Osmanlı Türkçesi 2 Final 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Hangisi ism-i mef’uldür?
قامت |
قريه |
مائل |
مستور |
ممالك |
D seçeneğinde verilenمستور “mestûr” kelimesi “örtülmüş, setredilmiş, gizlenmiş” anlamlarında bir ism-i mef’uldür. Diğer seçeneklerdeki kâmet “Namaza başlama işâreti, namaz kılmak için okunan ezan.Boy. Boy-bos. Endam.”, karye “Köy. Nâhiyeden küçük olan, insanlarla meskun yer.”, mâ’il “Eğik. Bir tarafa eğilmiş. Eğri. Meyilli. Hevesli. İstekli. Düşkün. Benzer”, memalik “memleketler” ism-i mef’ul değildir.
2.Soru
Hangisi mübâlağa-i fâ‘il veznindedir?
جسور |
سكران |
اصفر |
يذلذ |
حمرا |
Arapça’da birçok vezni bulunmakta ise de, Osmanlı Türkçesi’nde iki vezni sıklıkla kullanılır: fa’’âl ve fa’ûl. Yalnızca A seçeneğindeki cesûr kelimesi fa’ûl veznindedir.
3.Soru
Hangisi Osmanlıcada sık kullanılan “dinlenmek” anlamına gelen Farsça mastardır?
آراستن |
آراميدن |
آزردن |
آسودن |
آشفتن |
B seçeneğinde verilen Farsça “dinlenmek” anlamına gelen آراميدن ârâmîden masdarı Osmanlıcada sıkça kullanlmıştır. A’daki آراستن ârâsten “süslenmek”, C’deki آزردن âzürden “incitmek”, D’deki آسودن âsûden “rahat etmek, dinlenmek” ve E’deki آشفتن âşüften ise “karıştırmak” anlamındadır. Dolayısıyla B doğru seçenektir.
4.Soru
bu parçanın okunuşu aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Gör-imdi nidiser takdîr-i Süphân |
Gör-imdi nidiser takdîr-i Sübhân |
Gör-imdi nidiser taktîr-i Sübhân |
Gör-imdi ne eder takdîr-i Sübhân |
Gör-şimdi nidiser takdîr-i Sübhân |
Gör-imdi nidiser takdîr-i Sübhân
5.Soru
“ Rumili Ka¯di^-askeri Ali-za^de Seyyid Mehmed Nu^reddi^n Efendi fuhu^l–i ulema^dan bir za^t olup ancak pek ziya^de hadi^dü’l-miza^c oldığından müra^fa‘a di^va^nında bir husu^sdan dolayı ka¯’im-maka¯m paşa ile alenen müna^kaşaya ibtida^r itmiş ve derha^l hiddet ile kalkup gitmiş olmasıyla müddet-i nasbı henüz dört maha resi^de olmuş-iken Rebi^‘ü’l-a^hır’ın onuncu güni azl ile Mağnisa’ya nefy olundı”. Bu ifadelerde anlatılan olaydan hareketle sadaret makamı adına aşağıdakilerden hangisi en doğru yorumu belirtir?
Devlet protokolünde sadrazam ulemaya göre 2. sırada olduğundan, ulemayı hükmü altına alma hakkına sahip değildi.
|
Sadrazamın kararları ulema tarafından tasdik edilmedikçe uygulamaya konulamamaktaydı.
|
Sadrazamlar divandan izinsiz ayrılanları Manisa’ya sürgüne gönderirlerdi.
|
Sadrazamın konağında bazı divanlar icra edilirdi ve buranın en yetkili sorumlusu sadrazamdı.
|
Sadrazam, kazaskerlerin görüşüne değer vermediğinde onlarında divanı terk etme hakları vardı.
|
6.Soru
Hangisi صغر sıgar (küçüklük) kelimesinin sıfat-ı müşebbehesidir?
صغار |
صاغير |
صغير |
قاچاغان |
سزاورتر |
صغر sıgar (küçüklük) kelimesinin sıfat-ı müşebbehesi فَعِيلْ (fa’îl) vezninde olur.
7.Soru
Aşağıdaki isimlerden hangisinin Farsça anlamı yanlıştır?
Çamaşırlık-جامه دان |
Kalemlik-قلمدان |
Kırklık- چله |
Mumluk- نمکدان |
Bekçi- پاسبان |
Nemekdân, tuzluk anlamındadır. Doğru cevap D'dir.
8.Soru
“Ulaşma, erişme, varma, yetişme" anlamında olan kelime aşağıdakilerden hangisidir?
vürûd (ورود) |
vusûl (وصول) |
vech (وجه) |
umûr (امور) |
tülû‘ (طلوع) |
vusûl (وصول)
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sıra sayı ismi değildir?
يکم |
دوبدو |
سوم |
ششم |
دهم |
"dü be-dü" ikişer-ikişer anlamında olup üleştirme sayısıdır. Doğru cevap B'dir.
10.Soru
Mastarda ki "den دن" kaldırıldıktan sonra kalan köklerin son harfinde bir takım ses değişimleri olur.
Aşağıdaki Farsça fiillerden hangisi yukarıdaki kurala uygundur?
آما-آمادن |
افتا-افتادن |
ده-دادن |
كشا-کشادن |
نها-نهادن |
Dâ-den دادن = vermek mastarında –denدن / düştükten sonra dâ دا / yerine dih ده /
seklini alır. Doğru cevap C'dir.
11.Soru
فى سبيلالله tamlamasının anlamı nedir?
Allah'a bağlı |
Allah isterse |
Allah hakkında |
Allah yolunda |
Allah'tan başka |
Fî sebîli’llâh olarak okunan tamlama "Allah yolunda" anlamındadır.
12.Soru
Aşağıdaki Farsça isim yapma eklerinden hangisi yer ismi yapmak için kullanılamaz?
کده |
ستان |
شن |
بان |
سار |
Farsça isim yapma eklerinden olan -bân بان : Meslek sahibi ismiyle beraber muhafazalık ismi yapmakta da kullanılır. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi geçişli fiillerde hem ism-i fail hem de ism-i mef‘ûl anlamlı bir sıfat-fiildir?
آفريده |
کشيده |
کفته |
نوشته |
پسنديده |
Geçişli fiillerde hem geçmiş zaman ism-i fâili (etken) hem ism-i mef‘ûlü bildiren görevler yapar. Güfte کفته = söylemiş (geçmiş zaman ism-i fâil), söylenmiş (geçmiş
zaman ism-i mef‘ûl) şeklinde kullanılır. Doğru cevap C'dir.
14.Soru
“girüp(I) pâye(II) serîr(III) saltanata yüz(IV) sürüp eğlenmeyüp taşra(V) çıkdılar.”
Yukarıda verilen cümlede numaralı yerlerin hangilerine izâfet kesresi (-ı,-i) getirilmelidir?
I, II |
I, III |
II, III |
III, IV |
IV, V |
Yukarıdaki cümlede izâfet kesresi II ve III numaraların olduğu yerlere getirilmelidir. Bu şekilde ilgili kısım “pâye-i serîr-i salttanata” olacaktır. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.
15.Soru
Hangisi Farsça meslek edinmiş kişiyi ifade eden türemiş bir kelimedir?
آهنکر |
ميکده |
ديوستان |
کوهسار |
چمنزار |
Farsçada -kâr - , کار gâr - , گار, ger کر ekleri ismin sonuna konularak, bir iş yapmayı adet edinmiş veya meslek edinmiş kişileri ifade ederler. Bu eklerden birisi yalnızca A seçeneğindeki آهنکر “demirci” kelimesinde bulunmaktadır. B seçeneğindeki mey-gede "meyhane", C'deki dîv-sitân "dev ülkesi", D'deki kûh-istân "dağlık bölge" ve E'deki çemen-zâr "çimenlik" kelimelerinde meslek edinmiş kişi anlamı yoktur. Dolayısıyla A doğru seçenektir.
16.Soru
"...ve mîr-âhûrluk ve kapucılar kethudâlığı ve kapucı-başılık me’mûriyetleriyle çırâğ olunup
ba‘dehû mîr-livâlık ve mîrimîrânlık ile taşraya gönderilür idi." ifadesine göre taşradaki görevleri aşağıdakilerden hangisidir?
Kapıcıbaşı-kethüda |
Kethüda-Mir-i âhûr |
Kethüda-Sancakbeyi |
Sancakbeyi-Beylerbeyi |
Kapıcıbaşı-Sancakbeyi |
İfadenin çevrisi; "Topkapı Sarayı’nda yetişip oradaki görevlerde sırasıyla yükselenleri, adı geçen bölüklerin ağalıklarıyla veya özengi
ağalıkları diye isimlendirilen mîr-alemlik, mîr-ahurluk, kapıcılar kethüdalığı, kapıcıbaşılık
memuriyetleriyle devlet görevine başlamış olurlardı. Daha sonra sancakbeyliği ve beylerbeyilik ile dış görevlere gönderilirlerdi." şeklindedir. Doğru cevap D'dir.
17.Soru
Tevârih-i Âl-i Osmân ifadesinin doğru anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
Osmanlı Devleti Tarihi |
Osmanlı Hanedanı Tarihi |
Yüce Osmanlı Tarihi |
Büyük Osmanlı Tarihi |
Osmanlı Tarihi |
Âl-i Osmân, Osmanlı hanedanı demektir. Doğru ifade Osmanlı Hanedanı Tarihi'dir. Doğru cevap B'dir.
18.Soru
Aşağıdaki tamlamalardan hangisinin Türkçe manası yanlıştır?
دولت آل عثمان Devlet-i âl-i Osman = Osman’ın yüce devleti |
باران احسان بيکران Bârân-ı ihsân-ı bî-kerân = sayılamayacak kadar çok iyilik yağmuru |
دريای علم deryâ-yı ilm = ilim denizi |
درخت کل dıraht-ı gül = gül ağacı |
کوه قاف Kûh-ı Kaf = Kaf Dağı |
Devlet-i âl-i Osman دولت آل عثمان tamlamasının cinsini bulabilmek için önce tamlayan konumunda olan âl-i Osmân tamlamasını incelemek gerekir. Sondan başlayarak öne doğru okuduğumuzda Osman’ın âilesi anlamı taşıyan bir isim tamlaması olduğunu görürüz. Tamlanan konumundaki devlet ile birleştirdiğimizde Osman (ın) âilesinin (hânedânının) devleti şeklinde bir isim tamlaması yapmış oluruz (Biz bunu günümüz diline çevirirken Osmanlı Devleti şeklini tercih ediyoruz). Doğru yanıt “A” şıkkıdır.
19.Soru
Aşağıdaki sıfatlardan hangisi renk bildirir?
زير |
بلند |
سبز |
کوتاه |
نرم |
Sebz, farsça'da yeşil demektir. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
"آچ قالديم، بى آب قالديم ا ما بی چاره قالمديم"
cümlesi için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Farsça isimden türemiş sıfatlar vardır. |
Türkçe kelime yoktur. |
Arapça kelime yoktur. |
Sıfat kullanılmamıştır. |
Olumsuzluk anlamı yoktur. |
"bi-ab ve bi çare" örneklerinde olduğu gibi isimden türemiş sıfatlar vardır. Doğru cevap A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ