Osmanlı Türkçesi Metinleri 1 Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
“Palanka” terimi hangi seçenekte doğru açıklanmaktadır?
Polonyalılar için kullanılırdı. |
Kuzey Karadeniz sahillerinde ve nehir boylarında yaşayan bir slav ırkı. |
Aslen Türk kavimlerinden birinin adı olup, Cengiz Han’ın askerlerinin öncüleri olduğu için önceleri Moğolların hepsine Tatar denilmiştir. |
Kaleden küçük, etrafı hendekle çevrilmiş korunaklı istihkam, mevki. Genellikle arkası toprak dolma ahşap şarampollarla muhafaza edilirdi. |
Deşt-i Kıpçak, Kırım ve Kazan Türklerine denilmiştir. |
Palanka: Kaleden küçük, etrafı hendekle çevrilmiş korunaklı istihkam, mevki. Genellikle arkası toprak dolma ahşap şarampollarla muhafaza edilirdi.
2.Soru
Hangisi cem-i müennes'e örnektir?
انقاض |
احوال |
افكار |
رعايا |
معلومات |
معلومات cem-i müennes, diğerleriyse cem-i mükesserdir.
3.Soru
Aşağıdaki metne göre sözü edilen paşaya "şeytan" lakabı takılmasının sebebi nedir?
rind-i cihân olması |
çok kurnaz olması |
insanları suça azmettirmesi |
entrikacı tabiyatı |
ürkütücü görüntüsü |
Metne göre bahsi geçen Melek İbrahim Paşa'nın "şeytan" lakabıyla anılmasının nedeni "rind-i cihân" yani dünya işlerine düşkün olmasıdır.
4.Soru
Hangisi yapı olarak diğerlerinden farklıdır?
على الغفله |
حسرت امللوك |
سلطان الغازى |
ابن السلطان |
باجلمله |
ابن السلطان "İbnü’s-sultân" şemsî, diğerleriyse kamerî tamlamalardır.
5.Soru
"Ve dört milletin dahi memhûr temessükleri kendüleri ile ta‛yîn olunan gediklü ağaların ellerine verilüp alay ile şehre dâhil ve vezîria‛zam sarâyına nüzûl olunup, ertesi şeyhülislâm............ve vezîria‛zam.............., re’îs.......... ve Baş-tercemân İskerletoğlu ile rikâb-ı humâyûna varılup, temessükleri teslîm ve kürkler ilbâs olundu."
Yukarıdaki paragrafta yer alan boşluklara getirilecek kelime grupları aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
hazretleri-hazretleri-efendi |
efendi-devletlü-hazretleri |
kulları-hazretleri-efendi |
kulları-efendi-hazretleri |
efendi-hazretleri-efendi |
"Ve dört milletin dahi memhûr temessükleri kendüleri ile ta‛yîn olunan gediklü ağaların ellerine verilüp alay ile şehre dâhil ve vezîria‛zam sarâyına nüzûl olunup, ertesi şeyhülislâm efendi ve vezîria‛zam hazretleri, re’îs efendi ve Baş tercemân İskerletoğlu ile rikâb-ı humâyûna varılup, temessükleri teslîm ve kürkler ilbâs olundu." şeklindedir. Doğru cevap E'dir.
6.Soru
transkripsiyonu seçenektekilerden hangisidir?
Melek İbrâhîm |
Anadolu’da vâkı‘ |
Evâ’il-i Mehmed |
Hanî’de iki |
Mustafa Paşa |
Melek İbrâhîm
7.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi 1781-1785 yılları arası Anapa kalesi’nin inşası ve o civardaki kavimlerin bazı hallerinden bahseder?
Anonim Tevârîh-i |
Anonim Tevârîh-i Âl-i Osman |
Halîkatü’r-rü’esâ |
Ahvâl-i Anapa ve Çerkes |
Sefînetü’r-rü’esâ |
Ünitenin üçüncü metni, onsekizinci asrın son çeyreğinde Anapa Kalesine gönderilen Ferah Ali Paşa’nın kâtibi olan Hâşim Efendi tarafından kaleme alınan ve kütüphane kataloglarına Ahvâl-i Anapa ve Çerkes ismiyle kaydedilen eseridir. 1781-1785 yılları arasını ihtivâ eden eser, Anapa kalesi’nin inşası ve o civardaki kavimlerin bazı hallerinden bahseder. Ünitedeki kısım, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Hazine Kitaplığı nr. 1564’de bulunan nüshadan alınmıştır.
8.Soru
"Lâkin ibâdu’llâhın râhatı ve bir müddet memâlik-i mahrûsanın nizâmı içün, Es-sulhü seyyidü’l-ahkâm ka?idesine ri?âyet ve cümlenin ittifâkı ile mübâşeret olunmak emrinde çok kil ü kal olup, bundan akdem birkaç def ‘a müzâkeresi sebkat edüp, netîce verilmeyüp kalmışidi."
Yukarıdaki cümlede koyu olarak gösterilmiş ifadenin günümüz Türkçe'sindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Barış hükümlerini uygulamak erkeklerin işidir. |
En kötü barış, en iyi savaştan yeğdir. |
Sulh huzurun kaynağıdır. |
Barış verilecek kararların en güzelidir. |
Ey insanlar! Aranızda sulh olun. |
Paragrafın çevirisi şu şekildedir:
"Ancak, Allâh’ın kullarının rahatı ve bir süre Osmanlı ülkesinin düzeni için, barış verilecek kararların en güzelidir prensibine uymak ve herkesin ittifakıyla barış girişiminde bulunmak işinde çok söz söylenip, bundan önce birkaç defa görüşülüp netice vermediğinden kalmıştı." Doğru cevap D'dir.
9.Soru
Seçenektekilerden hangisi “cem‘-i mü’ennes”dir?
Müte‘allik |
Mahzar |
Meşrûbât |
Müyesser |
Mukarrer |
Cem‘-i mü’ennes (-ât eki ile):
مأكولات Me‘kûlât
مشروبات Meşrûbât
مهمات Mühimmât
10.Soru
Aşağıda adları ve anlamları verilen kelimelerden hangisinin anlamı yanlıştır?
Câzim – Kesin olarak karar veren. |
Ensâb – Soylar, nesiller, kuşaklar. |
Bâtıl – Boş, çürük. |
İ’lâm – Ağırlama, saygı gösterme. |
Cezâyir – Adalar. |
İ’lâm, bildirme, anlatma, ilan etme anlamında bir sözcüktür.
11.Soru
Silahdâr Fındıklılı Mehmed Ağa’nın eseri olan Zeyl-i Fezleke’de vefeyât-ı vüzerâ-yı izâm ( Büyük vezirlerin ölümü ) başlığında padişah fermanıyla verilen adıyla anılan Melek İbrahim Paşa’yı öldürten kişi ve bunun sonucu aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Kara İbrahim Paşa – Budin Kalesi’nin işgal edilmesi |
Tiryaki Hasan Paşa – Estergon Kalesi’nin kuşatılması |
Bekrî Mustafa Paşa – Çehrin Seferi’nin başarısız olması |
Kara Mehmet Paşa – Budin Eyaleti’nin düşmesi |
Seyyid Mustafa Paşa – Mısır Eyaleti’nin elden çıkması |
Melek İbrahim Paşa, dünya işlerini hoş gören biri olduğundan şeytan ismiyle kendine lakap takılmıştır. Değişik eyaletlerde valilik yapmıştır. Budin kalesini düşman işgalinden kurtarınca, kendisine fermanla melek lakabı verildi. Belgrad’tayken Avusturya ordusuna yenilince Kara İbrahim Paşa tarafından öldürtüldü. Çok sevildiği için halk onu öldürten Kara İbrahim Paşa’ya beddualar etti. Sonuçta düşman Budin Kalesini işgal etti.
12.Soru
Aşağıdaki tamlamalardan hangisi Farsça tamlamalardan biri değildir?
Asâkir-i İslâm ( İslam askerleri ) |
Harâb ü yebâb ( yıkık, dökük, virane ) |
Hıl’at-i fâhıre ( övünç için giydirilen kaftan ) |
Azîmü’ş-şân ( şanı büyük ) |
Zabt u rabt ( disiplin, düzen) |
Azîmü’ş-şân Arapça tamlamadır.
13.Soru
Şimdiki Polonya Devletine eskiden verilen ad, aşağıdakilerden hangisidir?
İngirya |
Kurland |
Lehistan |
Livonya |
Estoniya |
Lehistan. Eskiden Polonyalılar için Leh denilirdi.
14.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi ism-i mef‘ûl’ dur?
Dâhil |
Kâfir |
Meşgul |
Nâdim |
Vâfir |
Vâfir, kâfir, nâdim ve dâhil ism-i fâ’il’dir. İsm-i mef‘ûl olan kelime “meşgul” dur. Doğru cevap C’dir.
15.Soru
Halen Topkapı Sarayı Müzesinde muhafaza edilen saray nüshası el yazması eserlerden biri olan “Keyfiyet-i Rûsiyye” adlı metin hangi yazı türü ile kaleme alınmıştır?
Nesih |
Talik |
Beyt |
Bürhân |
Bünyâd |
Beyt: ev; Bürhân: delil, Bünyâd: temel, esas anlamına gelmektedir. Talik de bir yazı türüdür fakat sorulan “Keyfiyet-i Rûsiyye” adlı metin nesih yazı türü ile yazılmıştır. Doğru cevap A'dır.
16.Soru
Osmanlı Devleti'nde zamanın olaylarını tespit etmek ve yazmakla görevli devlet tarihçisine verilen ad, aşağıdakilerden hangisidir?
Tevarih-i Âlî Osman |
Şehnâme |
Menâkıpnâme |
Vakanüvis |
Risâle |
Vakanüvis denir. Tevarih-i Ali Osman, Osmanlı Hanedanı tarihi demektir. Şehname, hükümdarların niteliklerini, üstün başarılarını anlatan manzum eserdir. Menakıpname, kahramanların, din ulularının yaptıklarını olağanüstü olay ve varlıklarla bezeyerek anlatan hikâyelerdir. Risale, din, bilim, felsefe, tasavvuf alanlarında yazılan küçük kitaplara verilen addır.
17.Soru
“Mu‘azzez” ne anlama gelmektedir?
Kâhya. |
Yan, taraf, yön. |
Çok sevgili, kıymetli, çok aziz. |
Yüceltilen, yükseltilen, saygı gösterilmiş. |
Saygı ve hürmet gösterilen. |
mu‘azzez: Çok sevgili, kıymetli, çok aziz.
18.Soru
‘’Ahvâl’’ kelimesinin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
Haller, vaziyetler, durumlar, oluşlar |
Büyüklük, kibirlilik. |
Oturuş, oturma, padişahın tahta oturması |
Tutulmuş, yakalanmış |
Av, avlama, avlanan hayvan, düşmandan ele geçirilen mal, ganimet |
Büyüklük, kibirlilik ( azamet ) Oturuş, oturma, padişahın tahta oturması ( culûs ) Tutulmuş, yakalanmış ( giriftâr ) Av, avlama, avlanan hayvan, düşmandan ele geçirilen mal, ganimet ( şikâr ) Haller, vaziyetler, durumlar, oluşlar ( ahvâl )
19.Soru
"Medeniyet demek, tarz-ı hayat demektir." Cümlesinin eski harflerle karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
|
|
|
|
|
"Medeniyet demek, tarz-ı hayat demektir." Cümlesinin eski harflerle karşılığı:
20.Soru
"Kararlaşmış. Karar verilmiş. Kesin. Şüphesiz" gibi anlamlar taşıyan kelime aşağıdakilerden hangisidir?
meyyit |
mu‘âlece |
mukarreb |
mukarrer |
mukata‘a |
mukarrer: Kararlaşmış. Karar verilmiş. Kesin. Şüphesiz. Muhakkak olan. Anlatılmış. Bildirilmiş.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ