Osmanlı Türkçesine Giriş 1 Ara 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Alfabede kullanılacak â, î, ô, û harfleri nicelik (uzunluk) değerleri için kullanılmış olan ? elif, ? ye, ? vav harflerine karşılıktır.
II. a ve e üzerine konmuş kapalı aksan işareti (´) bu ünsüzlerdeki kapalılık niteliğini gösterir.
III. Altına nokta konmuş k harfi, eski alfabedeki ? içindir.
IV. Altı noktalı g harfini (g), eski alfabedeki ?’ nın süreksiz, yani patlamalı söylendiği yerlerde kullanılmıştır.
Yukarıdaki maddelerin hangileri ünitede kullanılacak alfabenin özelliklerindendir?
Yalnız III |
I - II |
II - IV |
I - II - IV |
I - II - III - IV |
Bu harflerdeki uzatma işaretleri (şapkalar), Arapça ve Farsça kelimelerde hareke karşılığı olan a, i, u ünlülerinin nicelik (uzunluk) değerleri için kullanılmış olan ? elif, ? ye, ? vav harflerine karşılıktır.
a ve e üzerine konmuş kapalı aksan işareti (´) bu ünsüzlerdeki kapalılık niteliğini gösterir. Buna göre á, a ile e arasında, a’nın daralmış ve incelmiş bir değişiği (varyantı)’dır.
Altına nokta konmuş k harfi, eski alfabedeki ? içindir. Nokta, patlamalı tonsuz bir art damak ünsüzü olan bu sesin kalınlığını gösterir. Bu sesin ön damaklısını (incesini) alfabemizin k harfi karşılamaktadır.
Altı noktalı g harfini (g), eski alfabedeki ?’ nın süreksiz, yani patlamalı söylendiği yerlerde kullanacağız. Nokta, yine sesin kalınlığını gösterir.
2.Soru
Osmanlı Türkçesi, gelişme süreci içinde iki ayrı seviye aşağıdaki şıklarda doğru olarak verilmiştir?
Kolayca okunup anlaşılabilir olması, kültürel olması. |
Sanatsal ve zor olması |
Farsça kelime ağırlıklı ve kültürel olması |
Anlaşılabilir ve Arapça olması |
Karma dil özelliği ve Farsça olması |
Geniş bir okur-yazar kitlesi tarafından kolayca okunup anlaşılabilir bir nitelik taşır; daha çok faydayı öne alan, anlatım dilini araç olarak gören bir anlayışa dayanır. Bu yüzyılların pek çok yazarı eserlerinin kolay anlaşılmasını, dolayısıyla geniş kesimlere ulaşmasını amaçladıklarından bu seviyede bir dili kullanmayı yeğlemişlerdir. İkinci seviye sanat amaçlıdır.
3.Soru
Arapça’da ? elif’ten başka, yalnızca kelime sonlarında bulunabilen ikinci bir uzunluk işareti olan üstünle okunan bir ünsüz harfin önüne gelen ? ye ne a verilir?
Ortalama a |
Kürsü |
Ekleme |
Kısaltılmış elif |
Uzatılmış elif |
Arapça’da ? elif’ten başka, yalnızca kelime sonlarında bulunabilen ikinci bir uzunluk işareti olan üstünle okunan bir ünsüz harfin önüne gelen ? ye kısaltılmış elif denilir.
4.Soru
"Kapalı heceler ekleşme ile açıldığında, a’da olduğu gibi, kaybolan uzunluk bugün çoğu kez geri gelmez. Kimi kelimelerde ise uzunluğun yeniden canlandığı görülür"
Aşağıdakilerden hangisi Arapça'da uzun i ile ilgili verilen kurala örnektir?
غنيمت |
تشكيله |
دسيسه |
خيانت |
تجارت |
تشكيله teşkîle (ama: teşkilât) verilen kurala örnektir. Doğru yanıt B'dir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde ortalama bir ünlüye yer verilmiştir?
مظلوم |
معلوم |
غلط |
عارف |
عاقل |
غلط kelimesinin yazımında ortalama ünlüsüne yer verilmiştir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde kef harfinin gösterdiği harf, farklıdır?
كمال |
آكمق |
اكسوك |
كمال |
اسكى |
آكمق anmak kelimesinde nazal n'yi gösterir. Diğer şıklarda k harfini ifade eder.
7.Soru
Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur?
ilik: ایلیق |
gir: قیر |
batak: باتاق |
silik: سیلیق |
kır:کیر |
Yalnızca batak kelimesinin yazımı doğrudur. Diğerleri ise şöyle olmalıdır:
kir/gir: کیر
kır: قیر
silik: سیلیک
ilik: ایلیک
ılık: ایلیق
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Transkripsiyon'un Türkçe karşılığıdır?
Çeviriyazı |
Alfabe |
Gramer |
Dilbilgisi |
Kompozisyon |
Bir dilin eski bir döneminde, farklı bir alfabeyle yazılmış metinleri kullanılmakta olan alfabeye aktarma işlemine çeviriyazı (transkripsiyon), bu uygulamada kullanılan alfabeye ise çeviriyazı alfabesi denmektedir.
9.Soru
فضولى kelimesinin çeviriyazı işaretleriyle yazımı aşağıdakilerden hangisidir?
Fuzuli |
Fuzûlî |
Fużūlī |
Fuẓulī |
Fuẕūlī |
فضولى kelimesinin çeviriyazı işaretleriyle yazımı Fużūlī şeklindedir.
10.Soru
I. Dış Malzemeler
II. Yerel Söyleyişler
III. Seslerin Edebiyatta Kullanımından Elde Edilen Deliller
IV. Halklılaştırılmış Kelimeler
Aşağıdakilerden hangisi veya hangileri ses sisteminin belirlemenin temel iki kaynağıdır?
I ve II |
I ve III |
II ve III |
III ve IV |
II, III ve IV |
Geçmişteki bir dil, ya da bir dilin belli bir dönemi söz konusu olduğunda durum değişir. Bu durumda yapılması gereken iş, dolaylı veriler elde etmek ve sistemi kurma yolunda bunların kılavuzluğuna dayanmaktır. Bu durumda başvurulacak iki ana kaynak vardır: İlk kaynağı dış malzemeler oluşturur. Bu da o dönemde yaşayıp da söyleyişi dolay-sız tanıma yoluyla tasvir etmiş kimselerin tanıklığına dayanır. İkinci kaynak, seslerin dilde iç gelişimi, belli seslerin yazıda gösterilmesindeki çeşitlilik ve edebiyatta kullanımından elde edilen delillerdir.
11.Soru
Dilcilik alanında kullanılan “sesçil” teriminin uluslararası karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Ünlü |
Manzum |
Kafiye |
Fonetik |
Ünsüz |
Fonetik, dilcilik alanında kullanılan “sesçil” teriminin uluslararası karşılığıdır.
12.Soru
Dilin eski dönemlerinde kullanılmış olan farklı bir yazının ses işaretlerini (harflerini) kullanılmakta olan alfabelerdeki işaretlerle aktarmaya yarayan alfabeye ne ad verilir?
Harf çevirisi |
Translate |
Sesçil |
Metin çeviriyazısı alfabesi |
Fonetik |
Dilin eski dönemlerinde kullanılmış olan farklı bir yazının ses işaretlerini (harflerini) kullanılmakta olan alfabelerdeki işaretlerle aktarmaya yarayan alfabeye metin çeviriyazısı alfabesi denir.
13.Soru
Hangisi geleneksel yazımdaki birçok şekillerin ayrıntılarının yok edildiği bir yazı türüdür?
Nesih |
Reyhan |
Rık’a |
Sülüs |
Talik |
Oldukça geç bir tarihte ortaya çıkan rık’a türü zamandan tasarruf ihtiyacından doğmuş, günlük işlerde kullanılan, çabuk yazmaya elverişli bir yazı idi. Bu yazıda, daha önce kısaca değindiğimiz gibi, şekillerin ayrıntıları yok edilmiş; sülüs yazıdaki eli?erin ucunda bulunan saçaklar (zülfeler) düşmüş, gözlü har?erin gözleri kapatılmış, dişli har?erin dişleri düzlenmiş, iki noktalar çizgiye, üç noktalar ters v’ye dönüştürülmüş, eğri çizgiler düzleşmiş, ya da şın ve nun’da olduğu gibi, kırılarak köşeli duruma getirilmiştir.
14.Soru
Metin yayımlarında kullanılan çeviriyazı alfabesinde “ ? ” harfinin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
y |
z |
k |
l |
m |
Bu harfin karşılıkları k, g ve/veya ñ şeklindedir, Seçeneklerde “k” yer almaktadır.
15.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisinde kâf-ı nûnî (nun kefi) yoktur?
???
|
???
|
???
|
????
|
??????
|
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ses dudaklarının kapalı bulunduğu sırada ciğerlerden gelen havanın yaptığı baskı sonucu birden açılan dudaklardan gelen bir patlamayla duyulan Arapçaya özgü bir gırtlak ünsüzüdür?
ث se |
ص sad |
ض dad |
ء hemze |
ع ayın |
Arapçaya özgü bu ses bir gırtlak ünsüzüdür. Ses dudaklarının kapalı bulunduğu sırada ciğerlerden gelen havanın yaptığı baskı sonucu birden açılan dudaklardan gelen bir patlamayla duyulan tonlu bir sestir.
17.Soru
? dad harfi Türkçede hangi seslerin karşılığı olarak kullanılmıştır?
t ve z |
s ve t |
d ve y |
d ve z |
s ve d |
Türkçe’de söyleyişte var olmayan dad harfi d ve z diş sesleriyle iki türlü söylenmiştir.
18.Soru
صيجاق / صوغوق kelimeleri aşağıdakilerden hangi anlamı ifade etmektedir?
Soğuk / Sıcak
|
Saçak/ Sağnak
|
Sak / Sağak
|
Şarak/ Suğuk
|
Sibak / Sökük
|
19.Soru
“Şikâyet, rivâyet, nâmus, nâme, hâsılat, siyâset” kelimelerindeki “a” ünlüsünün türü nedir?
ortalama a
|
fetha
|
uzun a
|
elif-i maksûre
|
kapalıca ve incelmiş bir a (= á)
|
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi eski gramerlerde yazıda yalnızca kendilerinden önce gelen diğer harflerle bitişir; içinde kendileri de yer almak üzere, sonra gelen harflerle ise bitişmez?
Münfasıl harfler |
Müttesıl harfler |
Ünlü harfler |
Bitişen harfler |
Uyumsuz harfler |
Bitişmeyen harfler. Bunlar yazıda yalnızca kendilerinden önce gelen diğer harflerle bitişir; içinde kendileri de yer almak üzere, sonra gelen harflerle ise bitişmez: Bitişmeyen harfler: Eski gramerlerde bunlara ‘münfasıl harfler’ denmiştir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ