Osmanlı Türkçesi Metinleri 1 Final 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki kelime-anlam eşleştirmelerinden hangisi doğrudur?
Alemdâr/Yaratıcı |
Bend/Gidiş |
Avdet/Yardım etmek |
Beyân/Almak |
Bâlâ/Yukarı |
Sorudaki kelime-anlam eşleştirmelerinden "Bâlâ" kelimesinin anlamı "Yukarı" şeklinde doğru verilmiştir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nin resmî tarihçilerine verilen isimdir?
Edille |
Ulemâ |
Vüzerâ |
Vakanüvis |
Vâkıf |
Edille: deliller; Ulemâ: âlimler, Vüzerâ: vezirler, Vâkıf: bilen, vakfeden anlamına gelmektedir. Osmanlı Devleti’nin resmî tarihçileri “vakanüvis” lerdir. Doğru cevap D'dir.
3.Soru
Ahmed Resmî Efendi’nin Halîkatü’r Rü’esâ adlı eserinin Râmi Mehemmed Paşa bölümünde geçen ‘terâne’’ sözcüğünün anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
Nağme, ahenk, makam |
Okşama, gönül alma |
Saflık, berraklık, gönül şenliği, neşe, zevk |
Baht, talih, yazı |
Pek güzel, daha güzel, en güzel |
Seçeneklerde verilen açıklamalar sırasıyla terâne, nevâziş, safâ, ikbâl, ahsen sözcüklerini karşılamaktadır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Farsça tamlamaların izâfet kesresine uygundur?
Esîr-bend |
Şehr-i Kostantiniyye |
Bi’l-cümle |
Hafiyyeten |
Müte῾allik |
Esîr-bend: Esir etme, Bi’l-cümle: Hepsi, tamamı, Hafiyyeten: Gizlice, Müte῾allik: Alakalı anlamına gelen kelimelerdir. Şehr-i Kostantiniyye Farsça tamlamanın izâfet kesresine uygundur. Doğru cevap B'dir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Farsça tamlamalara örnek olarak verilebilir?
Ale’s-sabâh |
Azîmü’ş-şân |
Ba‘de’l-yevm |
Bey‘ ü fürûht |
Ke’l-evvel |
Ale’s-sabâh(sabah ile), ba‘de’l-yevm(bu günden sonra), ke’l-evvel(önceki gibi), azîmü’ş-şân (şânı büyük) anlamına gelen Arapça tamlamalardır. Bey‘ ü fürûht (alım satım, alışveriş) bir Farsça tamlamadır. Doğru cevap D’dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde "ta’zîm" kelimesinin anlamı yanlış olarak verilmiştir?
Hürmet |
Riayet |
Düzenleme |
Saygı |
İkramda bulunmak |
Ta’zîm: Hürmet. Riayet. Saygı. İkramda bulunmak anlamlarına gelmektedir. Dolayısıyla anlamları arasında düzenleme anlamı yoktur.
7.Soru
"Sultân tarafına müteveccih oldı." cümlesinin eski harfler ile yazımı şıklardan hangisinde doğru yapılmıştır?
|
|
|
|
|
"Sultân tarafına müteveccih oldı." cümlesinin eski harfler ile yazımı:
8.Soru
Seçenektekilerden hangisi bir Arapça tamlamadır?
ale’t-tafsîl |
sît ü sadâ |
şâd ü handân |
cûş ü hurûş |
ser-leşker |
Arapça Tamlama örnekleri
ale’t-tafsîl
fi’l-hâl
ale’l-gafle
9.Soru
“Karye” kelimesinin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
Düşman |
El |
Köy |
Yaş |
Yük |
Düşman: adû; el: dest; yük: bâr; yaş: sin kelimeleriyle ifade edilmektedir. Köy: karye demektir. Doğru cevap C’dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Farsça birleşik sıfattır?
Cihân-gîr |
Cevr ü cefâ |
Dâru’l-hılâfe |
Fenn-i kesîru’l-menâfi‛ |
İlm-i târîh |
Farsça birleşik sıfat: Cihân-gîr
11.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi müennes cem῾dir?
Me‛ârif |
Umûr |
Eş‛âr |
Vüzerâ |
Mühimmât |
Mühimmât; Mühim kelimesi -ât eki ile müennes cem' olmuştur.
12.Soru
“Pâdişâh-ı âlem-penâh” tamlamasının doğru karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Bütün âlemin padişahı
|
Âlemin sığınağı padişah
|
Şanı yüce padişah
|
Yüce padişah hazretleri
|
Âlemlerin yüce padişahı
|
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi el yazması denilen türden metinlerin öğrencilere örnek olarak verilmesindeki amaçlardan biri değildir?
El yazması metinleri yazabilmeleri, |
El yazması metinleri okuyabilmeleri, |
Okudukları kelimeleri ve terimleri öğrenmeleri, |
Kelimeleri ve terimleri birleştirerek bugünkü dilde anlamaları, |
Tarihî metinleri kaynak olarak nasıl değerlendirmeleri gerektiği yönünde de kabaca fikir sahibi olmaları, |
El yazması denilen türden metinlerin öğrencilere örnek olarak verilmesindeki amaçlar; öğrencilerin el yazması denilen türden metinleri okumaları, okudukları kelimeleri ve terimleri öğrenmeleri, bunları birleştirerek bugünkü dilde anlamalarıdır. Aynı zamanda kelime ve terimlerin kullanımı ile tarihî metinleri kaynak olarak nasıl değerlendirmeleri gerektiği yönünde de kabaca fikir sahibi olmaları beklenmektedir. El yazması metinleri yazabilmek bu metinlerin öğrencilere verilmesindeki amaçlardan biri değildir. Doğru cevap A’ dır.
14.Soru
“Kıralımız Tekfur sana çok selâm söyler. Cevabı da şöyledir ki: Asker toplayıp harekete geçip, varıp Osmanoğullarının elinden Bursa’yı alıp, ecdadının tahtına oturasın." şeklinde Türkçeleştirilen cümlenin Osmanlı Türkçesi hangisi olabilir?
Kıralımız Tekvûr sana çok çok selâm eder ve cevâbı şudur ki, gidip asker cem‘ idüp varup Âl-i Osmân’dan Bursa’yı alıp ve ecdâdın tahtına cülûs idüp oturasın. |
Kıralımız Tekvûr sana vâfir selâm eder ve cevâbı budur ki, hareket idüp asker cem‘ idüp varup Âl-i Osmân’dan elinden Bursa’yı feth idüp ve ecdâdın tahtına cülûs idüp oturasın. |
Kıralımız Tekvûr sana vâfir selâm eder ve cevâbı budur ki, hareket idüp asker cem‘ idüp varup Âl-i Osmân’a Bursa’yı verüp ve ecdâdın tahtına cülûs idesin. |
Kıralımız Tekvûr sana vâfir selâm eder ve buyuru ki, hareket idüp asker cem‘ idüp Âl-i Osmân’dan elinden Bursa’yı alıp ve ecdâdın tahtına sahiplerine veresin. |
Kıralımız Tekvûr sana vâfir selâm eder ve cevâbı budur ki, asker cem‘ idüp varup Âl-i Osmân’dan elinden Bursa’yı feth idüp ve ecdâdın tahtına düşmandan kurtarasın. |
Türkçe “Kıralımız Tekfur sana çok selâm söyler. Cevabı da şöyledir ki: Asker toplayıp harekete geçip, varıp Osmanoğullarının elinden Bursa’yı alıp, ecdadının tahtına oturasın." şeklinde karşılık bulan cümlenin Osmanlı Türkçesi: "Kıralımız Tekvûr sana vâfir selâm eder ve cevâbı budur ki, hareket idüp asker cem‘ idüp varup Âl-i Osmân’dan elinden Bursa’yı feth idüp ve ecdâdın tahtına cülûs idüp oturasın." şeklinde olmalıdır.
15.Soru
"Vakt-i sefer ve hengâm-ı hareket-i asker karîb oldı." Cümlesinin günümüz Türkçesi ile ifadesi hangi şıkta eksiksiz ve doğru olarak verilmiştir.
Sefere askerin ve sultanın gidişi yakın oldu. |
Sefer ve askerin hareket zamanı geldi. |
Sefer sırasında hareket uygun olmadı. |
Sefere kadir askerlerin hareket vakti geldi. |
Sefere vatandaşların hareket zamanı geldi. |
Sefer ve askerin hareket zamanı geldi.
16.Soru
Aşağıda verilenlerden hangisi Osmanlıcada kullanılan Arapça yapıda Mezîdünfih İsm-i Fâ’il bir kelimedir?
Mübâşeret |
Takarrüb |
İnkırâz |
Taharrî |
Mütehayyil |
Mübâşeret (bir işe başlama, girişme), takarrüb (yakınlaşmak, yaklaşmak, zamanı gelmek, vakti yakın olmak), inkırâz ( sönme, batma, dağılma, yok olma ), taharri ( aramak, araştırmak, incelemek, araştırılmak ) masdarlardır. Mütehayyil ( hayal kuran, gözeten, idrak edici olan ) ise bir isimdir. Kelimenin başındaki ek isimlere getirilen ve kelimede belirtilen durumla ilgili olan bir ipucudur.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi farsça kelime türetilirken kullanılan “son ek” lerden biridir?
Rû |
Nâ |
Bî |
Gâh |
Bi’l |
Rû-gerdân, Nâ-hemvâr, Bî-zâr, Bi’l-cümle gibi kelimelerde olduğu gibi ön eklere örnek olarak verilebilir. Taht-gâh kelimesinde olduğu gibi “gâh” son eklere örnektir. Doğru cevap D’ dir.
18.Soru
“Bir defada, aniden” anlamına gelen kelime aşağıdakilerden hangisidir?
gâh
|
ceste ceste
|
minvâl
|
def‘aten
|
der-akab
|
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "Sülâsî mücerred masdar ism-i mef ‘ûllere" örnek olarak verilemez?
Meşgul |
Ma‘lûm |
Merhûm |
Maksûd |
Mekteb |
Mekteb
20.Soru
"Şehirleri ve kasabaları ve bi'l-cümle kurâsıyla zabt u rabt..." cümlesinin eski harflerle doğru olarak yazılı olduğu şık hangisidir?
|
|
|
|
|
"Şehirleri ve kasabaları ve bi'l-cümle kurâsıyla zabt u rabt..." cümlesinin eski harflerle yazılmış hali:
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ