Osmanlı Türkçesi Grameri 1 Final 11. Deneme Sınavı
Toplam 12 Soru1.Soru
İstif‛âl bâbıyla ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
Bâbın kalıbında yer alan elifler, sin ve te harfleri zâiddir. |
Çatısı geçişsiz ve işteştir. |
Bir şey dileme, isteme anlamı üretir. |
İsm-i fâ‛ili müstef‛il şeklindedir. |
İsm-i mef‛ûlü müstef‛al şeklindedir. |
İstif‛âl babı ile ilgili verilen bilgilerden yalnızca "Çatısı geçişsiz ve işteştir." ifadesi yanlıştır. Bu babın kelimeleri genellikle geçişlidir ve işteşlik özelliğine sahip değildir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi isim-sıfat ayrımı bakımından diğerlerinden farklıdır?
İsm-i tasgîr |
İsm-i tafdîl |
İsm-i mensûb |
İsm-i mef'ûl |
İsm-i fâ'il |
İsm-i câmid grubuna giren bütün kelimeler, masdarlar, ism-i mekân, ism-i zaman, ism-i âlet, ism-i tasgir cinsinden kelimeler isimdirler. İsm-i fâ’il, ism-i mef ’ûl, sıfat-ı müşebbehe, mübâlağa-i fâ’il, ism-i tafdîl, ism-i mensûb cinsinden kelimeler ise sıfattırlar.
Bu bilgi doğrultusunda farklı ve doğru cevap olanın A şıkkı olduğu anlaşılacaktır.
3.Soru
Mimli masdarlar başlıca kaç vezinde olurlar?
3 |
4 |
6 |
9 |
12 |
Semâî olan, yani bir kurala bağlı olarak üretilmeyen bazı masdarlar vardır ki, bunların ortak özelliği başlarında ekleme bir mim ? olmasıdır. Böyle masdarlara mimli masdar denilir. Başlıca dört vezinde olurlar.
4.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi ism-i tafdîl vezniyle türetilmiş bir sözcük değildir?
Ekber |
Asgar |
A'zam |
Ahmer |
Ender |
ري kebîr “büyük” → اكرب ekber “en büyük”
صغري sagîr “küçük” → اصغر asgar “en küçük”
عظيم azîm “büyük, ulu” → اعظم a'zam “en büyük”
نادر nâdir “seyrek” → اندر ender “pek seyrek"
ت humret “kırmızılık” → امحر ahmer “kırmızı”
Bu bilgiler ışığında doğru cevap D şıkkıdır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ism-i âlet kalıplarından olan mif’al vezninden türemiş bir sözcüktür?
Miftâh |
Mi’yâr |
Mişrebe |
Mikyâs |
Miğfer |
İsm-i âlet kalıpları mif’al, mif’âl ve mif’aledir. "Miftâh", "Mi’yâr" ve "Mikyâs" mif’âl kalıbıyla; "Mişrebe" ise mif’ale kalıbıyla türetilmiştir. Mif’al kalıbıyla türeyen tek kelime "miğfer"dir.
6.Soru
Arapçada ism-i tafdil hangi vezinle yapılmaktadır?
Fa’îl فعيل |
Fa"âl فعال |
Ef ’al افعل |
Fa'ûl فعول |
Mef ’al مفعل |
Arapçada ism-i tafdil kategorisinin bir tek vezni vardır: Ef ’al افعل veznidir. Doğru cevap C’dir.
7.Soru
Masdarın ifade ettiği işin çok yapıldığını, abartıyla yapıldığını veya daima yapıldığını ifade eden kelimelere ne denir?
ism-i tafdîl |
ism-i sagîr |
i’lâl |
mübâlağa-i fâ'il |
kıyâsî masdar |
Masdarın ifade ettiği işin çok yapıldığını, abartıyla yapıldığını veya daima yapıldığını ifade eden kelimelere mübâlağa-i fâ'il denilmektedir.
8.Soru
Aşağıdaki Arapça tamlamalardan hangisi yanlış terkip edilmiştir?
Kilîdü’l-bahreyn (iki denizin kilidi) |
Dinü’l-İslâm (İslâm dini) |
Dârü’d-dünyâ (dünya evi) |
Silsiletü’l-zeheb (altın zincir) |
Fâtıru’s-semâvât (göklerin yaratıcısı) |
Elif ve be harfleri kamerî, dal, sin ve ze harfleri ise şemsîdir. Şemsî harflerin harf-i tarifleri dönüştürmesi gerekmektedir. Ancak "Silsiletü’l-zeheb (altın zincir)" tamlamasında “zeheb”in ze’si lam’ı dönüştürmemiştir. Bu nedenle hatalıdır. Doğrusu silsiletü’z-zeheb olmalıdır.
9.Soru
Arapçada muzâfun ileyh terimi hangi kavram için kullanılır?
tamlama |
tamlayan |
tamlanan |
iyelik eki |
belirtme hâli eki |
Arapçada önce tamlanan (muzâf /mevsuf), sonra tamlayan (muzâfun ileyh / sıfat) gelir.
10.Soru
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde yer alan fiillerin kök eşleştirmeleri yanlıştır?
والدت-والد |
کفر-کفران |
نصرت-ولد |
جلسه-جلوس |
نصر-نصرت |
"نصرت-ولد Veled-Nusret" eşleştirmesi yanlıştır. Doğru cevap C'dir.
11.Soru
Fâtıru’s-semâvât tamlamasının anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
Göğün sahibi |
Göklere çıkan |
Yeryüzünün sahibi |
Yeryüzünü donatan |
Göklerin yaratıcısı |
Fatır layık olduğu en iyi şekilde yaratan anlamına gelir. Semâvât kelimesi de gökyüzü, gök anlamına gelen semâ kelimesinin çoğuludur. Tamlama göklerin yaratıcısı şeklinde anlamlandırılabilir.
12.Soru
I. ? (elif)
II. ? (vav)
III. ? (se)
IV. ? (ye)
V. ? (cim)
Yukarıdaki harflerin hangileri illet harfleridir?
I, II |
II, III, IV |
I, II, IV |
III, V |
IV, V |
Arapcada kelimelerin asli harflerin niteliklerine gore sahih ve mu’tell olarak ikiye ayrılmaktadır, ? ? ? harfleri illet harfleri olarak isimlendirilmektedir. Doğru cevap C’dir.