Osmanlı Türkçesine Giriş 1 Final 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
"Yapım ve çekim ekleriyle genişleme sırasında hecelerin
ünlü alışı ya da genişleyen kelimede kurulan yeni hecelere ünlülerin gelişi demektir."
Yukarıda tanımı verilen terim aşağıdakilerden hangisidir?
Ünlülenme |
Sesletim |
Göçüşme |
Benzeşme |
Daralma |
Tanımı verilen terim ünlülenme(vocalization)'dir.
2.Soru
Metin yayımlarında kullanılan çeviriyazı alfabesinde “ و وا ” harflerinin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
f / g |
e / i |
ı / i |
ô / ö |
g / ğ |
Harflerin karşılığı ô / ö şeklindedir.
3.Soru
"Bir dilin eski bir döneminde, farklı bir alfabeyle yazılmış metinleri kullanılmakta olan alfabeye aktarma işlemine çeviriyazı (transkripsiyon), bu uygulamada kullanılan alfabeye ise çeviriyazı alfabesi denmektedir. İki alfabe sisteminin farklı olması yüzünden kullanılacak çeviri alfabesinde birtakım ayrı işaretlere yer verilmesi mümkün değildir ve bu olağandır. Ancak asıl önemli olan bu çevirinin dayandığı anlayışların ve amaçların önceden belirlenmesidir. Çeşitli anlayış ve amaçlara göre bu çeviri işlemi de çeşitlenir."
Metinde çeviriyazı ile ilgili verilen bilgilerden hangisi değiştirilmelidir?
Çeviriyazının tanımı |
Çeviriyazı alfabesinin tanımı |
İki alfabe sisteminin farklı olduğu bilgisi |
Aynı işaretlere yer verilmesinin mümkün olmadığı |
Çevirinin dayandığı anlayışların ve amaçların önceden belirlenmesi gerektiği |
Bir dilin eski bir döneminde, farklı bir alfabeyle yazılmış metinleri kullanılmakta olan alfabeye aktarma işlemine çeviriyazı (transkripsiyon), bu uygulamada kullanılan alfabeye ise çeviriyazı alfabesi denmektedir. İki alfabe sisteminin farklı olması yüzünden kullanılacak çeviri alfabesinde birtakım ayrı işaretlere yer verilmesi gerekebilir ve bu olağandır. Ancak asıl önemli olan bu çevirinin dayandığı anlayışların ve amaçların önceden belirlenmesidir. Çeşitli anlayış ve amaçlara göre bu çeviri işlemi de çeşitlenir.
4.Soru
Hangisinin çeviriyazı sistemiyle yazımında “û” işareti kullanılır?
ثروت |
تلاوت |
صورت |
تصور |
تواضع |
Çeviriyazı sistemiyle A seçeneğindeki kelime servet, B’deki tilâvet, D’deki tasavvur ve E’deki tevâzu olarak yazılır. Ancak C’deki sûret kelimesinde ise “û” işareti kullanılır.
5.Soru
Aşağıda Osmanlı Türkçesi yazılışı verilen kelimenin anlamı nedir?
ايدر
gider |
eder |
gücü |
katında |
göçer |
Kelime eder anlamına gelir.
6.Soru
Fonetik aşağıdakilerden hangisinin karşılığıdır?
Tınlama |
Sesçil |
Gramer |
Alfabe |
Kafiye |
Sesçil: Dilcilik alanında kullanılan bu terim uluslar arası bir terim olan fonetik
(phonetic) kelimesinin karşılığıdır.
7.Soru
Aşağıdaki Türkçeleştirilmiş Arapça kelimelerden hangisinde ünlüyle başlayan bir ek aldığında hece sonunda sessiz harfler arasındaki türeyen sesli harf düşmez?
tohum |
ömür |
şükür |
kahır |
şehir |
Kelimelerin sonuna sesli ile başlayan bir ek gelince tohum kelimesinde herhangi bir düşme olmaz. Örneğin, tohum+a=tohuma
8.Soru
Arapçanın kendine özgü yapısı olan bükümlülüğe başka ne ad verilir?
tasrif |
tertib |
takdir |
tarz |
tenkıs |
Arapça’nın kendine özgü yapısına bükümlülük (=tasrîf) denir. Bu özelliği taşıyan diller de bükümlü diller (=tasrîfî diller) olarak anılır.
9.Soru
Bir ünlüden ibaret ya da ünlüyle biten hecelere ne ad verilir?
Tek dorukluk |
Açık hece |
Kapalı hece |
Geçit |
Bağlaç |
Bir ünlüden ibaret ya da ünlüyle biten hecelere ‘’Açık hece’’ adı verilir. Bu nedenle oğru cevap B şıkkıdır.
10.Soru
Hangi seçenekte hiç kapalı hece bulunmaz?
o-ku-ya-lı |
baş-la-ya-rak |
gör-ül-dük-çe |
ya-tak-la-rı-mı-za |
yü-re-ğin-de-ki-le-ri |
Kapalı hecelerin sonu ünsüzle biter. Yalnızca A seçeneğindeki o-ku-ya-lı kelimesinde hiç kapalı hece yoktur. Diğer her seçenekte en az bir kapalı hece bulunmaktadır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkçe ve Farsça'nın ortak özelliğidir?
Her ikisi de Hint-Avrupa dil ailesindendir. |
Tarihin her döneminde aynı alfabeyle yazılmışlardır. |
Ses sistemleri aynıdır. |
Her ikisinde de zarflar ve isimler ön takı olarak kullanılmaz. |
Her ikisinde de kelimelerin çoğu ekleme yoluyla türetilir. |
Gerek Türkçe gerek Farsça eklemeli diller grubundadır. Doğru cevap E'dir.
12.Soru
Hangisinin çeviriyazı sistemiyle yazımında “ ” işareti kullanılmaz?
مكتوب |
تعقيب |
انقلاب |
مقدس |
انطباق |
“” işareti çeviriyazı sisteminde ق harfinin yerine kullanılır. A hariç diğerlerinde ق bulunmaktadır. Oysa A seçeneğindeki مكتوب “mektûb” kelimesinde ك vardır ve bu harf için “k” kullanılır.
13.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi ünlüyle başlayıp ünsüzle sonlanan tek heceli eklerden birini almıştır?
باقارم |
اولدقجه |
ويرهسيه |
كرسیسی |
طولايی |
باقارم (bakarım) kelimesi hangisi ünlüyle başlayıp ünsüzle sonlanan tek heceli eklerden “-ım” ekini almıştır. Doğru yanıt “A” şıkkıdır.
14.Soru
Dilin kelime gibi tek başına kullanılmayan, yalnızca köklere eklenerek kalıcı anlam değişikliği yapan ve farklı kavramları karşılayan ya da kelimelerin durum, sayı, zaman, kişi gibi kavramlarla ilişkilerini kuran yapı ve çekim birimine ne ad verilir?
Ses |
Ek |
Yazı |
Alfabe |
Bağlaç |
Dilin kelime gibi tek başına kullanılmayan, yalnızca köklere eklenerek kalıcı anlam değişikliği yapan ve farklı kavramları karşılayan ya da kelimelerin durum, sayı, zaman, kişi gibi kavramlarla ilişkilerini kuran yapı ve çekim birimine ek denilir.
15.Soru
Türkçe ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?
XII. ve XIX. yüzyıllar arasında Arapça ve Farsça'dan alınmış çok sayıda kelime mevcuttur. |
Yabancı dillerden alınan bütün kelimeler Türkçe'nin düzenli hece yapısına uygundur. |
Eklemeli bir dildir. |
Yabancı dillerden aldığı kelimelerdeki bütün düzensiz heceleri Türkçeleştirmiştir. |
Yabancı dilden alınan kelimede çift ünsüz baştaysa başa dar bir ünlü getirilerek Türkçeleştirilir. |
Yabancı dillerden alınan kelimelerde Türkçe’nin düzenli hece yapısına uyan heceler yanında uymayan heceler de bulunmaktadır. Doğru cevap B'dir.
16.Soru
Aşağıda verilen harflerden hangisi kalın ünsüzlerden değildir?
ط tı
|
ح ha
|
غ gayn
|
ق kaf
|
س sin
|
17.Soru
I. Tarihî dönem metinlerine uygulanmaktadır.
II. Yalnızca harflerin bire bir karşılıklarıyla yapılan çeviri uygulamasıdır.
III. Olgunlaştırılmış metin çeviri yazısı olarak bir türü vardır.
IV. Metnin yazıldığı dönemin kaynaklarını kullanmak yanıltıcıdır.
Yukarıdaki maddelerden hangileri metin çeviriyazısı alfabesinin özellikleri arasında gösterilmektedir?
Yalnız I |
I - II |
III - IV |
I - II - III |
I - II - III - IV |
Dilin eski dönemlerinde kullanılmış olan farklı bir yazının ses işaretlerini (harflerini) kullanılmakta olan alfabelerdeki işaretlerle aktarmaya yarayan alfabe. Tarihî dönem metinlerine uygulandığı için, bu tür alfabelere ‘metin çeviriyazısı alfabesi’ denilir. Bunun iki alt türü vardır:
a. Yalnızca harflerin bire bir karşılıklarıyla yapılan çeviri uygulaması,
b. Metnin yazıldığı dönem hakkında çeşitli kaynaklardan elde edilmiş veri ve delillere
dayanan sonuçları yansıtan yorumlanmış çeviri uygulaması.
Çeviriye kaynaklık eden metinde bulunmayan ses birimi işaretleri, olağan şartlarda bulunması gerektiği var sayılan işaretlerle tamamlandığı için bu tür çeviriyazıya ‘olağanlaştırılmış metin çeviriyazısı’ adı verilir.
18.Soru
Arapça kökenli kelime ve zamanla değişmiş olan yazım şekli ikilisi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Orijinal: ايفاده / Değiştirilmiş: افاده |
Orijinal: دوير / Değiştirilmiş: دور |
Orijinal: كابه / Değiştirilmiş: كعبه |
Orijinal: اوصطره / Değiştirilmiş: استره |
Orijinal: نزاهت / Değiştirilmiş: نضاحت |
“nezâhat” kelimesinin Orijinal yazımı: نزاهت / Değiştirilmiş yazımı: نضاحت şeklindedir. Doğru yanıt “E” şıkkıdır.
19.Soru
Aşağıdaki harflerden hangisi hecenin ünlüsünü kalın okutur?
ك |
ث |
ح |
د |
س |
Osmanlı alfabesinin ünsüz harfleri, içinde bulundukları hecenin ünlüsünü kalın-ince okutmaları yönüyle iki öbekte toplanmıştır. Bunlardan kalın ünsüz harfleri okutanlar ح ha, خ hı, ص sad, ض dad, ط tı, ظ zı, ع ayın, غ gayın, ق , kaf harfleridir. Bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkçe’nin heceleri için olan altı ana örnekten birisi değildir?
ünlü |
ünlü-ünsüz |
ünsüz-ünlü |
ünsüz-ünlü-ünlü |
ünsüz-ünlü-ünsüz-ünsüz |
Türkçe’nin heceleri için olan altı ana örnek arasında “ünsüz-ünlü-ünlü” yoktur. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ