Osmanlı Türkçesine Giriş 1 Final 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir “gramer kelimesi” değildir?
evin |
borçluya |
satıcının |
beraberlik |
dağdan |
“beraberlik” kelimesi yapım eki ile üretilmiş bir gövdedir. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.
2.Soru
Türkçe kelimelerde hangi ünsüzün bulunduğu eklerde a için ا elif kullanılmaz?
ل |
ق |
ت |
و |
م |
Türk kelimelerde ünlüsü geniş olan eklerin yazılışında kurallılıktan söz edilemez. İçinde damak ünsüzü (غ، ك، ق) bulunan eklerde a için ا elif kullanılmaz.
3.Soru
Hangi kelimede tenvinli yuvarlak te yerine elif yazılmıştır?
عجبا |
محضا |
واقعا |
اولا |
عادتا |
Bu okuyuş biçimi yüzünden tenvinli yuvarlak te’ler de elifle yazılmış ve Türkçe’ye özgü bir yazılış ortaya çıkmıştır: صورةً sûreten yerine صورتا suretâ, عادةً âdeten yerine عادتا âdetâ gibi.
4.Soru
"Yapım ekleriyle genişleyip uzatılmış kelimelere ....... adı verilir.
Yukarıdaki tanımda ....... işaretleriyle boş bırakılan yere getirilmesi gereken terim aşağıdakilerden hangisidir?
Kök |
Çekim eki |
Taban |
Gramer kelimesi |
Gövde |
Tanımda boş bırakılan yere gövde kelimesi getirilmelidir.
5.Soru
Türkçe kelimelerde aşağıdakilerden hangisi ünlü-ünsüze örnek olarak verilebilir?
Aş |
Kal |
Art |
Geçit |
Yüz |
’’aş’’ Türkçe kelimelerde ünlü-ünsüze örnek olarak verilebilir.
6.Soru
Hemze Türkçe kelimelerde hangi ünsüzlerin erimesi sonunda kalan yuvarlak ünlüyü yazmakta kullanılmıştır?
b-p |
ğ-v |
m-n |
r-l |
s-ş |
Hemze birkaç Türkçe kelimede eriyen ğ ve v ünsüzleri yerinde kalan yuvarlak hece ünlüsünü yazmakta da kullanılmıştır: صوغوق soğuk yerine صوئوق souk, طاووق tavuk yerine طائوق tauk gibi.
7.Soru
Aşağıda Osmanlı Türkçesi yazılışı verilen kelimenin anlamı nedir?
بقر
göçer |
bakar |
çeker |
kaçak |
saçı |
Kelime bakar anlamına gelir.
8.Soru
dal, قير kır, ديل dil, يول yol, كوز göz, قول kul, كول kül; ama: تك tek, يل yel, بل bel
Yukarıda verilenler hangi kurala örnektir?
Tek heceli kelime köklerinde ön sesteki bütün ünlüler harfle gösterilmiştir. Bunun klasik yazımımızda bir kural olduğu söylenebilir. |
Tek heceli kelimelerde, iç seste e dışındaki bütün ünlüler harfle gösterilmiştir. |
İki ve üç heceli köklerde de hece ünlülerinin her biri çoklukla harfle gösterilmiştir. |
İlk ya da ikinci hece ünlüsü için harf kullanılmamıştır. |
Kimi tek ve iki hecelilerde ünlüler için harf kullanılmamıştır. Bunlar çok kullanılan kelimelerdir. |
Tek heceli kelime köklerinde ön sesteki bütün ünlüler harfle gösterilmiştir. Bunun klasik yazımımızda bir kural olduğu söylenebilir: ak, اك ek, ال el, اير ır, ايل il, اوق ok, اوج öc, اون un, اون ün. (A seçeneği)
Tek heceli kelimelerde, iç seste e dışındaki bütün ünlüler harfle gösterilmiştir: دال dal, قير kır, ديل dil, يول yol, كوز göz, قول kul, كول kül; ama: تك tek, يل yel, بل bel. (B seçeneği)
İki ve üç heceli köklerde de hece ünlülerinin her biri çoklukla harfle gösterilmiştir: آياق ayak, قولاق kulak, بوكور böğür, كوپری köprü, ايكی iki, آلتی altı, طوقوز dokuz, اوتوز otuz, اللی elli, آيی/ آيو ayı, ارسلان arslan, قاپلان kaplan, ديلكی / ديلكو tilki, آرا ﻪﻳجق arayacak gibi. (C seçeneği) Bu kuralın istisnası olmak üzere ilk ya da ikinci hece ünlüsü için harf kullanılmadığı da olmuştur: بجاناق bacanak, قنات kanat, يدی yedi, كوكس göğüs, باغر bağır, بوين boyun, رتلان sırtlan gibi. (D seçeneği)
Kimi tek ve iki hecelilerde ünlüler için harf kullanılmamıştır. Bunlar zamirler, sayı adları gibi çok kullanılan kelimelerdir: بن ben, سن sen, بز biz, سز siz, سكز sekiz, آلتمش altmış, يتمش yetmiş gibi. (E seçeneği)
9.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde elif-i maksûre örneği mevcuttur?
ماوی |
حاوی |
صایی |
دایی |
طوبی |
طوبی-Tûbâ üstünle okunan bir ünsüz harfin önüne gelen ى ye sesini a şeklinde okumaya örnektir. Buna elif-i maksûre denir. Doğru cevap E'dir.
10.Soru
Türkçede kelime başında bulunmayan ünsüzler dikkate alındığında hangisi çocuk geçme yansıma bir kelimedir?
yuva |
nini |
belek |
beşik |
su |
Türkçe kelimeler ğ, ğ, l, l, m, n, r , r, z ünsüzleriyle başlamaz. Ancak kimi yansıma (ses taklidi) kelimeler l, l, n, z ile başlayabilir. Soru zamiri ne hariç, n ünsüzü sadece çocuk dilinden geçme birkaç yansıma kelimenin başında bulunur (nene, ninni gibi). m ünsüzü yalnızca yansıma kelimelerin başında ve m’li ikilemelerde pek nadir olarak görülür (miyavlamak, mışıl mışıl gibi); ancak yine de m hiçbir zaman bir öz fiil kökünün başında görülmez. z ünsüzü bir iki yansıma kelime ve ikileme dışında ilk ses olarak bulunmaz (zırıl zırıl, zonklamak gibi).
11.Soru
Hangi seçenekteki kelimenin sonundaki çift ünsüzler arasında türeyen ünlü, ünlüyle başlayan veya ünlüden ibaret bir ekle bölündüğü zaman düşmez?
havuz |
ömür |
zikir |
sabır |
hısım |
Hece sonundaki çift ünsüzler arasında türeyen ünlü, hece ünlüden ibaret ya da başında ünlü bulunan bir ekle bölündüğü zaman çoklukla düşürülür: ömür, ama: ömre, ömrün; şükür, ama: şükrü; kahır, ama: kahrından gibi. Ancak düşürülmediği de olur: davulun havuzun, tohuma gibi.
12.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisinin ilk ve son hece ünlüsü harfle gösterilmiştir?
مشاد |
ذخيره |
چيرك |
قريمزی |
مغارا |
قريمزی/Kırmızı
Kır-mı-zı yazımında ilk hecede ı/ی ve son hecede ı/ی harfle gösterilmiştir.
Doğru cevap D'dir.
13.Soru
"Türkçeleştirme daha çok iki ünsüz arasına bir dar ünlü getirilerek sağlanmıştır."
Aşağıdaki kelimelerden hangisi bu kurala uygun değildir?
عمر |
علم |
وهم |
جر |
خصم |
Arapça’nın kimi tek heceli kelimelerinin sonunda ikiz ünsüz bulunur. Osmanlı
Türkçesi yazımında harekesiz metinlerde bu işarete yer verilmemiştir. Bu gibi kelimeler yalın hâllerinde tek ünsüzle söylenmiş, başı ünlü bir ek aldıklarında ise ikiz ünsüz ortaya çıkarılmıştır. "جر" cerr/cer kelimesi bu kurala uygundur. Doğru cevap D'dir.
14.Soru
Hangisi "çim" harfinin ulanmış halidir?
چچچ |
ثثث |
تتت |
پپپ |
ببب |
Doğru şekil چچچ
15.Soru
Aşağıdaki Arapça kelimelerin hangisi “artık harf” içermemektedir?
كاتب |
كريم |
اجهل |
علم |
محروم |
علم kelimesinin yazımında yalnızca kök harfler kullanılmıştır ve dolayısıyla artık harf yoktur. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangi şıkta bir ünlüyle başlayıp ünsüzle sonlanan iki heceli yapısındaki eklere örnek olarak verilebilir?
sever |
bakar |
dernek |
baktıkça |
konak |
Bir ünlüyle başlayıp ünsüzle sonlanan iki heceli yapısındaki eklere ’’baktıkça’’ kelimesi örnek olarak verilebilir.
17.Soru
Hangi alıntı kelimede başına ünlü türetilerek düzensiz hece Türkçeleştirilmiştir?
اسكمله |
عقل |
شكر |
مهربان |
سرو |
A seçeneğinde verilen iskemle kelimesi Grekçe scamni kelimesinin Türkçeleştirilmiş biçimidir. Diğer seçeneklerde böyle bir durum bulunmaz.
Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz.
18.Soru
Türkçede aslında iki türlü olmasına karşılık Arap alfabesinde tek bir harfle gösterilen ses hangisidir?
d |
f |
l |
s |
z |
Türkçe’de aslında iki türlü l vardır. Bugünkü alfabemizde ayırıcı bir işaret bulunmaz, ses kalın ve ince ünlülerle birlikte söylenirken iki ayrı niteliğe bürünmüş olur. Örnek olarak almak’taki l ile bilmek’teki l aynı nitelikte sesler değildir. Bunlardan ilki dilin ön kısmının çukurlaştırılması, arka kısmının ise geriye, damak eteğine doğru itilmesiyle avurttan daha çok havanın geçmesi sağlanarak çıkarılan bir sestir. Buna çukur l, ya da kalın l denir. İkincisi dil ucu ön dişlere dokunurken havanın dilin iki yanından avurtlara çarparak salınmasıyla çıkarılır. Buna da düz l ya da ince l denir. Ancak buna karşılık Arap alfabesinde tek bir l ( ? ) bulunur.
19.Soru
Konuşma dili Arapça kelimelerde iç seste karşılaşan çift ünsüzler arasında da Türkçenin benzeşme kanununu işletmiştir. Türkçenin iki ana kuralından biri olan bu ünsüz benzeşmesine aşağıdaki şıklardan hangisi örnek olarak verilemez?
|
|
|
|
|
Konuşma dili Arapça kelimelerde iç seste karşılaşan çift ünsüzler arasında da Türkçenin benzeşme kanununu işletmiştir. Türkçenin iki ana kanunundan biri olan bu ünsüz benzeşmesine ḳm-ḳl : اقدم aḳtem “daha önce”, تقدير takdir kelimeleri örnek olarak verilemez.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir sıfat-fiildir?
طواليی |
كوتوری |
سومه ينجه |
|
كوردكجه |
D seçeneğinde bulunan onulmayacak (yara)kelimesinin bünyesindeki -(y)acak -ecek eki Osmanlı Türkçesinde bir sıfat-fiil ekiydi. Diğerleri zarf-fiildir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ