Osmanlı Türkçesi 2 Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Hangisi ism-i mef’ûl değildir?
مرقوم
|
مستور
|
متبوع
|
مزين
|
منبت |
A seçeneğindeki مرقوم merkûm “Yazılmış. Adı geçmiş. Rakamla söylenmiş. Sayılmış.”, B’deki مستور mestûr “Örtülmüş. Setredilmiş. Gizlenmiş.”, C’deki متبوع metbû‘ “Kendine uyulan. Tâbi olunan.”, D’deki مزين müzeyyen “Bezenip süslenmiş.” anlamında ism-i mef’ûldür. Ancak E seçeneğinde منبت münbit ise “Verimli, verimi bol. İnbat eden, ekini güzel yetiştiren.” anlamındadır ve ism-i mef’ûl değildir.
2.Soru
Aşağıdaki isimlerden hangisinin Türkçe manası yanlış verilmiştir?
Âb آب = su |
rûz روز = gün |
mürg مرغ = kuş |
zenbûr زنبور = tüfek |
âsmân آسمان = gök |
Bazı isim örnekleri: Âb آب = su, rûz روز = gün, mürg مرغ = kuş, zenbûr زنبور = arı, âsmân آسمان = gök. Zenbûr kelimesinin anlamı tüfek değil arıdır. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir Farsça sıra sayısı ismidir?
دوم düvüm |
يکان يکان yegân yegân |
سه سه se se |
هفتاده heftâde |
نود neved |
Farsça sıra sayılarından düvüm دوم veya düyüm ديم “ikinci” manasına gelmektedir. Doğru yanıt “A” şıkkıdır.
4.Soru
Hangisi Farsçada renk bildiren bir sıfattır?
زرد |
کوتاه |
فراوان |
دراز |
بلند |
A seçeneğindeki zerd kelimesi “sarı” anlamında sıfattır. Ancak B’deki kûtâh “kısa”, C’deki firâvân “fazla bol” D’deki dırâz “uzun” ve E’deki bülend “yüksek” anlamlarında sıfattır. Dolayısıyla A doğru seçenektir.
5.Soru
bu parçanın okunuşu aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
ve Merzifonî Kara Mustafa Paşa bu asırda ibrâz-ı hıdemât-ı azîme ve nâ’il-i fütûhât-ı fâhire olan |
ve Merzifonu Kara Mustafa Paşa bu asırda ibrâz hıdemât-ı azîme ve nâ’il-i fütûhât-ı fâhire olan |
ve Merzifonî Kara Mustafa Paşa bu asırda ibrâz-ı hıdemât-ı azîme ve nâ’il fütûhât-ı fâhire olan |
ve Merzifonu Kara Mustafa Paşa bu asırda ibrâz-ı hıdemât-ı azîme ve nâ’il-i fütûhât fâhire olan |
ve Merzifonî Kara Mustafa Paşa bu asırda ibrâz hıdemât azîme ve nâ’il-i fütûhât-ı fâhire olan |
ve Merzifonî Kara Mustafa Paşa bu asırda ibrâz-ı hıdemât-ı azîme ve nâ’il-i fütûhât-ı fâhire olan
6.Soru
Hangisi Farsça izâfet-i teşbihiyye denilen benzetme tamlamasıdır?
سيفدين |
زبان ترکی |
درخت کل |
دريای رحمت |
روز قاسم |
İzâfet-i teşbihiyye denilen benzetme tamlaması yapımında da isim tamlamaları kullanılabilir. Sarây-ı dil = سرای دل gönül sarayı, deryâ-yı rahmet = دريای رحمت rahmet deryası, deniz gibi rahmet, âteş-i aşk = آتش عشق aşk ateşi, tîğ-i zebân = تيغ زبان dil kılıcı, kılıç gibi keskin dil, deryâ-yı ilm = دريای علم ilim denizi veya deniz gibi ilm, gibi. Diğer seçeneklerdekiler aidiyet, nisbet ve özel durumları açıklamak için kullanılan isim tamlamalarıdır. Görüldüğü gibi D doğru seçenektir.
7.Soru
Transkripsiyon alfabesinde ? harfinin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
m |
k |
l |
n |
o |
Transkripsiyon alfabesinde ? harfinin Türkçe karşılığı l harfidir.
8.Soru
“Yan, yön, taraf. Sebeb." anlamında olan kelime aşağıdakilerden hangisidir?
fevâ’id (فوائد) |
havf (خوف) |
cihet (جهت) |
cedîd (جديد) |
belâyâ (باليا) |
cihet (جهت)
9.Soru
Hangisi Farsçada baştaki harfin m / م ünsüzü ile değiştirilmesiyle yapılan tekrarlardan oluşan birleşik isimdir?
آمد و رفت |
داد و ستد |
خانمان |
شاخ و برك |
آمد شدن |
Bir kelimenin tekrarı yapılırken baştaki harfin m/ مünsüzü ile değiştirilmesiyle yapılan tekrarlardan oluşan birleşik isimler: Herc ü merc = مرج و هرج karma karışık; hân u mân = مان و خان ev bark; târ u mâr = مار و تار darma dağınık, karma karışık gibi. Bu örneklerdeki birleşik kelimeler و bağlacı olmadan da kullanılabilirler: Herc-merc ; مرج هرج târ-mâr ; مار تار hânmân خانمان gibi. Görüldüğü gibi C doğru seçenektir.
10.Soru
Aşağıdaki Farsça tamlamalardan hangisinde sondaki ( ه , ى, و ) harfi sessiz harf görevi gördüğünden olduğu gibi okunmaktadır?
اوردوى همايون |
صدای جنك |
راه سفر |
صفای خاطر |
پايۀ وزارت |
Sondaki ( ه , ى, و ) sessiz harf görevi görüyorsa, o zaman izafet hemzesi veya ye’si getirilmez, harf olduğu gibi okunur. راه سفر / Râh-ı sefer. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.
11.Soru
“... Devlet-i aliyye’de dört tari^k olup anın birincisi mülkiyyedir. İkincisi tari^k-ı ilmiyyedir. U¨çüncisi kalemiyyedir. Dördüncisi tari^k-ı seyfiyyedir,” ifadelerinden aşağıdakilerden hangi anlam çıkarılmaz?
Osmanlı’da devlet adamı olabilmek için 4 ana kariyer çizgisi vardır.
|
Osmalılarda seyfiye mensubu olmak önemli makamlara çıkabilmenin bir yoludur.
|
Osmanlılarda mülkiye devlet idaresidir ve bu işle uğraşanlar ayrı bir zümre oluştururlar.
|
Osmanlılarda temel olarak dört çeşit tarikat vardır ve her birisi farklı mezheplere dayanmaktadır.
|
Osmanlılarda mülkiye mülki idareci sınıfını, kalemiye sivil bürokrasiyi, seyfiye askeri bürokrasiyi, ilmiye eğitim ve dini^ bürokrasiyi ifade eder.
|
12.Soru
Farsça bir tamlamada bir tamlamanın isim veya sıfat tamlaması olmasını belirleyen husus nedir?
tamlananın niteliği |
tamlayanın niteliği |
tamlayan ve tamlananın hangi dilden olduğu |
basit veya zincirleme tamlama olması |
tamlamada izâfet kesresinin kullanılması |
Farsça isim tamlamalarında tamlanan (muzâf) ve tamlayanın (muzâfun-ileyh) her ikisinin de Farsça olması şartı yoktur. Bunlardan birisi Farsça olabildiği gibi her ikisinin de Arapça olmasında bir mahzur yoktur. Burada önemli olan izâfetin yani tamlamanın Farsça karakterli olmasıdır. Bunu da sağlayan -i izafet kesresidir. Bir tamlamanın isim veya sıfat tamlaması olmasını belirleyen husus tamlayanın niteliğidir. Eğer tamlayan isim ise isim tamlaması, sıfat ise sıfat tamlaması şeklini alır.
13.Soru
Aşağıdaki tamlamaların hangisinde sıfat müennes (dişil) halde yazılmamıştır?
وظيفۀ مشکله |
دول معظمه |
روى زمين |
علمای کرام |
خدمات مبروره |
Arapçada kelimeler çoğul (cem) halinde bulunduklarında dişil kabul edildiklerinden çoğul isimler sıfatla tamlandıklarında sıfatlar da dişil halde yazılırlar. Düvel-i muazzama / دول معظمه , vüzerâ-yı izâm / وزرای عظام , ulemâ-yı kirâm / علمای کرام , memâlik-i mahrûse / ممالک محروسه , hıdemât-ı mebrûre / خدمات مبروره vb. gibi. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.
14.Soru
Farsça fiillerde masdarların sonunda bulunan ? nun harfinin atılınca ortaya ne çıkar?
fiillerin geçmiş zaman gövdesi |
fiillerin gelecek zaman gövdesi |
fiillerin geniş zaman gövdesi |
fiillerin şimdiki zaman gövdesi |
fiillerin şart gövdesi |
Farsça fiillerde geçmiş zaman gövdesi masdarların sonunda bulunan ? nun harfinin atılmasıyla ortaya çıkar. Geçmiş zaman gövdesi çekimli fiil olarak geçmiş zaman teklik üçüncü şahsı ifade eder. İsim olarak da hafifletilmiş masdar da denilen bir fiil-isimdir.
15.Soru
Osmanlıcada sık kullanılan Farsça آويختن âvîhten “asmak” fiilinin emir kökü hangisidir?
آويز |
آويخته |
آويخ |
آويزه |
آوازه |
Farsça آويختن âvîhten “asmak” fiilinin emir kökü آويز âvîz biçimindedir. Dolayısıyla A doğru seçenektir.
16.Soru
Hangi seçenekte ی -î mücerret (soyut) isim yapmıştır?
نوميدى |
پالانى |
تبريزى |
استانبولى |
چنكى |
ی -î ekinin birkaç işlevi vardır. 1) Aidiyet ismi yapar. Ülke, millet, aile isimlerinin sonuna konulduğunda mensubiyet bildirir. 2) Alet isimlerinin sonuna geldiğinde o aleti kullananı belirtir. 3) Mücerret (soyut) isim yapar. B seçeneğindeki pâlânî “palancı”, C’deki Tebrîzî “Tebrizli”, D’deki İstanbulî “İstanbullu” ve E’deki çengî “çeng sazını çalan” anlamlarındadır. Ancak A seçeneğindeki nevmîdî “ümitsizlik” anlamındadır.
17.Soru
Hangisi Farsçada meslek ismi yapan ekle türetilmiştir?
چايدان |
نکهبان |
اوردوکاه |
ميکده |
ديوستان |
Farsçadaبان -bân meslek sahibi ismiyle beraber muhafazalık ismi yapmakta kullanılır: غبانبا bâğ-bân = bağ bekçisi, bahçevan; نکهبان nigeh-bân=bekçi, muhafız; بان سايه sâye-bân = gölgelik, şemsiye; بادبان bâd-bân = yelken, شتربان şütür-bân = deveci,پاسبان pâs-bân = bekçi gibi. Bu ek, seçeneklerde yalnızca B’deki nigeh-bân kelimesinde bulunmaktadır.
18.Soru
“ha^cega^n-ı di^va^n-ı hüma^yu^n” tamlaması için aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Zaman zaman bir araya toplanarak Kur’a^n okuyan ve padişahın di^va^nında da namaz kıldıran hocalara bu isim verilmiştir.
|
U¨ç kelimeden oluşan bir sıfat tamlamasıdır.
|
U¨çlü isim tamlamasıdır.
|
Ha^cega^n tekil bir isimdir, dolayısıyla sonraki izafet kesresi –ı fazladan konularak yanlış bir tamlama yapılmıştır.
|
Bir tanesi birleşik kelime olmak üzere, iki kelimeden oluşmuş isim tamlamasıdır.
|
19.Soru
Metinde altı çizilerek işaretlenen kelimenin anlamı nedir?
iddia eden |
iddia olunan |
şikayetçi |
yönlendirme |
kabul eden |
Metinde altı çizilerek işaretlenen مدعى müdde‘â kelimesi “iddia olunan, dava olunan şey; asılsız iddia edilen” anlamlarına gelmektedir.
20.Soru
"Çavuş eyütdi: “ niçün beylere selâm virmedin ve ediğin çıkarmadın?” didi. İlçi cevâb virdi
kim eydür : “ yaya atlıya selâm virmek sünnet değildir ve hem ediğim çıkarmadığım budur kim siz kanûn üzerine kondurmadınız. İhtimâl var ki yine kaldırasız deyu ediğim çıkarmadım” didi ve ol gice yatdı." ifadesinde elçi ayakkabısını çıkarma sebebini nasıl izah etmiştir?
Geri gönderileceğini düşünmüştür. |
Başka bir yere yollanacağını düşünmüştür. |
Gelenek üzere karşılanmadığını gördüğünden ayakta bekletileceğini düşünmüştür. |
Padişahla av sırasında görüşeceğini düşünmüştür. |
Gelenek üzere ayakkabısıyla huzura alınacağını düşünmüştür. |
Elçi;Çarığımı çıkarmayışımın sebebi ise sizin
beni gelenek üzere karşılamadığınızı görünce ihtimtal ki ayakta da bekletirsiniz diye düşünmemdir” dedi. Doğru cevap C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ