Osmanlı Türkçesi 2 Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Hangisi “Allahın yardımı” anlamına gelen Farsça isim tamlamasıdır?
دريای رحمت |
عنايت خدا |
مراد خدا |
براى خدا |
حضرت يزدان |
B seçeneğinde verilen عنايت خدا inâyet-i Hudâ “Allah’ın yardımı” anlamında Farsça bir isim tamlamasıdır. Dolayısıyla B doğru seçenektir.
2.Soru
Aşağıdaki Farsça sıfatlardan hangisi ön ek ile yapılmıştır?
جاودان |
وسیمج |
غمکين |
اميدوار |
تابقيامت |
Farsça ön ek ile yapılan sıfatlardan تابقيامت (tâ-be-kıyâmet) “kıyamete kadar” manasına gelmektedir. Doğru yanıt “E” şıkkıdır.
3.Soru
حسن kelimesinden türetilen مستحسن “müstahsen” kelimesinin anlamı nedir?
güzellik |
sevimlilik |
beğenilen |
bağışlanan |
güzelleştirilen |
حسن "hüsn" (güzellik) kelimesinden türetilen مستحسن “müstahsen” kelimesi “beğenilen” anlamındadır.
4.Soru
Hangisi Farsça فرسودن “eskimek” masdarının emir veya hâlihazır gövdesidir?
فرسای |
فرسه |
فرس |
فراس |
فرست |
Sonu و û ile biten fiillerden emir veya hâlihazır gövdesi elde etmek için masdardaki -den دن çıkarıldıktan sonra /و û kalkar ve /آ â veya /آی ây gelir: Fersû-den = فرسودن “eskimek” masdarından –den/ دن eki kaldırıldığında fersâ / فرسا veya fersây / فرسای olur. Dolayısıyla A doğru seçenektir.
5.Soru
Hangi kelimede Farsça bir ön ek bulunmaktadır?
کلزار |
ساختکی |
باغچه |
خداوندکار |
بکام |
Yalnızca E seçeneğinde verilen بکام be-kâm “murâdına ermiş” kelimesinde Farsça kelimelere -lı, -li, ile anlamı katan ب be- ön eki bulunmaktadır. Ancak A’daki gül-zâr “gül bahçesi”, B’deki sâhte-gî “sahtelik”, C’deki bâğ-çe “küçük bağ”, D’deki hudâvend-igâr “hükm edici, hâkim” kelimelerinde son ek bulunmaktadır. Dolayısıyla E doğru seçenektir.
6.Soru
"ياب" kelimesinin masdarlı hali aşağıdakilerden hangidir?
رفتن |
بافت |
يابتن |
ياف |
يافتن |
Yâften يافتن= bulmak, -tenتن / eki çıkartıldığında yâb ياب fiiline dönüşür. Doğru cevap E'dir.
7.Soru
Farsçada فرمودن fermûden “buyurmak” fiilinin emir veya hâlihazır gövdesi hangisidir?
فرمو |
فرمودن |
فرموده |
ی فرما |
فرموى |
“Fermû-den = فرمودن buyurmak masdarından –den/ند eki kaldırıldığında fermû / فرمو yerine fermâ/ فرما veya fermây/ ی فرما şekli gelir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Farsça üleştirme sayılarından biridir?
heştüm هشتم |
nühüm منه |
dehüm دهم |
dü be-dü دو بدو |
heştâd هشتاد |
Farsça üleştirme sayılarından دو بدو dü be-dü “ikişer ikişer” manasına gelmektedir. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.
9.Soru
“Devlet sinnini aldıkça masa^lih-i ca^riye mu‘a^mela^tında olan sa^delik dahi za^’il olarak” ifadesinde vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
Devlet yaşlandıkça cariye alışverişlerine dair yazışmaların gösterişli yazılır olması.
|
Devlet yaşlandıkça, resmi belgelerin hazırlanmasındaki kolaylığın kaybolması.
|
Devlet yaşlandıkça, yazışmaları sürdürebilme olanağının kalmaması.
|
Devlet yaşlandıkça yazışmalarda sa^deliğin ve kolaylığın geçerli olmaya başlaması.
|
Devlet yaşlandıkça işlerini yürütmek isteyenlerin daha tumturaklı dilekçeler yazmaya başlaması.
|
10.Soru
Hangi seçenekteki isim tamlaması izâfet-i teşbihiyye de denilen benzetme tamlaması yapımında kullanılmıştır?
قاسم روز |
ترکی زبان |
فارسی لغت |
آهن کرز |
دل سرای |
A ve D seçeneklerindeki rûz-ı Kasım “Kasım günü” ile gürz-i âhen “demir gürz” tamlamalarında tamlayan, tamlananın cins ve türünü açıklamaktadır. B ve C’deki zebân-ı Türkî “Türk dili” ile lügat-i Fârisî “Farsça sözlüğü” tamlamalarında ise aidiyet, nisbet ve özel durumları açıklanmaktadır. Oysa E seçeneğindeki sarây-ı dil “gönül sarayı” isim tamlaması ise izâfet-i teşbihiyye denilen benzetme tamlaması işlevindedir.
11.Soru
Hangi Osmanlı Türkçesi metinlerini okurken kullanılabilecek sözlük yazarı değildir?
Ferid Devellioğlu |
Mehmet Kanar |
Şemseddin Sami |
Sir James Redhouse |
İbrahim Kafesoğlu |
E seçeneğinde verilen İbrahim Kafesoğlu'nun hazırladığı sözlük yoktur. Dolayısıyla E doğru seçenektir.
12.Soru
“Sâkin olanlar, oturanlar” anlamında olan kelime aşağıdakilerden hangisidir?
sekene (سكنه) |
sefîne (سفينه) |
sâyebân (سايبان) |
sâdedil (صادهدل) |
ri‘âyet (رعايت) |
sekene (سكنه)
13.Soru
huddâm-ı vâlâ-makâm-ı devlet tamlamasında kaç kelime vardır?
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
huddâm-ı vâlâ-makâm-ı devlet tamlamasında dört kelime varmış gibi görünse de vâlâ-makâm birleşik bir kelimedir. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.
14.Soru
Hangi sıfat-ı müşebbehe vezni renk ve kusurları bildiren kelimelerden sıfat elde etmek üzere kullanılır?
ef’al |
ef’âl |
i’f’âl |
i’lâl |
tef’îl |
Sıfat-ı müşebbehe vezinlerinden ef ‘al (اَفْعَلْ)vezni renk ve kusurları bildiren kelimelerden sıfat elde etmek üzere kullanılır.
15.Soru
Hangisi ism-i alettir?
مِفْتَاحْ |
مَوْعَدْ |
مَوْلِدْ |
مَهْبِطْ |
مَبْدأ |
Yalnızca A seçeneğindeki مِفْتَاحْ “miftâh” (anahtar), فتح feth (açma, başlama) kelimesinden türetilmiş ism-i alettir.
16.Soru
“ Şöyle ki Bâb-ı âlî tarafından İstanbul kapularına hafîce muharrirler irsâl ve ta‘yîn ve kal‘a kapularından dışaruya taşınan mevtâları sebt-i defter itmeleri telkin olunmağla...” Veba salgınını anlatan bu ifadelere göre, dönemin hükümeti, İstanbul surlarının kapılarına birer yazıcı görevlendirmişti. Bu yazıcıların görevlendirilme nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Deftere halkın acil ihtiyaçlarını yazmak.
|
Dışarıya çıkış yapan insanların bilgilerini deftere kaydetmek.
|
Suriçi’nde, vebadan günde kaç kişinin öldüğünü tesbit etmek.
|
Tedaviye muhtaç hastaların listesini yaparak yetkililere sunmak.
|
Sur kapılarından giriş yapan insanların hastalık taşıyıp taşımadıklarını deftere kaydetmek.
|
17.Soru
"Vech-i meşrûh üzre ka‘idenin esâsı bozulduğundan fer‘i dahi muhtell olmağla nişancılık mansıbı ekseriyâ o misillü nev-zuhûr vüzerâya ihsân olunageldiğinden başka yeniçeri ağalığından deerdâr ve nişâncılıkdan kapudan paşa nasb olunur oldu." ifadesine göre sistemin bozulmasından nişancılık makamı nasıl etkilenmiştir?
Nişancılık memuriyeti yeni, yetme vezirlere verilmeye başlandı. |
Nişancılar okur yazar değildi. |
Nişancılar enderun dışından atanmaya başlandı. |
Nişancılar taşraya gönderilir oldu. |
Nişancılar arpalık elde etmeye başladılar. |
Anlatılan sebeplerden dolayı sistemin temeli bozulunca, diğer yönleri de karmaşa halini almaya başladı. Meselâ nişancılık memuriyeti yukarıda anlattığımız sınıfa giren, yeni yetme vezirlere verilmeye başlandı. Doğru cevap A'dır.
18.Soru
"Bu kerre Anadolu hudûdunun takviyyeti içün Canik muhassılı olan Hazînedâroğlu
Süleymân Ağa uhdesine evâ’il-i Rebî‘ü’l-evvel’de rütbe-i vezâretle Trabzon Eyâleti
tevcîh buyuruldı."
Yukarıdaki metnin günümüz Türkçesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Bu defa Anadolu sınırlarının kuvvetlendirilmesi amacıyla Canik muhassılı atanmış olan Hazînedâr-oğlu Süleyman Ağa, Rebiülevvel ayının ilk günlerinde vezirlik rütbesine yükseltilerek Trabzon Eyaleti vâliliğine getirildi. |
Yine Anadolu sınırlarının kuvvetlendirilmesi nedeniyle Canik muhassılı tayin edilmiş |
Yine Anadolu sınırlarının kuvvetlendirilmesi amacıyla Canik muhassılı tayin edilmiş olan Hazînedâr-oğlu Süleyman Ağa, Rebiülevvel ayının ilk günlerinde vezirlik rütbesine yükseltilerek Trabzon Eyaleti vâliliğine getirildi. |
Bu kez Anadolu sınırlarının kuvvetlendirilmesi amacıyla Canik muhassılı tayin edilmiş olan Hazînedâr-oğlu Süleyman Ağa, Rebiülevvel ayının ilk gününde vezirlik rütbesine yükseltilerek Trabzon Eyaleti vâliliğine getirildi. |
Yine Anadolu sınırlarının kuvvetlendirilmesi amacıyla Canik muhassılı tayin edilmiş olan Hazînedâr-oğlu Süleyman Ağa, Rebiülevvel ayının ilk günlerinde sadrazamlık rütbesine yükseltilerek Trabzon Eyaleti vâliliğine getirildi. |
Yine Anadolu sınırlarının kuvvetlendirilmesi amacıyla Canik muhassılı tayin edilmiş
olan Hazînedâr-oğlu Süleyman Ağa, Rebiülevvel ayının ilk günlerinde vezirlik rütbesine
yükseltilerek Trabzon Eyaleti vâliliğine getirildi.
19.Soru
“... Bir ilçi ile eyü hediyeler bile gönderdiler, bir özrna^me ile Sulta^n Mehmed’e geldiler. Pa^dişa^h dahi anların özr- lerin kabu^l itdi. Bir a^li^ ilçi gönderdi; “taht müba^rek olsun” deyu bir nice yıldan sonra. Ve amma^ sulta^na kim mektu^b yazdılar evvel ki mektu^blar gibi yazmadılar. Su’a^l: Evvelki kanu^n gibi yazmak neydi? Ceva^b: “ Sulta^n-ı Haremeyn ba- bam” deyu yazardı. S¸imdi “ ha^dim-i haremeyn” deyu yaz- dılar ve dahi “ karındaşım Mısır sulta^nı deyu yazdılar...” Yukarıdaki metinde koyu yazılmış kısımdaki karşılaştırma ifadelerinde asıl vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
Babam eskiden Haremeynin sultanıydı şimdi bir de hizmetkarlığını kazanmıştır.
|
Haremeyn sultanlarına, aynı zamanda Haremeyn hizmetka^rı diye de hitap edilme a^deti vardı.
|
Eskiden Mısır sultanını Haremeynin de sultanı kabul ederdik. S¸imdi kabul etmiyoruz.
|
Haremeynin hizmetka^rı olmak, sultanı olmaktan yeğdir.
|
Mısır sultanının Haremeyn sultanı olmasıyla, hizmetka^rı olması arasında bizim için bir fark yoktur.
|
20.Soru
"توانكر" benzetme sıfatının anlamı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Zayıf |
Huzurlu |
Mutlu |
Zengin |
Fakir |
Tüvanger, zengin güçlü anlamındadır. Doğru cevap D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ