Osmanlı Türkçesi 1 Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi “İ‘lâlde İsm-i Mef‘ûl”e bir örnek değildir?
موجْر |
مقّر |
مشار |
مدير |
ملغى |
مدير müdîr (idare eden) kelimesi “İ‘lâlde İsm-i Fâ‘il”e bir örnektir. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.
2.Soru
Yanda verilen kelimelerle vezinlerinin doğru eşleşmesi hangi şıkta erilmiştir?
1a, 2b, 3c, 4d |
1b, 2d, 3a, 4c |
1a, 2c, 3b, 4d |
1d, 2c, 3b, 4a |
1a, 2d, 3b, 4c |
- Fi‘âl
- evkat- Ef ‘âl
- Fu‘ûl
-ekâbir- Efâ‘il
3.Soru
Mezîdünfih masdarlar başka hangi isimle anılırlar?
Kıyâsî masdarlar |
Basit masdarlar |
Mücerred masdarlar |
Sülâsî masdarlar |
Yalın masdarlar |
Sülâsî masdarların daha önce gördüğümüz şekilleri mücerred (basit) masdarlar idi. Sülâsîlerin bunlardan başka mezîdünfih (artırılmış) adıyla anılan masdar şekilleri de vardır. Bunlar aynı zamanda “Kıyâsî Masdarlar” adıyla da anılırlar.
Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap A şıkkıdır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mücerred Sülâsî Masdarların İsm-i Fâ‘illerindendir?
عرفان |
مشروب |
مهيب |
وسوسه |
مطنطن |
Mücerred sülâsî masdarların ism-i fâ‘illeri fâ‘il ( فَاعِلْ ) veznidir.
عرفان irfân (bilmek, anlayış) buna örnektir.
Doğru yanıt A'dır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi vezni fâil değildir?
اسالم İslâm |
خادم hâdım |
مار mârr |
عامل âmil |
قايل kāyil |
اسالم İslâm
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "semâî müennesler"e bir örnektir?
|
|
|
|
|
Arapçada şekil ve mana bakımından herhangi bir müenneslik belirtisi ve özelliği taşımayan bazı kelimeler vardır. Müennes oldukları ancak işitilerek veya sözlüklerden öğrenilir. Bunlara semâî müennesler adı verilir. Altmış kadar isimden ibarettirler. Bunların bir kısmı daima müennes kabul edilirler: firdevs (cennet), ? sinn (yaş), kavs (yay), ? nâr (ateş), arz (yer), … gibi.
Diğer örnekler yapıları itibariyle mü’ennes-i ma‘nevî veya i‘tibârî müenneslerdir.
7.Soru
Aşağıdaki mezîdünfih masdarlardan hangilerinin karşılarında yazan okunuşları doğrudur? I-امهال imhâl II-انزال inkar III-اسكات iskât IV-انفاق infâk V-الزام ilzâm
I-II-III |
I-III-IV-V |
I-II-IV-V |
I-II-III-IV |
II-III-IV-V |
kelimenin okunuşu inzâl dir.
8.Soru
Aldığı med ( ~ ) işaretine göre آمِلْ sözcüğünün okunuşu hangisinde doğru verilmiştir?
âmil |
emal |
emil |
aml |
amel |
Elif harfinin üstüne konan med işareti "uzun â" sesi verir. Bu durumda آمِلْ sözcüğünün okunuşu "âmil"dir. Doğru yanıt "A" şıkkıdır.
9.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi sülâsî mücerred masdar değildir?
حکم hükm |
کرم kerem |
اذن izn |
حرص hırs |
زلزله zelzele |
Sülâsî masdarlar özü itibarıyla üç asli harften meydana gelmiştir Seçeneklerdeki hükmکرم kerem,اذن izn, حرص hırs kelimeleri sülâsî masdar örnekleridir. Ancak زلزله zelzele kelimesi rübâî yani 4 asli harften meydana gelmiş bir kelimedir. Doğru cevap E’dir.
10.Soru
Masdarın anlattığı iş, hareket veya hâli yapanı gösteren kelimelere ne ad verilir?
İsm-i fâ‘il |
Ecvef-i vâvî |
Lefîf-i makrûn |
Lefîf-i mefrûk |
Nâkıs-ı yâyî |
Masdarın anlattığı iş, hareket veya hâli yapanı gösteren kelimelere ism-i fâ‘il adı verilir. Türkçede fiil köküne –an, -en eki ilâve edilerek yapılır. Meselâ: koşmak, – koşan gibi. İsm-i fâ‘iller sâbit olmayan, geçici bir durum veya hâli belirtir. Arapçada ism-i fâ‘iller ancak etken fiillerden yapılır. Edilgen fiillerin ism-i fâ‘ili yoktur. Lefîf-i mefrûk, Ecvef-i vâvî, Nâkıs-ı yâyî ve Lefîf-i makrûn ise Arapça kelimelerin yedi çeşidinde yer alır. Bu nedenle doğru yanıt A’dır.
11.Soru
"Tef‘îl bâbı başına (ت (ve ikinci aslî harften sonra uzun î sesi veren (ى (harflerinin eklenmesiyle oluşturulmuştur. Osmanlı Türkçesi’nde bu bâbda kelimeler sıklıkla kullanılmıştır. Bu bâbtaki kelimelerin beş özelliği vardır:
1. Mücerred sülasî masdarlardan geçişsiz olanları geçişli hale getirerek ettirgenlik sağlar.
2. Aslında geçişli olan mücerred sülâsî masdarlardan geçişli olanlarının geçişliliğini bir kat daha artırır.
3. Bu bâb bazen saymak, kabul etmek manasını verir.
4. Sayıları gösteren masdarlara geçişlilik verir.
5. Bazen kalıplaşmış Arapça bir cümlenin manasını ifade eder"
Yukarıdaki açıklama dikkate alındığında aşağıdaki seçeneklerde yer alan sözcüklerden hangisi diğerlerinden farklıdır?
Ta'yîb |
Tasvîb |
Tekbîr |
Techîl |
Tesbîh |
3. Bu bâb bazen saymak, kabul etmek manasını verir.
تعييب ta‘yîb (ayıp saymak) عيب ayb
تصويب tasvîb (doğru kabul etmek) صواب savab
تكبري tekbîr (büyük görmek)
جتهيل techîl (câhil görmek) جهالت cehâlet (bilmezlik, câhillik)
5. Bazen kalıplaşmış Arapça bir cümlenin manasını ifade eder
تسبيح tesbîh (“Sübhana’llah” demek)
حتليل tehlîl (“Lâ-ilâhe İlla’llah” demek)
تكبري tekbîr (“Allahu Ekber” demek)
bu bilgiler dahilinde doğru cevap E şıkkıdır.
12.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde dilek-şart kipi eki yoktur?
اويوسه-Uyusa |
كلسه-Gelse |
عرصه-Arsa |
اكلاسه-Anlasa |
سوسه-Sevse |
عرصه-arsa tümüyle Arapça kelime olup, Türkçe dilek şart kipi eki almamıştır. Doğru cevap C'dir.
13.Soru
Hangisi semâî müennese örnektir?
بنت |
قريش |
ارض |
قدم |
زينب |
Arapçada şekil ve mana bakımından herhangi bir müenneslik belirtisi ve özelliği taşımayan bazı kelimeler vardır. Müennes oldukları ancak işitilerek veya sözlüklerden öğrenilir. Bunlara semâî müennesler adı verilir. Altmış kadar isimden ibarettirler. Bunların bir kısmı daima müennes kabul edilirler. ارض "arz" sözcüğü bunlardan biridir. Diğer seçeneklerse manevî müenneslerdir.
14.Soru
Arapça ve Farsça kelimelerde ünlülerin yazılışıyla ilgili aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
Türkçenin sekiz ünlüsüne karşılık Arapça ve Farsçada altı harf ve harekeler kullanılır. |
Arapça ve Farsça kelimelerde kısa ünlüler yazılmaz, yani bir harfle gösterilmez. |
Arapça ve Farsçadaki uzun ünlüler birer harfle gösterilir. |
Bazı kelimelerin yanlış okunmasının önlenebilmesi için hareke kullanılır. |
Arapça ve Farsçadan gelen kelimelerde uzun ünlüleri göstermek için harf üzerine ( â, î, û ) şapka konur. |
Türkçenin sekiz ünlüsüne karşılık Arapça ve Farsçada dört harf bulunmaktadır. Hareke, Arap harfleriyle yazılmış metinlerde Arap alfabesiyle yazılmış metinlerde harflerin üstüne ve altına konulduğu ünsüzlerin birer ünlü ile okunmasını sağlar.
15.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi Türkçedir?
ميراث |
ماصه |
عدد |
ذوق |
ضربه |
B seçeneğindeki kelime masa'dır. Türkçedir.
Diğer seçeneklerdeki kelimelerde peltek se, zel, ayın harfleri vardır. Bunlar Arapça kelimelere mahsus seslerdir.
Kelimeler sırasıyla mîrâs, aded, zevk, darbe'dir.
16.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi kök bakımından lefîf-i mefrûktur?
ولایت velâyet |
وظيفه vazîfe |
صوم savm |
سهو sehv |
غيبوبت gaybûbet |
İlletli harfler biri kelimenin başında diğeri de kelimenin sonunda olursa buna lefîf-i mefrûk denir. Örnek: ولایت velâyet
17.Soru
Farsça şenbe ne anlamındadır?
gün |
şenlik |
panayır |
dama |
hayvan |
Cum‘a gününün her üç dilde de aynı olduğuna dikkat edelim. Farsça şenbe, gün anlamındadır.
18.Soru
Hangisi Osmanlı Türkçesi alfabesinde yer aldığı halde Türkçe kelimelerin yazılışında kullanılmayan harflerden biridir?
ض |
ت |
ق |
س |
ش |
Osmanlı Türkçesi alfabesinde yer aldığı halde Türkçe kelimelerin yazılışında kullanılmayan harfler vardır. Bunlar: ث peltek se, ح ha, خ hı, ذ peltek z (zel), ز ze, ژ je , ص sad, ض dad, ط tı, ظ zı, ع ayın, غ gayın harfleridir. Bunlardan ث peltek se, ح ha, ذ zel, ض dad, ع ayın harfleri yalnızca Arapça kelimelerde ve kimi Farsça kelimelerde bulunur. Doğru yanıt "A" şıkkıdır.
19.Soru
Aşağıdaki mezidünfih masdarlardan hangisinin okunuşu mükrim – ağırlayan anlamındadır?
|
|
|
|
|
Seçeneklerde sırasıyla mükrim (ağırlayan), muhzır (hazır eden), muhric (çıkaran),müfrit ( aşırı giden), mücber (zorlanmış) kelimeleri bulunmaktadır.
20.Soru
"مفرط" kelimesi hangi bâbın ism-i fâ‘ili'dir?
Tef‘îl |
İ‘lâl |
İf‘âl |
Tefa‘ül |
Tefâ‘ül |
"مفرط" kelimesi İf‘âl bâbının ism-i fâ‘ilidir. Doğru cevap C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ