesindeki ikinci ve üçüncü harfler aynı olduğu için bu kelime muzâaftır. Doğru cevap B’dir.
20.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisinin yazımı yanlıştır?
بورون burun |
قوراق kurak |
سوكوك sökük |
غوز göz |
قيليق kılık |
“göz” kelimesi Osmanlı Türkçesinde kef ile كوز biçiminde yazılmaktadır. Doğru cevap D’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ