Osmanlı Türkçesine Giriş 1 Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde "halk dili" yerine kullanılan kavramlar bir arada doğru olarak verilmiştir?
Sesli dil, yazı dili |
Yazı dili, günlük dil |
Konuşma dili, sesli dil |
Günlük dil, edebiyat dili |
Edebiyat dili, konuşma dili |
Halk dili terimiyle anlatılan, genel olarak günlük hayatta insanların iletişim kurmakta kullandıkları dil, yani konuşma dilidir. Buna “sesli dil” de denmektedir. Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap C şıkkıdır.
2.Soru
Kaynak metin yazısındaki her işareti, kullanılmakta olan alfabenin yalın ya da işaretli bir harfiyle karşılamaya ne ad verilir?
Transformasyon |
Transliterasyon |
Çeviriyazı |
Transkripsiyon |
Fonetik |
Metnin yazıldığı dönem hakkında çeşitli kaynaklardan elde edilmiş veri ve delillere dayanan sonuçları yansıtan yorumlanmış çeviri uygulaması. Birincisi sesleri ve ses değerlerini göz önünde bulundurmaz, kaynak metin yazısındaki her işareti kullanılmakta olan alfabenin yalın ya da işaretli bir harfiyle karşılar. Harften harfe çeviri olduğu için bu tür uygulamaya ‘harf çevirisi (transliterasyon)’ denir. Bu tür uygulamalar ve özel alfabelerin kullanımı dilbilim çalışmalarıyla sınırlıdır. İkincisi tam bir seslendirmedir; metni, yazıldığı dönemin konuşma diline göre aktarmayı amaçlar. Bu uygulama ile, yazılı metinde ayrı işaretlerle gösterilmiş olsun olmasın, bütün ses birimleri düzenlenmiş alfabeyle olması gerektiği gibi yazıya geçirilir.
Bu bilgiye göre doğru cevap B şıkkıdır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde kalın l vardır?
melek |
bulanmak |
lale |
limon |
felaket |
ł Türkçe kelimelerde (kalın) قال kał, ول ب buł, صالمق sałmaḳ, لمق او ołmak,
بولنمق bułanmak
4.Soru
Harfleri ses yolunda oluştukları yere ve niteliklerine göre söylemek” anlamındaki terim aşağıdakilerden hangisidir?
Zamme |
Tecvit |
Kesre |
Fetha |
Kürsü |
Tecvit: “Harfleri ses yolunda oluştukları yere ve niteliklerine göre söylemek” anlamındaki tecvîdül-hurûf’tan kısaltılmış bir terimdir.Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.
5.Soru
Türkiye Türkçesi’nin hangi tarihlerde gelişmesi daha hızlı seyretmiştir?
XII. yüzyıl |
XIII. yüzyıl |
XV. yüzyıl |
XV. yüzyılın ilk yarısı |
XV. yüzyılın ikinci yarısı |
XV. yüzyılın ikinci yarısından başlayarak özellikle büyük medreselerin bulunduğu, bu yüzden de birer bilim ve kültür merkezi olma yolundaki İstanbul, Bursa ve Edirne gibi şehirlerde söz konusu gelişme daha hızlı seyretmiştir.
6.Soru
Üstün, Esre, Ötrü denilen kısa ünlü işaretlerin genel adı aşağıdakilerden hangisidir?
Ketre
|
Fitre
|
Kerem
|
Hareke
|
Mazlum
|
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde uzun u (û) ünlüsü kullanılmamıştır?
اصول |
افول |
قرب |
صورت |
قبول |
قرب kelimesinde uzun u (û) ünlüsü kullanılmamıştır.
8.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisindeki ünsüz gruplarının tamamı tonsuz ünsüzlerden oluşmaktadır?
Ç - J - K |
P - S - R |
F - H - Ş |
T - Y - Z |
G - L - C |
tonsuz ünsüzler: ç f h k p s ş t
Bu bilgiye göre C şıkkındaki bütün harfler tonsuz ünsüzlerdir. Bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.
9.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisinde vav-ı ma’dule kullanılmıştır?
ﻤﻭﻫﻭﻡ |
ﺨﻭﺍﺟﻪ |
ﻤﺭﺤﻭﻡ |
ﻤﻭﺶ |
ﺨﺭﮔﻭﺶ |
ﺨﻭﺍﺟﻪ kelimesinde vav-ı ma’dule kullanılmıştır.
10.Soru
Uzatılmış elif'in eski gramerlerdeki adı aşağıdaki şıkların hangisinde doğru belirtilmiştir?
elif-i maksûre |
âlim, |
lâyık (lâyık) |
tâli‘ |
elif-i memdûde |
Uzatılmış elif: Eski gramerlerdeki adı elif-i memdûde’dir.Doğru cevap ''E'' şıkkıdır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Arapça'ya özgü bir ses değildir?
خ hı |
ء hemze |
ث se |
ط tı |
ظ zı |
Alfabedeki sırasına göre şu ünsüz harfleri yalnızca Arapça’ya özgü seslerin işaretleridir: ء hemze, ث se, ذ zel, ح ha, ص sad, ض dad, ط tı, ظ zı, ع ayın.
12.Soru
Aşağıdaki harflerden hangisi ince ünsüz harfler arasında gösterilemez?
ش
|
ز
|
ف
|
ص
|
ج
|
13.Soru
Aşağıdaki harflerden hangisi Türkçe kelimelerin yazılışında kullanılmaz?
س
|
ط
|
ذ
|
ص
|
ز
|
14.Soru
Türkçede yalın ve eklerle genişlemiş kelimelerde bütün hece ünlülerinin kalın ya da ince olmasıyla ortaya çıkan ayırıma ne ad verilir?
Sıra |
Ses yolu |
Tonlu |
Şedde |
Ötre |
Türkçede yalın ve eklerle genişlemiş kelimelerde bütün hece ünlülerinin kalın ya da ince olmasıyla ortaya çıkan ayırımdır.
15.Soru
Dudakların düz ve yayvan bulunduğu durumda çıkan ünlüler düz ünlüler aşağıdaki şıklarda doğru verilmiştir?
ö-e-a-i |
u-ü-e-i |
a-o-ı-i |
o-ö-u-ü |
a-e-ı-i |
Doğru cevap a-e-ı-i’dir.
16.Soru
Seçeneklerdekilerden hangisi ortalama u ünlüsünün söyleyişçe halklılaştırılmasına bir örnek teşkil etmez?
kurban |
hüsran |
mühlet |
osman |
özür |
Kelime içinde harfle belirtilmez, bir ünsüz harfin ötrülü okunuşuyla duyulan sesten ibarettir: huzur, husran, kurban, bu‘d “uzaklık”, kurb “yakınlık”, zulm (zulüm) gibi. Arapça’nın tek yuvarlak ünlüsü olan bu ortalama u, Türkçede çeşitlenmiş, dört yuvarlak ünlü değeriyle söylenir duruma gelmiştir. Bu da yabancı kelimelerin söyleyişçe halklılaştırılmasından başka bir şey değildir: hurmat yerine hürmet ve hörmet, husrân yerine hüsrân, umr yerine ömür, Umar yerine Ömer, Usmân yerine Osmân, nukta yerine nokta, lukma yerine lokma, suhbat yerine sohbet, uzr yerine özür, tuhmat yerine töhmet, şuhrat yerine şöhret, muhlat yerine mühlet, möhlet gibi.
17.Soru
Arapça’da bir ünlü ile başlıyor gibi görünen her kelimenin başında aslında hangi harf bulunur?
ء hemze |
ayın ع |
و vav |
ye ی |
ب be |
Arapça’da bir ünlü ile başlıyor gibi görünen her kelime aslında bu ünsüzle başlamakta ve ünlü seslere karşılık olan işaretlerle birlikte a, i, u gibi okunmaktadır. Yazıda bu ünsüzü Araplar da göstermezler ve kürsüsü olan ا elif’i yazmakla yetinirler.
18.Soru
Osmanlı Türkçesi ağırlıklı olarak hangi dillerden etkilenerek oluşturulmuştur?
Arapça ve Rusça |
Arapça ve İbranice |
Farsça ve İbranice |
Rusça ve Farsça |
Arapça ve Farsça |
Konuşma dilinden büyük ölçüde uzaklaşmış olan bu özel dil, Arapça ve Farsçadan alınma çok sayıda kelime, dil kalıbı ve kural ile yapıca çok ayrı bir görüntü yansıtır.
19.Soru
"Çeviriyazı" teriminin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Transliterasyon |
Transkripsiyon |
Transfer |
Transformasyon |
Transistör |
Çeviriyazı teriminin karşılığı olarak transkripsiyon kelimesi kullanılmaktadır.
20.Soru
Türkler Farsçadan aldıkları ortalama a sesini çeşitlendirip kalın ve ince ünsüz harflerine göre kendi a ve e’leri gibi söylemişlerdir. Hangisi buna örnektir?
كنده |
استخان |
خور |
خسته |
ختته |
Farsçada a ile e arası bir sesle, açık e gibi söylenen ortalama a kuralına göre خسته sözcüğü "hástá" şeklinde okunur. Bu durum Türkçede değişmiş, ortalama a sesi çeşitlenip kalın ve ince ünsüz harflerine göre kendi a ve e’lerine dönüşmüştür. Yani "hástá", "hasta" olmuştur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ