Osmanlı Türkçesine Giriş 1 Ara 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkçe'nin hem geniş hem de yuvarlak ünlülerinden biridir?
u |
ö |
ü |
a |
ı |
Ö ünlüsü Türkçe'nin hem geniş hem de yuvarlak ünlülerinden biridir.
2.Soru
Çeviriyazı metinlerinde en sık kullanılan yardımcı noktalama işaretleri hangileridir?
Nokta ve Noktalı Virgül |
Ünlem ve Soru İşareti |
Kısa Çizgi ve İki Nokta |
Ünlem İşareti ve Ayırma İşareti |
Ayırma İşareti ve Kısa Çizgi |
Noktalama işaretleri arasında söz dizimi değerleri bulunan asıl noktalama işaretleri nokta, noktalı virgül, iki nokta, soru ve ünlem işaretleridir. Bunlar manzum metinlerde hemen hemen hiç kullanılmaz. Mensur metinlerde kullanılmaları çok önemlidir. Bu önem metnin anlamca değerlendirilmesi ile ilgili bulunmasından kaynaklanır. Söz dizimi değeri bulunmayan işaretler ise yardımcı işaretlerdir. Bunların değerleri yazıya biçim verme yönündendir, metni daha düzenli olarak sunmaya yararlar. Bunlar arasında en çok kullanılanları ayırma işareti (') ve kısa çizgi (-)’dir.
3.Soru
Aşağıdaki kelimelerin hangisinde Farsçaya özgü bir ses yer almaz?
Cevher |
Ejder |
Gülşen |
Jâle |
Güzergâh |
Cevher kelimesinde yer alan harflerin tamamı her üç dilde de karşımıza çıkabilir. Bununla birlikte kelime Arapçadır.
4.Soru
Kitabınıza göre hangisinin çeviriyazı sistemiyle yazımında "" işareti kullanılır?
بوزغون. |
تمغا |
كلمك |
اكرمك |
غرابت |
Kitabınızda altı noktalı ğ harfi ( ) ise, yine غ için, ancak gösterdiği sesin sürekli (yumuşak) söylendiği yerlerde (غربت, غيرت, غايت, غرابت vb) kullanılmıştır.
5.Soru
Farslar, Arap alfabesini alırken dillerine girmeye başlayan, Arapçaya özgü hangi harfleri almışlardır?
ث se, ح ha, ذ zel, ص sad, ض dad, ط tı, ظ zı, ع ayın |
ه he, ی ye, ل lam, م mim, س sin |
ط tı, ظ zı, ل lam , ن nun, س sin |
ل lam, م mim, ن nun , س sin |
ض dad, ط tı, س sin |
Farslar, Arap alfabesini alırken dillerine girmeye başlayan, Arapçaya özgü se, ha, zel, sad, dad, tı, zı ve ayın harflerini almışlardır.
6.Soru
Duyulurlukları dikkate alındığı zaman aşağıdaki ünsüzlerden hangisi diğerlerinden farklı bir niteliktedir?
F |
T |
Ç |
K |
P |
Duyulurluklarındaki iki ana nitelik bakımından iki öbek oluştururlar:
a. sızmalı ünsüzler: f v ğ h j ş l r s z y;
b. patlamalı ünsüzler: b p c ç d t g k m n.
Bu bilgi ışığında bakıldığı zaman doğru cevap A şıkkıdır.
7.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi Osmanlı Türkçesi'nde ظ zı ile yazılmıştır?
zort |
kes |
gez |
cüz' |
as |
ظ zı kalın ünsüz harflerinden biri olması yüzünden, kimi kalın sıradan kelimelerde ز
ze yerine kullanılmıştır: ظير zır, ظورت zort,
قاظ kaz gibi.
8.Soru
Bağlamı göz önüne alınmadığında آل kelimesi aşağıdakilerden hangisini karşılamaz?
aile |
asker |
serap |
kırmızı |
yabancı |
Kelimenin anlamca bağlamı göz önüne alınmadığında, yanlış okuma, dolayısıyla da yanlış anlama sonucunu doğurur. Örnek olarak آل âl Arapça’da “aile, ocak, soy sop; asker; serap” gibi anlamlara gelir; ama aynı yazılış Türkçe “kırmızı” ya da “hile” anlamındaki al için ortaktır. Kelimenin yabancı anlamına gelen bir okunuşu yoktur.
9.Soru
Dilimizin sekiz ünlüsü için aşağıdaki işaretlerden hangisi kullanılmamıştır?
ı elif |
و vav |
ه he |
ی ye |
م mim |
Doğru cevap E’dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ünsüzlerin tonlu veya tonsuz olması durumuna göre sınıflandırıldığında diğerlerinden farklıdır?
ğ |
p |
ş |
t |
ç |
Tonlu ünsüzler: b c d g ğ j l m n r v y z. Tonsuz ünsüzler: f h k p s ş t.
11.Soru
Dil ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Yazının olmaması dilde değişmeye yol açar |
Daima gelişir ve değişir |
Bir dönemde sesleriyle uyuşumlu olan bir yazma biçimi, bir sonraki dönemde uyuşumsuz duruma gelir; bu nedenle değişikliği yansıtabilmesi amacıyla değiştirilir. |
Alfabe ve yazı tek şekilliğe bağımlıdır, olduğu |
Harf dediğimiz biçimler giderek göstermesi gereken seslerin karşılığı olmaktan çıkar. |
Bir dilin tarihinde değişme basamaklarının ancak birinde görülen denklik ve uyuşum sonraki basamakta görülmez; çünkü gelişme süreğen, yazım ise durağandır. Biri durmaz, ilerler; öbürü öylece kalır. Sonuç olarak
uyuşmazlık hep sürer gider.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "damak ünsüzleri"nden biridir?
g |
ş |
s |
n |
z |
damak ünsüzleri: k g ğ .
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi patlamalı bir diş ünsüzüdür?
t |
ş |
j |
l |
s |
T hem patlamalı, hem de diş ünsüzüdür. Diğerleri ise sızmalı diş ünsüzlerindendir. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.
14.Soru
Ünsüz sesler ciğerlerden gelen havanın, ses yolundan geçerken belli noktalardaki daralma (sıkışma) ve kapanma (tıkanma) yüzünden meydana getirdiği gürültü ile duyulan seslerdir. Bu daralma ve kapanma noktalarına ne ad verilir?
Boğulma noktaları |
Ton |
Ses dudakları |
Ses telleri |
Hemze |
Ünsüz sesler ciğerlerden gelen havanın, ses yolundan geçerken belli noktalardaki daralma (sıkışma) ve kapanma (tıkanma) yüzünden meydana getirdiği gürültü ile duyulan seslerdir. Bu daralma ve kapanma noktalarına boğumlanma noktaları diyoruz.
15.Soru
Bir metinde karşımıza çıkan ? harfi hangi sesin karşılığı olarak kullanılamaz?
ö |
u |
û |
v |
î |
? harfi o,ö,u,ü,v,û,ô seslerinin karşılığı olarak kullanılabilir. Ama î sesinin karşılığı olarak kullanılamaz.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde "e" harfinin Türkçe sözcüklerde sonda-hece içinde-başta yazılışı doğru olarak verilmiştir?
أ ا / _ / ﻪ ﻩ |
ا / _ / ﻪ ﻩ |
ا / _ / ﻪ ﻩ |
أ ا / - ﻪ ﻩ / ﻪ ﻩ |
ا ا ﻳ / ﻴ – / ى و |
A seçeneğindeki أ ا / _ / ﻪ ﻩ e ünlüsünün Arapça sözcüklerde yazılışı
B seçeneğindeki ا / _ / ﻪ ﻩ a ünlüsünün Arapça sözcüklerde yazılışı
C seçeneğindeki ا / _ / ﻪ ﻩ e ünlüsünün Farsça sözcüklerde yazılışı
E seçeneğindeki ا ا ﻳ / ﻴ – / ى و i ünlüsünün Türkçe sözcüklerde yazılışını göstermektedir.
D seçeneğindeki أ ا / - ﻪ ﻩ / ﻪ ﻩ ise "e" ünlüsünün Türkçe sözcüklerde sonda-hece içinde-başta yazılışını göstermektedir.
Doğru yanıt D'dir.
17.Soru
Kelime başındaki ? elif, konulmamış üstünüyle birlikte, a olarak okunur. Ancak kimi ünsüz seslerde bu kurallı durumun bozulduğu görülmektedir. Seçeneklerdeki kelimelerden hangisi bu kuralın bozulduğu duruma bir örnek teşkil eder?
ahmak |
ahlak |
asla |
ağyar |
atfal |
Kelime başındaki elif, konulmamış üstünüyle birlikte a olarak okunur: ahmak, ahlâk (ahlâk), aslâ, azdâd “zıtlar”, atles, azher “pek açık, pek belli”, a‘dâd “adetler, sayılar”, ağyâr (ağyar) “yabancılar”, aklâm “kalemler”. Türkçeye girmiş olan kelimelerde de çoklukla böyledir; ancak kimi ünsüz seslerde bu kurallı durumun bozulduğu görülür: azdâd yerine ezdâd, atfâl “çocuklar” yerine etfal, atrâf yerine etrâf.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "dil" kavramı ile ilgili doğru bir yargıdır?
Dilin varlık nedeni yazıyı göstermektir. |
Dilleri genellikle yalnız yazı aracılığıyla tanırız. |
Dil, değişken değildir. |
Dil, toplumların varettiği bir ürün değildir. |
Dilin kurucu birimleri cümlelerdir. |
Dil toplumların var ettikleri bir ürün, bir toplumu oluşturan kişilerin beyinlerindeki ortak görüntüler sistemidir. Bu sistemin kurucu birimleri seslerdir. Yazı ise bir araçtır; konuşma dilinde zincirlenen her ses birimini işitme organımızca algılanan değeriyle görme organımızca algılanmak üzere aktarmaya yarar. Bir başka deyişle, yazının varlık nedeni dili göstermektir. Dilleri genellikle yalnız yazı aracılığıyla tanırız.
19.Soru
Bir kelimenin açık, ses nitelikleri korunarak pürüzsüz ve yanlışsız olarak söylenmesi ve kullanılmasına ne ad verilir?
Fesâhat
|
Belâgat
|
Yazım
|
Transkripsiyon
|
Halklılaştırma
|
20.Soru
Aşağıdaki harflerden hangisi Farsça alfabesi yoluyla Osmanlı alfabesine geçmiştir?
ش |
ز |
ر |
ژ |
ب |
je = j : Bugünkü Türk alfabesinde yer alan bu harf, Türkçe’nin kökten gelen bir
sesine karşılık değildir. Batı dillerinden alınma kelimelerdeki belli bir sesin işaretidir. Bu ses Farsça’da da bulunduğundan Fars alfabesi yoluyla Osmanlı alfabesine
de girmiştir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ