Osmanlı Türkçesi Grameri 1 Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde سؤال kelimesinin ism-i fâ‘il ve ism-i mef‘ûlü doğru verilmiştir?
مسئول-سائل |
مسکون-ساکن |
مشکور-شاکر |
مسئول-سکونت |
مسکون-سائل |
سؤال su'âl kelimesinin ism-i fâ‘ili سائل sâ'il, ism-i mef‘ûlü مسئول mes'ûl’dür.
2.Soru
Aşağıda verilen sıfat-ı müşebbehe vezinlerinden hangisinin örneği vezniyle uyuşmamaktadır?
Fa’îl: Mâyil |
Ef’al: A’mâ |
Fa’lân: Sekrân |
Fu’lân: Üryân |
Fa’al: Hasan |
"Fa’îl: Mâyil" örneğinde mâyil sözcüğünü türetebilmek için ilk hecesi uzun okunan bir kalıba ihtiyaç vardır. Ancak verilen sıfat-ı müşebbehe kalıbına göre ilk hece kısa ikinci hece uzun okunmalı. Mesela latîf, kerîm, kesîr, rahîm gibi kelimeler bu kalıpla türetilmiştir. Ancak mâyil kelimesi bu kalıpla türetilen bir kelime değildir.
3.Soru
"Kıyâsî masdar" ifadesi aşağıdaki masdar türlerinden hangisi için kullanılır?
Mezîdünfih Masdarlar |
Rubâî Masdarlar |
Sülasi Mücerred Masdarlar |
Semaî Masdarlar |
Rubâî Masdarlar |
Arapçanın mezîdünfih masdarları da benzer şekilde “önceden belirlenmiş” anlamları üretirler. Bu yüzden bunlara kıyâsî masdarlar (yani kıyaslamaya dayalı masdarlar) da denir. Doğru cevap A'dır.
4.Soru
Hangisi şemsî harftir?
م |
ف |
ع |
خ |
ن |
Güneş harfleri veya şemsî harfler (hurûfu’ş-şemsiyye) de denen bu harfler şunlardır. ت ، ث ، د ، ذ ، ر ، ز ، س ، ش ، ص ، ض ، ط ، ظ ، ل ، ن.
5.Soru
"Milel"(ملل) kelimesinin vezni aşağıdakilerden hangisidir?
Fu'al فعل vezni |
Fi'âl فعال vezni |
Fa'ale فعلة vezni |
Fu'alâ فعلاء vezni |
Fi'al فعل vezni |
Milel ملل kelimesi Fi'al فعل veznindedir. Doğru cevap E seçeneğidir.
6.Soru
Renkleri, bedendeki kusur ve sakatlıkları bildiren sıfatlar türeten sıfat-ı müşebbehe vezni aşağıdakilerden hangisidir?
Fa'îl |
Fa'âl |
Ef'al |
Fa'ûl |
Mef'il |
Ef ’al افعل : Bu vezinde baştaki elif (ا (ekleme bir harftir. Renkleri, bedendeki kusur ve sakatlıkları bildiren sıfatlar türetir.
Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap C şıkkıdır.
7.Soru
“Takviye” kelimesinin ism-i mef?ûlü aşağıdakilerden hangisidir?
mekvûy |
mütekavvî |
mukavvâ |
müstakvâ |
mukâvî |
Takviye kelimesinin son iki kök harfi illetlidir. Bu kelimenin ism-i mef?ûl kalıbına sokulmuş hali mukavvâ olmalıdır. Takviye kuvvetlendirme demektir. Mukavvâ da takviye edilmiş anlamına gelir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi müennes bir çokluktur?
kütüb |
muallimât |
hâzirûn |
kāri'în |
ekdâr |
Tekili dişil olan kelimelerin çoğulu da bu ekle yapılır:
معلمه muallime “hanım öğretmen” - معلمات muallimât “hanım öğretmenler”
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İfti'âl Bâbının İsm-i Fâ'ili'ne örnektir?
انتخاب intihâb “seçme” → منتخب müntahab “seçilmiş” |
اغبرار iğbirâr “gücenme” → مغبر muğberr “gücenen” |
انتشار intişâr “yayımlanma” → منتشر münteşir “yayımlanan” |
تجاوز tecâvüz “haddi aşma” → متجاوز mütecâvez “tecavüz edilen, aşılan” |
اخراج ihrâc → مخرج muhrec “çıkarılmış, çıkmış” |
İfti'âl Bâbının İsm-i Fâ'ili
Bu bâbdaki masdarların ism-i fâ'ili müfta'il مفتعل vezninde gelir:
اعتدال i'tidâl “ölçülü davranma” → معتدل mu'tedil “ölçülü davranan”
انتشار intişâr “yayımlanma” → منتشر münteşir “yayımlanan”
افتخار iftihâr “övünme” → مفتخر müftehir “övünen” vs.
Doğru yanıt C'dir.
10.Soru
“Harf-i ta’rîf alan bir kelime el-beyt, el-bint, el-veled, el-kitâb şeklinde okunur. Ancak bir kısım harfler vardır ki, kelime bu harflerle başladığı zaman harf-i ta’rîfin lâm’ını kendisine benzeştirir. Bu harflere güneş harfleri, hurûfu’ş-şemsiyye veya şemsî harfler de denilir. Diğer harfler ise ay harfleri, hurûfu’l-kameriyye veya kamerî harfler adını alır.”
Buna göre aşağıdaki şıklardan hangisinde şemsî harfler doğru olarak verilmiştir?
ت, ث ، د ، ذ ، ر ، ز ، س ، ش ، ص ، ض ، ط ، ظ ، ل ، ن |
ت, ث ، د ، ذ ، ر ، ز ، س ، ش ، ص ، ض ، ط ، ظ ، ل ، م |
ب, ث ، د ، ذ ، ر ، ز ، س ، ش ، ص ، ض ، ط ، ظ ، ل ، ن |
ت, ث ، د ، ذ ، ر ، ز ، س ، ش ، ص ، ض ، ط ، ظ ، ل ، م |
ب, ث ، د ، ذ ، ر ، ز ، س ، ش ، ص ، ض ، ط ، ظ ، ل ، ن |
Arap alfabesinde be ve mim harfleri kamerî harflerdendir. El-bâb, el-mâ’ örnekleri onların kamerî olduğunu göstermektedir.
11.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilen Arapça harflerin tamamı şemsî harflerden oluşmaktadır?
ل - ط - ص - س - ث |
ز - ذ - د - ت - ب |
ش - ن - ك - ط - ظ |
د - ع - ر - ض - ل |
ب - ذ - ن - ث - ت |
Güneş harfleri (Hurûfu’ş-şemsiyye): Harf-i ta’rîf alan bir kelime el-beyt, el-bint, el-veled, el-kitâb şeklinde okunur. Ancak bir kısım harfler vardır ki, kelime bu harflerle başladığı zaman harf-i ta’rîfin lâm’ını kendisine benzeştirir. Güneş harfleri (hurûfu’ş-şemsiyye) denilen bu harfler şunlardır. Bunlara şemsî harfler de denir:
ت ، ث ، د ، ذ ، ر ، ز ، س ، ش ، ص ، ض ، ط ، ظ ، ل ، ن
Bu bilgiler dahilinde doğru cevap A şıkkıdır.
12.Soru
Aşağıdaki harf-i tarifli kelimelerden hangisinin yazımı yanlıştır?
El-bint |
El-kitab |
El-zuhr |
El-veled |
El-mülk |
Güneş harfleri dışındaki harfler ise ay harfleridir. Bunlara kamerî harfler de denir. Bu harflerden biriyle başlayan kelimelerde harf-i ta’rîfte herhangi bir değişiklik olmaz ve el- şeklinde okunur: el-beyt, el-hakk, el-yevm ‘gün’vs.
بيت beyt‘ev’ البيت el-beyt
كتاب kitâb الكتاب el-kitâb
ولد veled‘çocuk’ الولد el-veled
بنت bint‘kız’ البنت el-bint
Bu örnekler doğrultusunda bakıldığı zaman C şıkkının doğru cevap olduğu anlaşılacaktır.
13.Soru
Aşağıdaki tamlamaların hangisi yanlış okunmuştur?
تذكرة الاوليا tezkiretu'l-evliya |
مجموعة النظائر Mecmû’atü'n-nezâir |
مرآة الممالك Mir’âtü'l-memâlik |
ﻧ ﺞﻬ الفراديس Nehcü'l-Ferâdîs |
حديقة الوزرا Hadîkatü'l-vüzera |
مرآة الممالك tamlamasının “lam”lı biçimde Mir’atü'l-memalik okunması gerekmektedir. Doğru cevap C’dir.
14.Soru
Arapçada ismi-camid grubuna giren bütün kelimeler isim olarak kabul edilir. Buna göre aşağıda verilenlerden hangisi bu gruba dahil edilenlerden biridir?
ism-i fâ’il |
sıfat-ı müşebbehe |
ism-i tafdîl |
ism-i mensûb |
ism-i zamân |
Arapçada İsm-i camid grubuna giren bütün kelimeler, mastarlar, ism-i mekân, ism-i zaman,ismi alet, ismi tagnir cinsinden kelimeler isim olarak kabul edilir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ism-i mekân kalıplarından biri değildir?
mef‛al |
mef‛alet |
mef‛il |
mef‛ilet |
mef‛ûl |
Dört tane ism-i mekân kalıbı vardır. Bunlar mef‛al, mef‛il, mef‛alet, mef‛ilet şeklindedir. Mef‛ûl ise ism-i mef‛ûl kalıbıdır ve yapılan, edilen anlamlarını verir.
16.Soru
“hitâb” kelimesinin vezni, aşağıdakilerden hangisidir?
fi’âl
|
fâ’il
|
fa’îl
|
fu’l
|
fi’l
|
17.Soru
Aşağıdaki kategorilerden hangisinin sadece iki vezni vardır?
İsm-i Mensub |
İsm-i Mekan |
İsm-i Zaman |
İsm- i Alet |
İsm-i Tasgir |
İSM-İ ZAMAN
Bu kategorideki kelimeler, fiilde ifade edilen hareketle ilgili oluş zamanını bildirirler. Mef'al مفعل ve mef'il مفعل olarak iki vezni vardır. Her iki vezinde de baştaki
mimler (م (ekleme harftir:
بدء bed’ “başlama” → مبدأ mebde’ “başlangıç”
والدت vilâdet “doğum” → مولد mevlid “doğum zamanı – Hz. Muhammed’in
doğum günü”
18.Soru
Aşağıdaki çoğul sözcüklerden hangisi yapısı bakımından diğerlerinden farklıdır?
Kütüb |
Düvel |
Cibâl |
Teslîmât |
Fukarâ |
A, B, C ve E şıklarındaki çoğul sözcükler mükesser çokluklarıdr. D şıkkındaki ise sâlim çokluktur. Bu nedenle de diğerlerinden farklıdır. Doğru cevap D şıkkıdır.
19.Soru
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde yer alan kalıpların tamamı sıfat-ı müşebbehe vezinleridir?
fâ‛il, ef‛âl, fa‛lân |
fu‛lân, ef‛al, fa‛îl |
fi‛âl, fâ‛il, fa‛ûl |
tef‛il, if‛âl, fa‛l |
fu‛âl, ef‛âl, fu‛lân |
Sıfat-ı müşebbehe kalıpları birden çok-tur. Ancak Osmanlı Türkçesinde sık kul-lanılanları şunlardır: Fa‛îl, ef‛al, fa‛lân, fu‛lân, fa‛l, fa‛al. Seçeneklere bakıldığında "fu‛lân, ef‛al, fa‛îl" kalıplarının tamamının sıfat-ı müşebbehe olduğu görülür.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sülâsî Mücerred Masdarlarda Yapılan İ'lâllerdendir?
du'â-دعا |
îmân-اميان |
tecellî-تجلی |
inkıyâd-انقياد |
istîzâh-استيضاح |
du'â دعا fu'âl vezninin nâkıs kelimelerde fu'â' durumuna gelmiş şekldir. Doğru cevap A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ