Osmanlı Türkçesine Giriş 1 Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "bir dilin ses örgülerinden oluşan türlü birimlerini alfabe işaretleriyle yazıya dökmek" için kullanılan bir terimdir?
belagat |
alıntılama |
yazım |
gramer |
ünlü değeri |
Yazım ise, yazı aracılığıyla gerçekleştirilen bir uygulamadır. Bir dilin ses örgülerinden oluşan türlü birimlerini alfabe işaretleriyle yazıya dökmektir.
2.Soru
Halk Dili’nin diğer adı aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Sokak dili |
Temel dil |
Sesli dil |
Halk ağzı |
Yazı dili |
Halk dili terimiyle anlatılan, genel olarak günlük hayatta insanların iletişim kurmakta kullandıkları dil, yani konuşma dilidir. Buna “sesli dil” de denmektedir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "dolaysız tanıma" ile ilgili söylenebilir?
Veri dilde tanıtıcı değeriyle yaşamaz. |
Geçmişteki bir dil, ya da bir dilin belli bir dönemi söz konusu olduğunda yararlanılır. |
Başvurulacak iki ana kaynağı vardır. |
Yaşayan bir dilin seslerini ve bu seslerle kurulmuş sistemini ortaya koymanın yoludur. |
Kullanılmakta olan işaretler sistemi, yani alfabe ile karşılaştırma yapılamaz. |
Yaşayan bir dilin seslerini ve bu seslerle kurulmuş sistemini ortaya koymanın yolu dolaysız tanıma yoludur. Veri dilde canlıdır, tanıtıcı değeriyle yaşamaktadır ve kendisine kimlik kazandıran niteliği bütün ayrıntısıyla ele verir. Yapılacak şey ses birimlerini yaşamakta olan değerleriyle belirleyip sistemi ortaya koymak, sonra da kullanılmakta olan işaretler sistemi, yani alfabe ile bu sistemi karşılaştırmaktır. Geçmişteki bir dil, ya da bir dilin belli bir dönemi söz konusu olduğunda durum değişir. Bu durumda yapılması gereken iş, dolaylı veriler elde etmek ve sistemi kurma yolunda bunların kılavuzluğuna dayanmaktır. Bu durumda başvurulacak iki ana kaynak vardır.
4.Soru
Aşağıda verilen harflerden hangisi bitişmeyen harfler olarak tanımlanır?
ا elif, د dal, ذ zel, ر rı, ز ze, ژ je, و vav, ه he.
|
ا elif, د dal, ذ zel, ر rı, ز ze,be, پ pe, ت te,
|
ا elif, د dal, ظ zı, ع ayın, غ gayın, ث se, ج cim, çimچ
|
ا elif, د dal, ذ zel, ر rı, ز ze, ژ je, و vav, ه he.
|
اخ hı, س sin, ش şın ر rı, ز ze, ژ je, و vav, ه he.
|
5.Soru
Arapça i ünlüsünün kullanımı üzerine verilen örneklerden hangisi diğerlerinden farklıdır?
بالل |
اكرام |
معرفت |
لسان |
اجياب |
اجياب (îcâb) sözcüğünde uzun i, diğerlerindeyse ortalama i kullanılmıştır.
6.Soru
Oğuz boylarının konuşma diline dayanan ve Batı Türkçesi olarak anılan yazı dilinin ilk dönemlerine verilen adlar hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
Eski Anadolu Türkçesi, Yeni Oğuzca, Osmanlı Türkçesi |
Eski Osmanlıca, Eski Türkiye Türkçesi, Eski Anadolu Türkçesi |
Batı Oğuzcası, Osmanlı Türkçesi, Türkiye Türkçesi |
Eski Türkiye Türkçesi, Türkmence, Yeni Oğuzca |
Eski Osmanlıca, Batı Oğuzcası, Türkmence |
Oğuz boylarının konuşma diline dayanan ve “Batı Türkçesi”, “Batı Oğuzcası”, “Türkiye Türkçesi” gibi adlarla anılan bu yazı dilinin ilk dönemine “Eski Osmanlıca”, “Eski Türkiye Türkçesi” ve “Eski Anadolu Türkçesi” gibi adlar verilmiştir. Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap B şıkkıdır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde kelime başındaki ünlü gösterilmemiştir?
اوزوم |
آت |
اوق |
ايل |
اسسز |
ıssız اسسز
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "biçimce he"ye bir örnek değildir?
|
|
|
|
|
C şıkkı uzun elif e örnektir.
9.Soru
"Bir metnin yazıldığı dönemin dilindeki ses birimleri ile bunların bildirişim sistemindeki işleyişleri hakkında bilinen ya da türlü kaynaklardan elde edilen değerlerin kullanılmasıyla gerçekleştirilen seslendirme uygulaması" aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılır?
çeviriyazı |
yazı çevirisi |
harf çevirisi |
dolaylı aktarma |
dolaysız tanıma |
Çeviriyazı, aslında bir metnin yazıldığı dönemin dilindeki ses birimleri ile bunların
bildirişim sistemindeki işleyişleri hakkında bilinen ya da türlü kaynaklardan elde edilen değerlerin kullanılmasıyla gerçekleştirilen bir seslendirme uygulamasıdır.
10.Soru
"çim ? ,cim ? ,se ? ,te ? ,pe ? ,be ?" Yukarıda yer alan harfler aşağıdaki hangi guruba girmektedir?
Güzel Harfler
|
Bitişmeyen Harfler
|
Birleşik harfler
|
Bitişen Harfler
|
Sanal Harfler
|
11.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisinde uzun u (û) ünlüsüne yer verilmiştir?
ﺤﻀﻭﺭ |
ﻗﻭﻴﻭﻦ |
ﻈﻠﻢ |
ﻭﺼﻑ |
ﻤﻭﺴﻡ |
ﺤﻀﻭﺭ kelimesinde uzun u harfine yer verilmiştir.
12.Soru
Seçeneklerdekilerden hangisi kullanılacak olan çeviriyazı sistemindeki işaretli harflerden biri değildir?
î |
ℏ |
ô |
û |
â |
Kullanacağımız işaretli harfler şunlardır: â, î, ô, û, á, é, ḳ, k, g, ğ, ł, ñ, ‘ (ters kesme işareti).
13.Soru
Aşağıdaki Farsça harfin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
?
ze |
rı |
je |
mim |
elif |
Harfin Türkçe karşılığı "rı"dır.
14.Soru
Seçeneklerdekilerden hangisi Farsçada yer alan ünlü harflerden biri değildir?
u |
i |
a |
ê |
ö |
Farsçada üç ünlü vardır: a, i, u. Bunların hem nitelik, hem de nicelik bakımından çeşitleri bulunmaktadır: a, â, é, î, ê, û, ô. Nicelik bakımından çeşitlilik olağan olarak Farsçada da uzunluk değerinin yazıya yansıtılması ihtiyacını doğurmuştur.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "Osmanlı Türkçesi döneminde yazı diline çoğalan ölçüde kelime girmesi"nin nedenlerinden biri değildir?
Türkçe'nin yetersizliği |
Şaire ve şiire destek verilmesi |
Özellikle Fars edebiyatına ilginin artması |
Okur-yazar oranının artması |
Medrese eğitiminin yaygınlaşması |
Medrese eğitiminin yaygınlaşması, doğal olarak okur-yazar oranının artması sonucunu doğurmuş, buna bağlı olarak Arapça ve Farsça öğrenenlerin sayısı hızla çoğalmıştır. Bu arada Fars edebiyatına karşı geniş bir ilgi uyanmış, bu ilgi aruzla yazılmış birçok manzum eserin Türkçe’ye aynı ölçü kullanılarak manzum çevirilerinin yapılması yolunu açmıştır. Öte yandan medrese eğitimi görmüş olanların edebiyat sanatı bilgileri de edinerek aruzla ve özellikle Fars edebiyatını örnek tutarak şiir yazma hevesi giderek artmış, bu arada edebiyata duyulan ilgi ve şaire verilen destek de bu hevesleri beslemiştir. İşte bütün bu sebeplerle yazı diline çoğalan ölçüde kelime girmeye başlamıştır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Arapça ünsüzler hakkında verilen bilgi doğrudur?
Baştaki sad kalın sırayı belirler. |
sin kalın sırayı belirler. |
tı, ince sırayı belirler. |
kaf, ünsüz değerlerini belirlemektedir. |
sad, t için kullanılmaktadır. |
sin ince sırayı belirler. tı kalın sırayı belirler. kaf, ünlü değerlerini belirlemektedir. Sad s için kullanılmaktadır. sad kalın sırayı belirler. Bu nedenle yanıt A’dır.
17.Soru
I. Büyük harflerin manzum metinlerde mısra başlarında kullanılması yaygın bir uygulamadır.
II. Noktalama işaretleri arasında söz dizimi değerleri bulunan asıl noktalama işaretleri üç nokta, parantez ve kesme işaretleridir.
III. Çeviriyazılı metinlerde yazım kurallarının uygulanması, daha çok biçim yönünden fayda sağlar.
IV. Osmanlı Türkçesi yazımında kelimelerin ve kelime birliklerinin söz içinde görevlerini, işleyişçe değerlerini ayırmaya yarayan işaretlere yer verilmemiştir.
V. Yardımcı işaretler metni düzenli olarak sunmaya yarar.
Yukarıdaki maddelerin hangileri çeviri yazıda uyulması gereken kuralların özelliklerindendir?
I - II |
II - IV |
I - II - V |
I - III - IV - V |
I - II - III - IV - V |
Osmanlı Türkçesi yazımında kelimelerin ve kelime birliklerinin söz içinde görevlerini, işleyişçe değerlerini ayırmaya yarayan işaretlere yer verilmemiştir. Eski yazımda kelimelerin arası bile ayrılmazdı.
Çeviriyazılı metinlerde yazım kurallarının uygulanması, daha çok biçim yönünden fayda sağlar; metni yapı birimleri bakımından çözümlemeye, kimi kelime öbeklerinde kurucu üyeler arasındaki ilişkiyi göstermeye, metni anlamca açıklamaya yarar.
Büyük harflerin manzum metinlerde mısra başlarında kullanılması yaygın bir uygulamadır. Bunun anlamla doğrudan bir ilgisi bulunmaz.
Noktalama işaretleri arasında söz dizimi değerleri bulunan asıl noktalama işaretleri nokta, noktalı virgül, iki nokta, soru ve ünlem işaretleridir.
Söz dizimi değeri bulunmayan işaretler ise yardımcı işaretlerdir. Bunların değerleri yazıya biçim verme yönündendir, metni daha düzenli olarak sunmaya yararlar.
18.Soru
Anlamlı birer kelime olarak da okunabilecek olan aşağıdaki Türkçe tek heceli kelimelerin hangisinde ünlü için harf kullanılmamıştır?
كچ
|
بيل
|
قول
|
ياش
|
ده
|
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı alfabesindeki ince ünsüz harflerden biridir?
ح ha |
ص sad |
ط tı |
ل lam |
ق kaf |
Osmanlı alfabesinin ünsüz harfleri, içinde bulundukları hecenin ünlüsünü kalın-ince okutmaları yönüyle iki öbekte toplanmıştır: kalın ünsüz harfleri: ha, hı, sad, dad, tı, zı, ayın, gayın, kaf; ince ünsüz harfleri: be, te, se, cim, çim, dal, zel, rı, ze, sin, şın, fe, kef, gef, lam, mim, nun, vav, he, ye.
20.Soru
Hangi kelimede vâv-ı ma‘dûle diye adlandırılan و harfi bulunmaktadır?
استخوان |
دوران |
ثروت |
خوف |
مصطفی |
Farsça’ya özgü dudaksıl (labial) bir خvardır. Dudakların yuvarlaklaştırılmasıyla çıkarılır. Sesin bu niteliğini belirtmek için önüne her zaman bir و vav yazılır: خويش hvîş “kendi”, خواب hvâb “uyku”, خوان hvân “sofra”, خواجه hvâce, استخوان üstühvân “kemik” gibi. Bu و vav bir ünlü ya da ünsüz sesi göstermediği için “okunmayan vav” (vâv-ı ma‘dûle) diye anılmıştır. Bu durum yalnızca A seçeneğinde bulunur. B, C ve D seçeneklerindeki و harfi okunmaktadır. E seçeneğinde ise zaten و harfi yoktur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ