Osmanlı Türkçesine Giriş 1 Ara 17. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kitabınıza göre hangisinin çeviriyazı sistemiyle yazımında “” işareti kullanılır?
يورغون |
كركين |
كيتمك |
غسل |
مبالغه |
Kitabınızda altı noktalı g harfi (), eski alfabedeki غ’nın süreksiz, yani patlamalı söylendiği yerlerde kullanılmıştır. Nokta, yine sesin kalınlığını gösterir. Bu ses gak, gık, guk, gaga gibi ses taklidi kelimeler hariç, Türkçe kelimelerde ilk ses olarak gelmez. Ek başlarında, tonlu y, r, l, m, n, v, z ünsüzlerinden sonra bulunabilir. Bu durumda kendisinden sonra bir ünlü vardır ve böylece iki tonlu ses arasında yer almış demektir. بايغين, يورغون, طالغين, تمغا, يونغه, شيوغين بوزغون. kelimelerinin yazımında kullanılır.
2.Soru
"Dilcilik alanında kullanılan ve uluslararası bir terim olan fonetik(phonetic) kelimesinin karşılığıdır."
Yukarıda tanımı verilen terim aşağıdakilerden hangisidir?
Sesteş |
Eşanlamlı |
Sessiz |
Sesçil |
Sesletim |
Yukarıda tanımı verilen terim sesçil'dir.
3.Soru
Aşağıdaki seçeneklerde bulunan ünsüz gruplarından hangisinde tonlu olmayan ünsüz/ünsüzler yer almaktadır?
B - Z - Ğ |
D - H - V |
G - J - M |
N - R - Y |
C - L - Z |
tonlu ünsüzler: b c d g ğ j l m n r v y z
B şıkkındaki ünsüzlerden H tonlu ünsüz değildir. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.
4.Soru
Bir dilin başka dillerden aldığı kelime ve gramer biçimlerine ne ad verilir?
Yazı dili |
Halklılaştırma |
Günlük dil |
Alıntı |
Dil kalıbı |
Bir dilin başka dillerden aldığı kelime ve gramer biçimlerine denir.
5.Soru
Aşağıdaki harf birleşmelerinden hangisinin yazımı birleşme bakımından yanlıştır?
ﺏﺍ
|
ات
|
جو
|
يی
|
تن
|
6.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisinin Arapça olmadığı kesin olarak söylenebilir?
اكرم |
خوف |
نظر |
گيومرث |
سلطان |
D seçeneğinde yer alan Geyûmers kelimesinde Arapçaya özgü peltek s yer alır. Ancak bu Farsça kelimeler için istisna bir durumdur. Kelimede yer alan gef harfi asla Arapça kelimelerde yer almayacağı için bu kelimenin Arapça olmadığı kesin olarak söylenebilir.
7.Soru
Oğuz boylarının konuşma diline dayanan Batı Türkçesinin ilk dönemine verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
Eski Uygurca |
Çağatayca |
Kıpçakça |
Eski Anadolu Türkçesi |
Harezmce |
Oğuzcanın belirtilen dönemine Eski Anadolu Türkçesi adı verilmektedir.
8.Soru
İstanbul Türkçesi hangi yüzyılda karşımıza çıkar?
12. Yüzyıl
|
13. Yüzyıl
|
14. Yüzyıl
|
15. Yüzyıl
|
11. Yüzyıl
|
9.Soru
Arap alfabesi kaç harften oluşur?
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
Osmanlı Türkçesi alfabesi Arap alfabesine dayanır. 28 harften oluşan Arap alfabesine Farslar kendi dillerindeki farklı üç ses için küçük değişikliklerle 3 işaret eklemişler ve harf sayısını 31’e çıkarmışlardır.
10.Soru
افتاده sözcüğünün özellikleri hangisinde doğru verilmiştir?
Arapça-elifle-ortalama u |
Farsça-elifle-ortalama u |
Türkçe-elif-i memdûdeyle-ortalama u |
Farsça-elif-i maksûreyle-ortalama i |
Arapça-elifle-ortalama a |
افتاده uftâde sözcüğü Farsça elifle ortalama u sesi verilmiş bir sözcüktür.
11.Soru
Farsça'da ortalama a’dan gelişmiş bir ünlü olan "o"nun Osmanlı Türkçesi'nde yazılışına dair verilenlerden hangisi/hagileri doğrudur?
I. و vav ve ا elif ile
II. yalnız و vav ile
III. yalnız ا elif ile
IV. Kelime içinde harfle belirtilmez, bir ünsüz harfin ötrülü okunuşuyla duyulan sesten ibarettir.
V. Osmanlı Türkçesi’ne alınmış kelimelerin sonunda bulunmaz.
I ve II |
III ve V |
I, III ve IV |
I, II ve III |
II, IV ve V |
Ortalama a’dan gelişmiş bir ünlü: o . Farsça’da yalnız ﺥ (hı) ile başlayan ünlüsü ortalama a’lı kapalı hecelerde, bir de uzun okunmayan bir vav’ın kalıntısı olarak o ünlüsü bulunmaktadır. Bu gibi kelimelerde vav, eski Farsça’daki bir tür ﺥ hı’nın söyleyişteki yuvarlak niteliğini ( خو= hv) belirtmek için yazıda kullanılmıştır: خوشhoş (eski söylenişi: hvaş), خور hor (eski söylenişi: hvar) gibi.
Bu gibi kelimelerdeki bu ünlünün Osmanlı Türkçesi dönemi Türkçe metinlerinde birkaç türlü yazılmış olduğu görülür:
a. و vav ve ا elif ile: خواب hvâb “uyku”, خواجه hvâce “hoca, önder”, خوان hvân “sofra”, خوار hvâr “aşağı, zavallı; yiyen, içen”, استخوان ustuhvân “kemik”;
b. yalnız و vav ile: خوجه hoca, خون hon, خور hor;
c. yalnız ا elif ile (günlük dille yazılmış, klasik yazımı aktarmayan metinlerde): خاب hâb, خان hân, استخان üstühân.
Doğru yanıt D'dir.
12.Soru
Aşağıdaki gruplardan hangisi dudakların düz ve yuvarlak durumuna göre çıkan ünlüleri oluşturmaktadır?
a ı o u düz, e i ö ü yuvarlak
|
a e o ö düz, ı i u ü yuvarlak
|
ı i u ü düz, a e o ö yuvarlak
|
a e ı i düz, o ö u ü yuvarlak
|
e i ö ü düz, a ı o u yuvarlak
|
13.Soru
Biçimce h için eski gramerlerde hangisi kullanılırdı?
hâ-i vahded |
hâ-i resmiye |
hâ-i merbut |
hâ-i makruse |
hâ-i memdûde |
Biçimce he için eski gramerlerde hâ-i resmiye denilirdi.
14.Soru
Aşağıdaki kelimelerin hangisinin Arap harfli yazımında ? (kaf) vardır?
kemal |
hakaret |
zekâ |
kesik |
felek |
Hakaret kelimesinin Arap harfli yazımında ? (kaf) vardır Diğer kelimeler ise ? (kef) ile yazılır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hem Türkçe hem de Farsça kelimelerde bulunan harflerden biri değildir?
ژ je |
پ pe |
چ çim |
ب be |
ج cim |
Je harfi yalnızca Farsça kelimelerde bulunur. B, p, c ve ç ise hem Türkçe hem de Farsça kelimelerde bulunabilir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "bir dilin ses örgülerinden oluşan türlü birimlerini alfabe işaretleriyle yazıya dökmek" demektir?
yazı |
yazım |
çeviriyazı |
tecvit |
halklılaştırma |
Yazım ise, yazı aracılığıyla gerçekleştirilen bir uygulamadır. Bir dilin ses örgülerinden oluşan türlü birimlerini alfabe işaretleriyle yazıya dökmektir.
17.Soru
Sözün/bir kelimenin sesçe nitelikleri özenle gözetilip korunarak; akıcı, pürüzsüz, açık, anlaşılır biçimde söylenmesi ve kullanılmasına ne ad verilir?
Fesahat
|
Dil kalıbı
|
Süslü söz
|
Beliğ söz
|
Güzel söz
|
18.Soru
Farsçada yazıda uzunluğu ? (vav) ile gösterilen ünlü ses aşağıdakilerden hangisidir?
Uzun u. |
Uzun ı. |
Uzun i. |
Uzun o. |
Uzun ö. |
Uzun u. Yazıda uzunluğu ? (vav) ile gösterilen ünlü sestir.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.
19.Soru
Aşağıdakilerden harflerden hangisi Arapça'ya mahsustur?
ب |
پ |
ث |
ن |
ك |
ث se : ‘Peltek se’ diye anılan bu ses yalnız Arapça kelimelerde bulunur.
20.Soru
Aşağıdaki kelimeleri seslendirdiğinizde duyduğunuz seslere göre, hangi kelimede uzun a (â)’dan önceki damak sesi için çeviriyazı alfabesindeki
k harfi kullanılmamalıdır?
kâtil |
kâdir |
kâzım |
rekâbet |
mukâbele |
Öte yandan kâtip, kâfir gibi farklı sesle seslendirilen kelimelerde de uzun ünlüden önceki ünsüz ses aynı harfle yazılmaktadır. Bunlara ünlüsü söyleyişte uzun olan kafile, makale, mukabil, mukavele, mukayese gibi kelimelerde, k’nin yanlış okunmasını önlemek kaygısıyla, bu ünlü uzunluğunun gösterilmiyor olduğunu da ekleyelim.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ