Özel Gereksinimli Bireyler İçin Afet ve Acil Durum Yönetimi Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ülkemizin engelli bireylerle ilgili taraf olduğu uluslararası yasal düzenlemelerden biri değildir?
BM’in engelli bireylere yönelik oluşturduğu sözleşmeler |
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi |
Sosyal Model |
EHİS |
EHİS Ek İhtiyari Protokolü |
Bireysel farklılıklara yönelik çevresel koşullar yaratılmaması bireyin topluma katılımını sınırlandırmakta ya da engellemektedir. Engelliliği bu bakış açısıyla ele alan yaklaşım “Sosyal Model” olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi birey için engel durumuna örnektir?
Bireyin bacaklarını kaybetmesi |
Rampa eğiminin fazla olması |
Bireyin yürüyememesi |
Bireyin felçli olması |
Bireyin sesleri duyamaması |
Bireyin felçli olması, kollarının olmaması, göz sinirlerinde oluşan tahribat gibi durumlar bozukluk/zedelenmeye örnek olarak verilebilir. Göz sinirlerinde oluşan tahribat sonucu bireyin görememesi ya da bacaklarını kaybeden bir bireyin yürüyememesi bozukluk/zedelenmenin yetersizlik/güçlük durumuna dönüştüğü anlamına gelir. A ve D seçeneklerinde bireyin psikolojik, fizyolojik veya anatomik özelliklerinde meydana gelen geçici ya da kalıcı türden bir kayıp (bozukluk) , C ve E seçeneklerinde bozukluk sonucu oluşan yetersizlik tanımlanmaktadır. B Seçeneğinde ise tekerlekli sandalye ile toplumsal alanlara ulaşamayan bireyin karşılaştığı bir engel durumuna örnektir. Doğru cevap B’dir.
3.Soru
"Bireyin bozukluk/zedelenme sonucunda yapması gereken bir etkinliği yerine getirmede yeterli olmaması, kapasitenin sınırlanması ya da bir organın işlevini yitirmesi" olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Yetersizlik |
Bozukluk |
Zedelenme |
Engel |
Risk taşıma |
Yetersizlik/güçlük; bireyin bozukluk/zedelenme sonucunda yapması gereken bir etkinliği yerine getirmede yeterli olmaması, kapasitenin sınırlanması ya da bir organın işlevini yitirmesi olarak tanımlanabilir. Doğru cevap A'dır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bozukluk durumunun yetersizlik durumuna dönüşmesine örneklerden birisi değildir?
Felçli bireyin yürüyememesi |
Göz tahribatı olan bireyin görememesi |
Bireyin ayağının kırılması |
Kalp hastası bireyin nefes alamaması |
Bireyin psikolojisinin bozulması sonucu çalışamaması |
A,B,D ve E seçeneklerinde bireyin psikolojik, fizyolojik veya anatomik özelliklerinde meydana gelen geçici ya da kalıcı türden bir kaybın bozukluğun sonucu yetersizliğe dönüşmesi durumudur. C seçeneğinde ise bireyde oluşan anatomik bir bozukluğa örnektir.
5.Soru
Hâli hazırda herhangi bir yetersizliği belirlenemeyen ancak bir yetersizlik gösterme olasılığı yüksek olan çocuklar için kullanılan terim aşağıdakilerden hangisidir?
Bozukluk |
Zedelenme |
Güçlük |
Engel |
Risk taşıma |
“Risk taşıyan çocuklar” ifadesi, hâli hazırda herhangi bir yetersizliği belirlenemeyen ancak bir yetersizlik gösterme olasılığı yüksek olan çocuklar için kullanılmaktadır. Risk taşıma, doğumda ya da sonradan ortaya çıkan olumsuz koşullar nedeniyle ileride yetersizlik yaşaması beklenen bireyleri kapsamaktadır. Doğru yanıt E şıkkıdır.
6.Soru
Zihinsel engelli bireylere bir etkinliğin başlangıcını, bitişini veya toplam süresini hatırlatmak amacıyla kullanılan, çeşitli boyut ve türlerde olabilen düşük teknolojili cihaz aşağıdakilerden hangisidir?
Konuşan sözlük |
Akıllı tahta |
Görsel zamanlayıcılar |
Tablet bilgisayar |
Hesap makinesi |
Zihin yetersizliği olan bireylerde kullanılan düşük teknolojili cihazların en bilinen örnekleri yazı şablonu, görsel zamanlayıcılar, kalem tutma destekleri, fosforlu kalemler, okuma kılavuzları gibi araçlardır. Yazı şablonu bireylerin harf ve rakamları daha kolay çizmelerini sağlayan cetvele benzeyen bir araçtır. Bireyler bu şablonda yazmak istedikleri harf kalıbının üzerinde kalemi hareket ettirerek harfleri dolayısıyla cümleleri oluşturabilirler. Görsel zamanlayıcılar; bireylere bir etkinliğin başlangıcını, bitişini veya toplam süresini hatırlatmak amacıyla kullanılan, çeşitli boyut ve türlerde olabilen saat benzeri cihazlardır.
Doğru cevap C‘dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Birleşmiş Milletler Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme (EHİS) imzalayan devletlerden sözleşme ile ilgili yargı sürecini yerine getirirken göz önünde bulundurulması gereken prensipler arasında yer almaz?
Tüm engellilerin topluma eksiksiz ve aktif katılımlarının sağlanması |
Engelli bireylerin insanlık onuruna ve bireysel farklılıklarına saygı gösterilmesi |
Fırsat eşitliği |
Erişilebilirlik |
Pozitif ayrımcılık |
EHİS’i imzalayan devletlerden sözleşme ile ilgili yargı sürecini yerine getirirken şu prensipler çerçevesinde hareket etmeleri beklenmektedir:
a. Engelli bireylerin insanlık onuruna ve bireysel farklılıklarına saygı gösterilmesi,
b. Ayrımcılık yapılmaması,
c. Tüm engellilerin topluma eksiksiz ve aktif
katılımlarının sağlanması,
d. Fırsat eşitliği,
e. Erişilebilirlik.
Pozitif ayrımcılık bu prensipler arasında yer almaz.
Doğru yanıt E seçeneğidir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi görme yetersizliği olan bireylerde kullanılan düşük teknolojili optik cihazlardan biridir?
Braille tabletleri |
Büyüteç |
Kabartılmış çizgili defterler |
Braille kabartma sistemleri |
Beyaz baston |
Görme yetersizliği olan bireylerde kullanılan düşük teknolojili cihazlar, optik ve optik olmayan cihazlar olarak iki grupta yer almaktadır. Optik cihazlar arasında ise sıklıkla kullanılan cihaz büyüteçtir. Büyüteçler normal metin ya da işaretlerin
herhangi bir ek düzenlemeye gerek kalmaksızın daha kolay görülebilir olmalarını sağlamaktadır. Taşınabilir olmamasına karşın sıklıkla karşılaşılan diğer bir optik cihaz ise tepegözdür. Tepegöz camı üzerine yerleştirilen şeffaf asetat üzerindeki metin veya görselleri, çok büyük boyutlarda duvara ya da perdeye yansıtabilmektedir. Gelişen teknolojiyle beraber optik cihazlar yerlerini taşınabilir elektronik kameralar ve büyüteç yazılımlarına bırakmıştır
9.Soru
"Okuma, yazma ve/veya matematik alanlarında öğrenmeyi sekteye uğratan nörolojik temelli bir bozukluk" olarak tanımlanan yetersizlik türü aşağıdakilerden hangisidir?
Özgül Öğrenme Güçlüğü |
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu |
Otizm Spektrum Bozukluğu |
Duygu ve Davranış Bozukluğu |
Zihinsel yetersizlik |
Özel öğrenme güçlüğü, nörolojik temelli ve okuma, yazma ve/veya matematiği öğrenmeye yarayan temel becerileri sekteye uğratan bir bozukluktur. Doğru cevap A'dır.
10.Soru
Afet ve acil durum hallerinde zihinsel yetersizlik gösteren bir bireye yardımcı olması için oluşturulacak kişisel destek ağında sıralanan kişilerden kimler bulunabilir?
I. Aile üyeleri
II. Arkadaşlar
III. İş arkadaşları
IV. Komşular
I ve IV |
I ve II |
I, II ve III |
II, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Kişisel destek ağı, bireyin ailesi, arkadaşları, çalışma arkadaşları ya da komşuları gibi yakınlarından bazılarını içerecek şekilde kurulur. Kişisel destek ağındaki kişiler, acil durum ve afet hâllerinde bireyin iyi olup olmadığını ve yardıma gereksinim duyup duymadığını kontrol eder. Ancak, zihinsel yetersizliği olan birey, yakınlarıyla bir arada yaşıyorsa herhangi bir acil durum ya da afet hâli söz konusu olduğunda onların da yardıma ihtiyacı olabileceğinden ev dışından bireylerin kişisel destek ağı içinde yer alması önemlidir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işitme yetersizliği gösteren bireyler için kullanılan orta düzeyli yardımcı teknolojili cihazlar arasında yer almaktadır?
İşitme cihazları |
Işıklı uyarı sistemleri |
Resimli iletişim kartları |
FM yükselticileri |
Kulak borusu |
İşitme yetersizliği gösteren bireyler için kullanılan düşük teknolojili cihazlara orta düzey ve yüksek teknolojili cihazların sayısının artmasıyla beraber kullanımdan kalkan kulak borusu ve resimli iletişim kartları gibi araçlar örnek olarak gösterilebilir. Orta düzeyli yardımcı teknolojili cihazlara bakıldığında ise karşımıza sıklıkla ışıklı uyarı sistemleri çıkmaktadır. Işıklı uyarı sistemleri işitme yetersizliği
olan bireylere olası acil durum anlarında uyarma ve harekete geçmelerini sağlayan, acil durum uyarılarını farklı renk ve ışık yoğunluğu bulunan lambalar kullanarak veren yardımcı teknoloji cihazlarıdır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi afet ve acil durum anlarında sağlık ve tahliyeden sorumlu personelin özel gereksinimli bireyleri takip etmesini sağlayabilir?
CBS |
AUS |
DSRC |
GPS |
MKS |
Yön bulma ve navigasyon hizmetlerinde son yıllarda kullanımı yaygınlaşan yardımcı teknolojilerden biri de coğrafi bilgi sistemleri (CBS)’dir. Coğrafi bilgi sistemleri (CBS); GPS uydularından alınan bilgileri, farklı görünüm özellikleri, görsel ve işitsel desteklerle birleştiren, kullanıcının nerede olduğunun bilgisini başkalarıyla paylaşmasını sağlayan veya kullanıcıya bir hedefe ilişkin bilgilerin gönderilebildiği yazılımlara verilen genel isimdir. CBS afet ve acil durum anlarında, sağlık ve tahliyeden sorumlu personelin özel gereksinimli bireyleri takip etmesini ve belirlenen alanlara yönlendirilmesini sağlayabilir. Doğru cevap A’dır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi engelli bireylere hizmet veren ulusal STK’lardan biri olamaz?
Vakıflar |
Dernekler |
Federasyon |
Konfederasyonlar |
Dergahlar |
Ülkemizde gönüllülük esasına dayalı olarak faaliyet gösteren ve engelli bireylere hizmet sağmaya çalışan STK’lar en yaygın biçimiyle dernek, vakıf, federasyon ve konfederasyonlardır. Doğru cevap E seçeneğidir.
14.Soru
Seçeneklerden hangisi özel gereksinimli bireyler grubuna girer?
Fiziksel engeli bulunan bireyler |
Maddi sıkıntı yaşayan kişiler |
Sokakta yaşayan evsizler |
Yetim çocuklar |
70 yaş üstü bireyler |
“Özel gereksinim” ifadesi pek çok farklı tanı ve durumu kapsayan şemsiye
bir terimdir. Hafif düzeyde zihinsel yetersizlikten ciddi bilişsel sorunlara, hafif düzeyde öğrenme güçlüğünden görme yetersizliğine, besin alerjilerinden
süreğen hastalıklara değişen pek çok durum bu şemsiye terimin altında değerlendirilmektedir. Özel gereksinimli bireyler farklı disiplinlerde ve
kaynaklarda pek çok farklı biçimde tanımlanmaktadır. Özel gereksinimli olmaya ilişkin tanımlardan biri, bireyin çeşitli güçlüklerden (örneğin; fiziksel,
duygusal, davranışsal güçlükler ya da öğrenme güçlüğü) dolayı ek ya da özelleştirilmiş hizmetler ya da uyarlamalara gereksinim duyması olarak ifade
edilmektedir. Sağlık hizmetleri bakımından tanımlandığında ise özel gereksinimin, dezavantajlı bir geçmişi olan ya da zihinsel, duygusal ya da fiziksel engeli olan veya olma riski taşıyan bireylerin bireysel
gereklilileri olarak tanımlandığı görülmektedir. Bu bakış açısıyla; özel gereksinimli bireylerin en genel hâliyle iletişim, hareket, öz bakım ve karar
alma süreçlerinde desteğe gereksinim duydukları söylenebilir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi özel gereksinimli bireylerin bina ve açık alanlara erişilebilirlik başlığı içinde yer almaz?
Konut |
Alışveriş merkazleri |
Kamu web siteleri |
Eğitim binaları |
Sağlık hizmeti sunan binalar |
Bina ve açık alanlara erişilebilirlik çalışmaları genel olarak şu başlıklarda gerçekleştirilmektedir. Konut, iş ve alışveriş¸ merkezleri, eğitim, sağlık vb. binalar; kent, şehir, bölge vb. ölçekteki açık alanlar. Doğru cevap C’dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi görme yetersizliği olan bireyler için geliştirilen düşük teknolojili cihazlardan biridir?
Koklear implant cihazı |
Elektrikli baston |
Navigasyon cihazı |
Beyaz baston |
Sesli kitap |
Görme yetersizliği olan bireylerde kullanılan düşük teknolojili cihazlar, optik ve optik olmayan cihazlar olarak iki grupta yer almaktadır. Optik olmayan cihazlar arasında en bilineni beyaz bastondur. Beyaz baston bireylerin bağımsız hareket etmelerini kolaylaştırması ve herhangi bir karmaşık sistem içermemesi nedeniyle süreğen şekilde kullanılabilen ve nispeten ucuz bir cihazdır. Doğru cevap D'dir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi engellilere yönelik olarak kabul edilen ilk uluslararası düzenleme olarak kabul edilmektedir?
Birleşmiş Milletler Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme (EHİS) |
Sendai Afet Risk Azaltma Çerçevesi |
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi |
EHİS Ek İhtiyari Protokolü |
Dhaka Deklarasyonu |
10 Aralık 1948 yılında kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, engelli bireylere yönelik yapılmış ilk uluslararası düzenleme olarak kabul edilebilir. Doğru cevap C’dir.
18.Soru
Engelli bireylere yönelik yapılmış olan ilk uluslararası düzenleme olarak görülen İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, hangi tarihte kabul edilmiştir?
24 Ekim 1945 |
10 Aralık 1948 |
25 Şubat 1953 |
11 Eylül 2001 |
13 Aralık 2006 |
10 Aralık 1948 yılında kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, engelli bireylere yönelik yapılmış ilk uluslararası düzenleme olarak kabul edilebilir. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 2., 16., 22., 25. ve 26. maddeleri engelli bireylere
ilişkin BM’ye üye devletlere sorumluluklar getirmektedir.
19.Soru
Düşünme, hissetme, dil ve başkalarıyla ilişki kurmada sorunlara yol açan karmaşık bir nörogelişimsel bozukluk olarak tanımlanan yetersizlik türü aşağıdakilerden hangisidir?
Dil ve Konuşma Bozukluğu |
Zihinsel Yetersizlik |
Otizm Spektrum Bozukluğu |
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu |
Özel Öğrenme Güçlüğü |
Otizm spektrum bozukluğu düşünme, hissetme, dil ve başkalarıyla ilişki kurmada sorunlara yol açan karmaşık bir nörogelişimsel bozukluktur. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
Acil ve afet durumlarında görme yetersizliği olan bireylerin özelliklerine uygun olarak alınması gereken ve öne çıkan durum aşağıdakilerden hangisidir?
Kişisel destek ağını kurulması |
Acil sağlık kartının hazırlanması |
Yaşadığı yerde alan tanımlamasının yapılması |
Acil durum çantasının hazırlanması |
Acil sağlık kartının korunması |
Görme yetersizliği olan bireyler düşünüldüğünde akla gelen ilk önlem, bu bireylerin maksimum düzeyde bağımsız ve güvenli hareket etmelerinin sağlanmasıdır. Bunun için görme yetersizliği olan her birey için acil durum ve afet hallerine ilişkin yaşadığı ya da çalıştığı yerde alan tanımlaması yapılmalıdır. Doğru cevap C’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ