Yanıt Açıklaması:

Otizm spektrum bozukluğu, sosyal etkileşim sorunları ve sınırlı/yinelenen ilgi ve davranışlarla ya da çoğunlukla olduğu gibi bu sorunların yanı sıra, dil ve iletişim becerilerinde gözlenen sınırlılıklarla ortaya çıkan ileri derecede ve karmaşık bir gelişimsel yetersizlik türüdür.

Yanıt Açıklaması:

"Ayakkabımı çıkarttım" ifadesini kısık sesle söyleyebilir.

Yanıt Açıklaması:

Çocukluk dezentegratif bozukluğunun en belirgin özelliği en az iki yaşına kadar devam eden normal gelişim sürecinin ardından bireyin farklı gelişimsel alanlarda gerileme göstermesidir. Rett sendromu ise, genellikle çocukların 5-30 aylık dönemi içinde ortaya çıkan ve giderek ilerleyen bir gelişimsel yetersizlik türüdür. Bu bağlamda soruda yer alan tanımda 5-30 aylık dönem içinde ifadesi yerine çocukların en az 2 yaşına geldiklerine ifadesinin kullanılması tanımın Çocukluk Dezentegratif Bozukluk ile ilgili olmasını sağlamış olacaktır. O halde sorunun doğru yanıtı B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde (MEB, 2009) zihinsel yetersizlik gösteren bireyler hafif, orta, ağır ve çok ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey olmak üzere dört ayrı kategoride sınıflandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması:

Ailenin içinde yaşadığı toplumun genel tutum ve inançlarını, ülkenin kalkınmışlık düzeyini, ekonomik refahını, yasalarını ve politikalarını içeren aile sistemi Makrosistemdir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

Öğrenme güçlüğü olan bireylerde görülebilen ortak özellikler şöyle sıralanabilir:
• Çalışma becerilerini kullanmada yetersizlik,
• Okumada, yazmada, matematikle ilgili becerilerde sorunlar,
• Görsel ve işitsel algılamada bozukluklar,
• Algısal-motor becerilerde gelişim geriliği,
• Dilin kullanımında sorun,
• Dikkat bozuklukları ve aşırı hareketlilik sergileme,
• Düşünme ve bellek problemleri,
• Öğrendiklerini farklı yerlere, farklı kişilere genellemede sorun ya da yetersizlik,
• Sosyal becerilerde yetersizlik,
• Genellikle duygusal bozukluk gösteren bireylerin davranış özelliklerini gösterirler.

Yanıt Açıklaması:

İşitme yetersizliği de tıpkı görme yetersizliği gibi sık rastlanan bir yetersizlik türü değildir. İşitme yetersizliği yaşla birlikte daha sık görülen bir yetersizlik olmasından dolayı, yaygınlık oranı ile ilgili değişik bilgiler bulunmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre işitme yetersizliği olan bireylerin genel nüfustaki oranı %0.6’dır.

Yanıt Açıklaması:

1990’lı yıllardan bugüne değin elde edilen çeşitli istatistiksel bulgular otizm spektrum bozukluğunun görülme sıklığında ciddi düzeyde bir artış göstermektedir. Örneğin, 1990’lı yıllarda elde edilen rakamlara dayalı olarak yaklaşık 500 çocuktan birinde otizm spektrum bozukluğuna rastlandığı ifade edilirken; güncel rakamlar yaklaşık 150 çocuktan birinde otizm spektrum bozukluğuna rastlandığını göstermektedir. Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış  bireylerin sayısındaki bu artışın nedenleri henüz tam olarak ortaya konabilmiş  değildir. Ancak, otizm spektrum bozukluğuna ilişkin farkındalığın artması, tanılama çalışmalarına yönelik hizmetlerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması otizm spektrum bozukluğu tanısı alan bireylerin sayısındaki artışın olası nedenleri arasında gösterilmektedir.

Yanıt Açıklaması:

Anne babaların aile içi ilişkilerde ve etkileşimlerde yaşadıkları sorunları çözmek, özel gereksinimli çocukları ve normal gelişim gösteren çocukları için etkili anne babalık yapmak, eşlerin özellikle de babaların desteğini sağlamak, serbest zaman etkinliklerini planlamak gibi aile dinamikleriyle ilgili pek çok konuda desteğe gereksinimleri vardır. Aile içinde özel gereksinimli bir çocuğun bulunması kardeşler için zor bir durumdur. Normal gelişim gösteren kardeşler, özel gereksinimli kardeşini anlama ve kabullenme, arkadaşlarına tanıtma, kardeşiyle aynı odayı paylaşma, kardeşinin davranış sorunları karşısında rahatsız olma, anne ve babasından yeterince ilgi görememe gibi pek çok durumla karşılaşırlar. Anne babalar özel gereksinimli çocuklarının dışında normal gelişim gösteren çocuklarına da yeterince ilgi göstermeli ve vakit ayırmalıdırlar. Bu durumda I ve II aile işlevlerine ilişkindir.

Ailelerin çocuklarına eğitim veren hizmetlere ulaşmaları için pek çok iş ve yükselme fırsatlarını kaçırmaları, çocuklarının bakımı için işlerinde tam gün çalışırken yarım zamanlı çalışmak durumunda kalmaları ailelerin ekonomik güçlükler yaşamalarına neden olan durumlardır. Bu durumda III maddi gereksinim ile ilgilidir. Böylece I ve II aile işlevleri ile ilgili olur.

Yanıt Açıklaması: Okulöncesi yıllar özel gereksinimli çocuklar için kaynaştırmadan en fazla yararlanabilecekleri yıllar olarak görülmektedir (Batu, 2008). Bu gerekçeyle, 2009-2010 öğretim yılının başında 32 ilde “Okulöncesi Dönemde Kaynaştırma Eğitimin Yaygınlaştırılması Projesi” başlatılmış ve kaynaştırma eğitiminden yararlanamayacak düzeyde olan özel gereksinimli çocuklar için özel eğitim okullarında ana sınıflarının açılması hız kazanmıştır.

Yanıt Açıklaması:

Dünyada özellikle gelişmiş ülkelerde erken müdahale programlarının yanı sıra önlemeye yönelik çalışmalar da yapılmaktadır. Bebek sahibi olmadan önce anne-babaya tıbbi ve eğitsel hizmetlerin sunulması, annenin hamilelik sırasında kendisinin ve bebeğin sağlığını korumak için rutin testlerini yaptırması birincil önleyici müdahalelere örnek verilebilir. Doğum sonrasında çocuklarının gelişimsel geriliğinin ya da yetersizliğinin farkına varabilmesi için hastanede gerekli bilgilendirmelerin yapılması, çocuğun durumuyla ilgili bir şüphe hissedildiğinde, tıbbi değerlendirmenin yapılması (yeni doğan taraması) ve hemen ardından eğitsel değerlendirmenin yapılması için aileye bilgi verilmesi akla ilk gelen ikincil önleyici müdahalelerdir. Yetersizliğin tanılanması, bireyin özelliklerine ve gereksinimlerine dayalı erken özel eğitim hizmetlerinin sunulması ise üçüncül önleyici müdahalelerdir.

Yanıt Açıklaması:

Üstün zekalı ve üstün yetenekli öğrenciler dünyada ve ülkemizde genel nüfusun %2’sini oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Özel eğitimin kapsamı: Yapılan değerlendirmeler sonucunda yetersizliği belirlenmiş özel gereksinimli bireyleri ve bu bireylerin eğitiminde yer alan farklı meslek gruplarından gelen uzmanları kapsamaktadır. Özel gereksinimli bireylerin eğitiminde temel personel özel eğitim öğretmeni olmakla birlikte bu süreç bir ekip işidir. Ekipte ise, genel eğitim öğretmeni (örneğin sınıf öğretmeni), yardımcı öğretmen, fizik tedavi uzmanı, dil ve konuşma terapisti, sosyal hizmet uzmanı, psikolog, sağlık personeli (doktor, hemşire ya da sağlık memuru) yer almaktadır. Bu meslek gruplarında olan uzmanlar özel gereksinimli bireylerin yetersizliklerinin tür ve derecesine göre eğitim ve bakım hizmeti sunmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması:

Rett Sendromu

Yanıt Açıklaması:

Anne babalar özel gereksinimli çocuklarının dışında normal gelişim gösteren çocuklarına da yeterince ilgi göstermeli ve vakit ayırmalıdırlar ifadesi kitabın Aile işlevlerine ilişkin gereksinim adlı başlığı altında ele alınmıştır.