Özel Gereksinimli Bireyler İçin Afet ve Acil Durum Yönetimi Final 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Yaşanabilecek bir hortum öncesi yerel ve ulusal medyanın bu konuda uyarı yapması aşağıdakilerden hangisine örnektir?
Alternatif iletişim sistemleri |
Acil durum bildirim sistemleri |
Destekleyici iletişim sistemleri |
Çift yönlü iletişim |
Acil durum iletişim sistemleri |
Meydana gelen veya beklenen bir acil durumun ayrıntılarıyla bir veya daha fazla sayıda kişiye mesajların tek yönlü dağıtılmasını veya yayınlanmasını kolaylaştıran yöntemlerin kullanıldığı bir sistemdir. Amaç¸, yalnızca mesajın alıcıya iletilmesidir. Örneğin, şiddetli yağış¸ ve heyelan tehlikesi durumunda belediyelerin anons yapması, yaşanan bir deprem detayları ve olası artçı depremler ile ilgili televizyonlarda bilgi verilmesi, acil durum bildirim sistemlerine örnektir. Doğru cevap B’dir.
2.Soru
Özel gereksinimli bireylerin tehlikelerden korunarak toplumda bağımsız birer birey olarak yaşayabilmesi, güvenli bir yaşam sürdürebilmesi ve toplumsal ortamlara katılabilmesi için gerekli olan beceriler hangi grup beceriler arasında ele alınmalıdır?
Özbakım becerileri |
Sosyal beceriler |
Akademik beceriler |
Güvenlik becerileri |
Dil ve iletişim becerileri |
Özel gereksinimli bireyler sadece ev, okul, park vb. toplumsal ortamlarda değil günlük hayatta birçok farklı ortam (iş, eğlence merkezi, cadde ve sokaklar vb.) ve durumda (ev kazaları, yangın, deprem vb.) çeşitli tehlikelerle karşılaşabilirler. Bu tehlikelerden
korunabilmeleri için bazı temel güvenlik becerilerini yerine getirebiliyor olmaları gerekir. Güvenlik Becerileri özel gereksinimli bireylerin toplumda bağımsız birer birey olarak yaşayabilmesi, güvenli bir yaşam sürdürebilmesi, bir işte çalışabilmesi ve toplumsal ortamlara katılabilmesi için gerekli olan beceriler olarak tanımlanabilir.
3.Soru
Aşağıdaki alanlarda yapılan çalışmalar bakımından; hangisi, acil durum ve afet hallerinde özel gereksinimli bireylerin rehabilitasyonu kapsamında değerlendirilemez?
özel gereksinimli bireylerin acil durum ve afet halleri sırasında yaşamaları olası zorlukların belirlenmesi |
özel gereksinimli bireylerin acil durum ve afet halleri sonrasında yaşamaları olası zorlukların belirlenmesi |
özel gereksinimli bireylerin acil durum ve afet halleri sırasında ve sonrasında yaşamaları olası zorlukların arttırılması |
özel gereksinimli bireylerin acil durum ve afet halleri sırasında ve sonrasında yaşamaları olası zorlukların en aza indirgenmesi |
özel gereksinimli bireylerin acil durum ve afet halleri sırasında ve sonrasında yaşamaları olası zorlukların önlenmesi |
Acil durum ve afet hallerinde özel gereksinimli bireylerin rehabilitasyonu; özel gereksinimli bireylerin acil durum ve afet halleri sırasında ve sonrasında yaşamaları olası zorlukların belirlenmesi, önlenmesi ve/veya en aza indirgenmesi doğrultusundaki çalışmaları kapsar. Doğru cevap C seçeneğidir.
4.Soru
Konuşma üreten cihazlar yardımıyla sıralananlardan hangisi ya da hangileri yapılabilir?
I. Talep etme
II. Yorum Yapma
III. Selamlaşma
IV. Sorulara Yanıt verme
I |
I ve III |
I ve II |
I, II ve III |
I, II, III ve IV |
Konuşma üreten cihazlar; bir kelime ya da cümleciği temsil eden pek çok sembol (örneğin; fotoğraf, renkli ya da siyah-beyaz çizimler) içeren ve dijitalleştirilmiş (önceden kaydedilmiş başka birinin konuşması) ya da yapay (bilgisayar tarafından üretilen konuşma) sesli mesajlar sunabilen elektronik cihazlardır. Bu mesajlar talep etme, yorum yapma, selamlama ya da sorulara yanıt verme gibi pek çok iletişimsel işleve hizmet etmektedir. Yanıt E şıkkıdır.
5.Soru
Aşağıdakilerden PECS’in sınırlılıkları arasında yer almaz?
Yurt dışında geliştirilmiştir. |
Klasördeki resimli kart sayısının fazlalığında ağır olabilir. |
Kartların hazırlanması uzun zaman alabilir. |
Kullanıcının gerekli resmi bulmak için klasör sayfalarını incelemesi zaman alabilir. |
Kullanıcı ve iletişim kuracağı kişinin yakın mesafede olması gerekmektedir. |
PECS’in olumlu etkilerinin yanı sıra bazı sınırlılıkları bulunmaktadır. İlk olarak klasördeki resimli kart sayısı arttıkça iletişim klasörlerinin hantal ve ağır olması taşıma zorluğuna neden olmaktadır. Ayrıca, farklı iletişim becerilerine hizmet edebilmesi için çok sayıda resimli kart hazırlığı gerektirmektedir. Resimli kartlar hazırlamak için en uygun görselin bulunması, kartın uzun süre kullanılabilmesi için sağlamlaştırılması gibi ek hazırlıklar gerekmektedir. Diğer yandan, gerekli resmi bulmak için klasör sayfalarını incelerken kullanıcılar için zaman kaybına neden olmaktadır. Örneğin, acil durumda bir yakınının telefon numarasını arayan bir kişi, yüzlerce resim arasından aradığı kartı bulmak için çok zaman harcayabilir. Son olarak kullanıcıların resimleri değiş-tokuş yapabilmesi için iletişim kuracakları kişiye yakın mesafede olmalarını gerektirmektedir. Doğru cevap A’dır.
6.Soru
"Veli öğretmen öğrencisi Ayşe'ye 110 yangın ihbar hattı telefon numarasını aramayı öğretmeye çalışmaktadır. Veli öğretmen 2 adet oyuncak telefonu sıranın üzerine koyar. Telefonlardan birini eline alır ve Ayşe'ye dikkatle izlemesini söyleyerek 110 numarasını tuşlar. Ardından Ayşe'den kendi önündeki telefonu alarak 110'u aramasını ister."
Yukarıda verilen örnek olayda Veli öğretmenin öğretimde kullandığı uygulama aşağıdakilerden hangisidir?
Görsel ipuçları |
Rol-oyun |
Geri bildirim |
Model olma |
Rehberli uygulamalar |
Model Olma: Bir becerinin sergilenmesi için gerekli beceri basamaklarını adım adım sözlü/sözsüz olarak bireye gösterilmesi ve daha sonra bu davranışı bireyin kendi başına gerçekleştirmesine fırsat verilmesidir. Örneğin, özel gereksinimli bireye cep telefonuyla bir kişiden yardım istemeyi model olma uygulamasıyla gösterirken cep telefonundan bir kişiyi aramak için gerekli beceri basamaklarını adım adım bireyin görebileceği şekilde sergilemeniz gerekir. Sonra bireye bu beceriyi sergilemesi için fırsat verilerek beceriyi doğru bir şekilde sergileyip sergilemediği kontrol edilir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ek araç kullanmayı gerektirmeyen alternatif iletişim sistemlerinden biridir?
İletişim panoları |
Resim değiş tokuşuna dayalı sistemler |
Tablet kullanımı |
İşaret dili |
Kağıt-Kalem |
ADİ sistemleri ek araç¸ kullanmayı gerektiren ve gerektirmeyen sistemler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Ek araç¸ kullanmayı gerektirmeyen iletişim sistemleri; bireyin mesaj iletmek için kendi vücudunu kullanmasına dayalıdır. İşaret dili, vücut dili, jestler ve parmak alfabesi ek araç¸ kullanmayı gerektirmeyen sistemlerden birkaçıdır. Doğru cevap D’dir.
8.Soru
Acil durum ve afet hallerinde özel gereksinimli bireylerin rehabilitasyonu ile ilgili yaşanan zorlukların ilki ve temeli aşağıdakilerden hangisidir?
genel olarak özel gereksinimli bireylerin yaşadıkları fiziksel, çevresel, sosyal ve psikolojik güçlük ve bariyerlere ilişkin bilgi ve farkındalık eksikliğidir |
özel olarak özel gereksinimli bireylerin yaşadıkları fiziksel, çevresel, sosyal ve psikolojik güçlük ve bariyerlere ilişkin bilgi ve farkındalık eksikliğidir |
kısıtlı altyapı ve sağlık imkânlarına sahip ülkelerde doğal veya insan kaynaklı nedenlere dayalı olarak acil durum oluşması |
kısıtlı altyapı ve sağlık imkânlarına sahip ülkelerde doğal veya insan kaynaklı nedenlere dayalı olarak afet halleri oluşması |
altyapı ve sağlık imkânlarına sahip ülkelerde doğal veya insan kaynaklı nedenlere dayalı olarak afet halleri oluşması |
Acil durum ve afet hallerinde özel gereksinimli bireylerin rehabilitasyonu ile ilgili yaşanan zorlukların ilki ve belki de en temeli; genel olarak özel gereksinimli bireylerin yaşadıkları fiziksel, çevresel, sosyal ve psikolojik güçlük ve bariyerlere ilişkin bilgi ve farkındalık eksikliğidir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi afet öncesi planlamaların beş temel strateji arasında yer alan özel gereksinimli bireylerin tanımlanması, numaralandırılması ve yerlerinin belirlenmesine ilişkin yapılabilecekler arasında yer almaz?
Özel gereksinimli bireylerin yoğun olarak bulunduğu, ev, okul, hastane, bakım ve rehabilitasyon merkezi gibi alanlar haritada işaretlenebilir ya da coğrafi bilgi sistemi kayıtlarına dahil edilerek yerleri belirlenebilir. |
Özel gereksinimli bireyleri belirlemek ve yerlerini tespit etmek için kullanılabilecek bir diğer önemli strateji; bu gruplarla düzenli olarak çalışan kolluk kuvvetleri, hizmet ve sağlık kuruluşlarıyla ortak hareket etmektir. |
Numaralandırma işlemi başlangıçta kulağa hoş gelmeyebilir. Ancak özel gereksinimli bireylerin önemli bir bölümünde karşılaşılan iletişim ve etkileşim sorunları nedeniyle bireyden kendine dair bilgi almak mümkün olmayabilir |
Toplumunun genelinin özel gereksinimli bireyler için hazırlanan acil durum planlarına ve müdahale etkinliklerine katılımının teşvik edilmesi için çeşitli stratejiler kullanılabilir. |
Sivil toplum kuruluşları (STK), özel gereksinimli bireyleri tanımlamak için başka bir bilgi kaynağı olarak düşünülebilir. |
Toplumunun genelinin özel gereksinimli bireyler için hazırlanan acil durum planlarına ve müdahale etkinliklerine katılımının teşvik edilmesi için çeşitli stratejiler kullanılması özel gereksinimli bireylere yönelik organizasyonlara katılım sağlama stratejisi altında yer alan bir strateji iken diğer şıklarda yer alan stratejiler özel gereksinimli bireylerin tanımlanması, numaralandırılması ve yerlerinin belirlenmesine ilişkin yapılabilecekler arasında yer alır. Doğru yanıt D seçeneğidir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, zihinsel yetersizliği olan bireylerin sosyal ilişkilerde güçlükler yaşamalarına neden olan durumlardan biri değildir?
Bilişsel becerilerdeki yetersizlikler |
Başkalarına yardımcı olma |
Uygun olmayan yakınlıkta kalma |
Uygun olmayan iletişim ve dil kullanımı |
Göz kontağı kurmama |
Zihinsel yetersizliği olan bireyler sosyal ilişkiler kurma ve bu ilişkileri sürdürme konusunda zorlanmaktadır. Bunun nedeni çoğu zaman, bilişsel becerilerdeki
yetersizlikler, uygun olmayan iletişim ve dil kullanımı ile davranış sorunlarıdır. Sohbet konusunu sürdürememe, uygun olmayan yakınlıkta kalma, göz kontağı kurmama gibi özellikler, sosyal ilişkilerde güçlükler yaşamalarına neden olan durumlardan bazılarıdır.
11.Soru
I. Yangını fark etmek II. En kısa ve güvenilir yoldan yangın olan ortamdan uzaklaşmak III. Yangın sonrası daha önceden belirlenmiş bir buluşma yerinde güvenilir bir yetişkini beklemek IV. Hemen telefonla bir aile bireyi veya yetişkini aramak Özel gereksinimli bireylerin yangından korunma becerisinin sergilenmesinde hangi basamakları yerine getirmesi beklenir?
I ve III |
II ve IV |
I, II ve III |
I, III ve IV |
II, III ve IV |
Yangından korunma becerisinin sergilenmesinde üç basamağın yerine getirilmesi gerekir. Bu basamaklar:
• Yangını fark etmek,
• En kısa ve güvenilir yoldan yangın olan ortamdan uzaklaşmak,
• Yangın sonrası daha önceden belirlenmiş bir buluşma yerinde güvenilir bir yetişkini beklemek (aile üyeleri, polis memuru vb.).
Doğru cevap C'dir.
12.Soru
Özel eğitim hizmetleri yönetmeliğine göre bir bireye DEHB tanısı konulabilmesi için belirtilerin ne kadar süreyle devam etmesi gerekmektedir?
1 hafta |
15 gün |
1 ay |
3 ay |
6 ay |
Özel eğitim hizmetleri yönetmeliğinde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan bireyden “yaşına ve gelişim seviyesine uygun olmayan dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtilerini en az iki ortamda ve altı ay süreyle gösteren, bu özellikleri yedi yaşından önce ortaya çıkan, özel eğitim ile destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan birey” olarak söz edilmiştir. Doğru cevap E’dir.
13.Soru
Ek araç kullanmayı gerektiren iletişim araçlarından olan ve resimli semboller aracılığıyla talep etme, sorulara cevap verme ve yorum yapma gibi iletişim becerilerinin kazandırılmasını sağlayan iletişim sistemi aşağıdakilerden hangisidir?
Resim değiş-tokuşuna dayalı iletişim sistemi |
Vücut dili |
İletişim panoları |
Konuşma üreten cihazlar |
İşaret dili |
Resim değiş-tokuşuna dayalı iletişim sistemi, Resimli semboller aracılığıyla talep etme, sorulara cevap verme ve yorum yapma gibi iletişim becerilerinin kazandırılmasını sağlayan bir iletişim sistemidir. Bir iletişim klasörü ve pek çok resimli karttan oluşan araçtır. Doğru cevap A'dır.
14.Soru
Uluslararası Engellilik Örgütünün bildirdiğine göre 1994 yılında Kaliforniya’da meydana gelen depremde görevli olan barınak gönüllüleri, Serebral Palsi tanılı bir bireyin kasıntılı vücut hareketlerinin aşırı dozda uyuşturucu madde kullanımı nedeniyle olduğunu düşünmeleri ve bireyi görmezden gelmeleri nedeniyle ölümüne sebep olmuşlardır.
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin önemini vurgulamaktadır?
Özel gereksinimli bireylerde afet öncesinde barınma hizmetlerini planlama |
Özel gereksinimli bireylerde afet öncesi güvenlik planlamaları |
Özel gereksinimli bireyleri tanıma, anlama ve yardımcı olma konularındaki bilgi eksiklikleri |
Afet anında özel gereksinimli bireylerin belirlenmesi |
Afet ve acil durumlarda özel gereksinimli bireyler için kullanılacak etkili bir tahliye planı uygulanması |
Afet ve acil durum anlarında özel gereksinimli bireyleri tanıma, anlama ve yardımcı olma konularındaki bilgi eksiklikleri, halen çok büyük bir sorundur. Doğru cevap C seçeneğidir.
15.Soru
Afet ve acil durumlarda da kullanılması önerilen sözlü iletişim becerilerinde geriliği olan bireylerin halihazırdaki iletişim becerilerinin (örneğin sözlü ya da yazılı iletişim) yerine geçmeyi ya da bu becerileri desteklemeyi amaçlayan sistemler aşağıdakilerden hangisidir?
Acil durum iletişim sistemleri |
Dil iletişim sistemleri |
Tehdit durumu iletişim ağ sistemleri |
Alternatif ve destekleyici iletişim |
Afet ve acil durum haberi yayma sistemleri |
Alternatif ve destekleyici iletişim (ADİ) sistemleri, sözlü iletişim becerilerinde geriliği olan bireylerin halihazırdaki iletişim becerilerinin (örneğin sözlü ya da yazılı iletişim) yerine geçmeyi ya da bu becerileri desteklemeyi amaçlayan sistemlerdir. Doğru cevap D'dir.
16.Soru
Bireyin, kendisinden farklı bir bireyin karakterini ve davranışını duygusal/bilişselolarak canlandırması davranışsal öğretim paketlerinde yer alan uygulamalardan hangisidir?
Rol oyun |
Model olma |
Geri bildirim |
Fiziksel ipucu |
Sözel ipucu |
Rol Oyun: Bireyin, kendisinden farklı bir bireyin karakterini ve davranışını duygusal/bilişsel olarak canlandırmasıdır. Örneğin, kaybolmanın ne demek olduğunu özel gereksinimli bireye rol-oyun uygulamasıyla öğretmek istiyorsanız bir film sahnesi gibi rol yapıp bu davranışı özel gereksinimli
bireyin karşısında sergilemelisiniz; (“nerede olduğumu bilmiyorum, burası neresi, kimseyi tanımıyorum, sanırım kayboldum. Güvenebileceğim bir kişiden yardım istemeliyim”)
17.Soru
I.Her resimli kart yalnızca tek bir mesaj içermelidir.
II. Resimli kartlar mümkün olduğunca sade ve anlaşılır olmalıdır
III. Resimli kartlar taşınamayacak kadar büyük veya görünmeyecek kadar küçük olmamalıdır
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri otizm spektrum bozukluğu olan bireyler için hazırlanan görsel(ler)in özelliklerindendir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I,II ve III |
I ve III |
I ve II |
I.Her resimli kart yalnızca tek bir mesaj içermelidir.
II. Resimli kartlar mümkün olduğunca sade ve anlaşılır olmalıdır
III. Resimli kartlar taşınamayacak kadar büyük veya görünmeyecek kadar küçük olmamalıdır
Yukarıdaki üç madde deotizm spektrum bozukluğu olan bireyler için hazırlanan görselerin özelliklerindendir.
18.Soru
- Sahip olunan özel gereksinim türüne dayalı güçlükler
- Donanım ve yardımcı cihazların kaybı ve hasar görmesi
- Destek alınan aile ve yakınlardan ayrı düşmek
- Bilgiye ulaşma zorluğu
Yukarıdakilerden hangileri özel gereksinimli bireyleri acil durum ve afet halleri karşısında diğer bireylere kıyasla daha dezavantajlı kılan faktörler arasında sayılabilir?
I ve II |
I, II ve III |
I, III ve IV |
II, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Dünya Sağlık Örgütüne göre, kısıtlı altyapı ve sağlık imkânlarına sahip ülkelerde doğal veya insan kaynaklı nedenlere dayalı olarak oluşması fark etmeksizin, acil durum ve afet halleri özel gereksinimli bireyler için çok daha yıkıcı sonuçlar doğurabilmektedir. Bu durum, özel gereksinimli bireyleri acil durum ve afet halleri karşısında diğer bireylere kıyasla daha dezavantajlı kılan birtakım faktörlerden kaynaklanmaktadır. Bu faktörler sadece sahip olunan özel gereksinim türüne dayalı güçlüklerle sınırlı kalmamakta, destek alınan aile ve yakınlardan ayrı düşmek, donanım ve yardımcı cihazların kaybı ve hasar görmesi ve bilgiye ulaşma zorluğu gibi konular da acil durum ve afet hallerinde özel gereksinimli bireyler açısından problem oluşturmaktadır. Bu durum, acil durum ve afet hallerinde özel gereksinimli bireylere yönelik rehabilitasyon hizmetlerine verilmesi gereken öneme işaret etmektedir. Acil durum ve afet hallerinde özel gereksinimli bireylere yönelik rehabilitasyon hizmetlerinin önemini ortaya koyan diğer bir faktör, acil durum ve afet hallerinden sonra bireylerin yaşamlarında oluşan güçlük ve gereksinimlerin uzun süreli olmasıdır.
Doğru cevap E'dir çünkü bütün maddeler geçerlidir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi cep telefonunu kullanarak bir kişiden yardım isteme becerisiyle ilgili örnek bir beceri analizi basamaklarından biri değildir?
Cep telefonunu kulağına götürüp sembolik oyun kurgusu yapması beklenir. |
Cep telefonunun açma/kapama tuşunu basılı tutup telefonun açılması beklenir. |
Telefon açıldıktan sonra telefon menüsünden rehber uygulaması seçilir. |
Aramak istediğiniz kişinin adı rehberden bulunup ara tuşuna basılır. |
Aradığınız kişinin telefonu açması beklenir. |
Cep telefonunu kullanarak bir kişiden yardım isteme becerisiyle ilgili örnek bir beceri analizi, aşağıdaki basamaklara benzer şekilde oluşturulabilir:
• Cep telefonunun açma/kapama tuşunu basılı tutup telefonun açılması beklenir,
• Telefon açıldıktan sonra telefon menüsünden rehber uygulaması seçilir,
• Aramak istediğiniz kişinin adı rehberden
bulunup ara tuşuna basılır,
• Aradığınız kişinin telefonu açması beklenir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, konuşma becerisinin sonradan yitirilmesine yol açan bir sağlık sorunudur?
Otizm |
Angleman sendromu |
Down sendromu |
Parkinson hastalığı |
Fragile X sendromu |
Konuşma becerisini sonradan yitirenler ve bu özellikleri itibariyle Alternatif ve Destekleyici İletişim Sistemlerini kullanmaya aday bireyler arasında afazi, parkinson hastalığı ve beyin hasarına bağlı olarak ortaya çıkan dil ve konuşma bozukluklarına sahip bireyler vardır. Doğru cevap D seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ