Özel Gereksinimli Bireyler ve Bakım Hizmetleri Final 33. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Özel gereksinli yetişkin ve yaşlı bireylere yönelik sunulan sağlık ve bakım hizmetlerinin koordineli bir biçimde sunulabilmesi için benimsenen yönetim biçimleri arasında yer alan disiplinler arası yaklaşım modelinin, multidisipliner yaklaşım modeli ile kıyaslandığında üstün yönü olarak düşünülebilir?
Sağlık meslek uzmanlarının aynı ortamda bulunmasını gerektirmemesi
|
Çoklu sorunların yönetilmesine imkan vermesi
|
Karmaşık sorunların varlığında yeterli bir yaklaşım olması
|
Ekip üyelerinin iyi devamlılığını gerektirmesi
|
Hiyerarşik yapının yer almaması
|
2.Soru
I. Hangi öz bakım becerisinin öğretileceğine karar vermekII. Beceri analizi kullanarak çocuğun performans
düzeyini belirlemekIII. Çocuğun yapmadığı basamaklar göz önünde bulundurulup çocuğa uygun bir çalışma programı çıkarılmalıdır.IV. Beceriye ilişkin beceri analizi oluşturmak Yukarıda öz bakım becerilerinin öğretiminin planlamasında yapılması gerekenler rakamlarla verilmiştir. Bu maddelerin kronolojik olarak uygulanma sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
I, II, IV , III
|
II, IV ,III, I
|
I ,IV, II, III
|
I, III, II, IV
|
IV, III, II, I |
Öz bakım becerilerinin öğretimine başlamadan önce öğretiminin planlanması gerekir. Bunun için öncelikle hangi öz bakım becerisinin öğretileceğine karar verilmesi gereklidir ve buna bağlı olarak o beceriye ilişkin beceri analizi oluşturmadır. Hazırlanan beceri analizi kullanılarak çocuğun performans düzeyi belirlenir. Ardından çocuğun yapmadığı basamaklar göz önünde bulundurulup çocuğa uygun bir çalışma programı çıkarılmalıdır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde ailenin özel gereksinimli çocuğa sahip olduğunu öğrendiğinde gösterdiği tepkiler aşama modeline göre sırasıyla verilmiştir?
Acı çekme – Kızgınlık – Pazarlık etme
|
Depresyon – Pazarlık etme – Kabul etme
|
Suçluluk – Kabul etme – Pazarlık etme
|
Şok – Acı çekme – Kabul ve uyum
|
Acı çekme - Reddetme – Kabul ve uyum |
Aile tepkilerini inceleyen modeller içerisinde en bilineni üç evreden oluşan aşama modelidir. Birinci evre şok, reddetme, acı çekme ve depresyon aşamalarından; ikinci evre, suçluluk, kızgınlık ve utanç aşamalarından; üçüncü evre ise pazarlık etme, kabul ve uyum aşamalarından oluşmaktadır. Bu durumda birinci aşamada verilen “Acı çekme”, ikinci aşamada verilen “Kızgınlık” ve üçüncü aşamada verilen “Pazarlık etme” doğru sıralamayı içerir.
4.Soru
Down sendromlu bir bebeğe sahip olan bir aile çocuklarının temel beslenme ve gereksinimleri için bir uygulama düzeni oluşturmuşlardır. Ancak bebek ailenin kendisi için belirlediği rutinlere uymak istememektedir. Aile üyeleri ise rutin olarak belirlenen düzenin sürdürülmesi konusunda ısrar etmekte ve ne zaman ne yapılacağının planlı bir şekilde ilerlemesini istemektedirler. Yukarıdaki örnekte ailenin rutinde ısrarcı olmasının faydası ne olabilir?
Bebeğin düzenli beslenmesi
|
Ailenin kendine olan güvenlerinin artması
|
Ailenin bebek üzerinde mutlak bir otorite kurması
|
Bebeğin kurallara uyma konusunda ailenin tutarlı olması
|
Bebeğin davranışlarının kontrol altına alınması
|
5.Soru
Temel olarak toplumun özel eğitimle ve özel gereksinimli bireyler ile ilgili olarak bilinçlendirilmesi çalışmalarına verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
Sosyal hizmetler
|
Özel gereksinimli bireyleri destekleme
|
Toplumsal çalışmaları destekleme
|
Aileleri destekleme
|
Kamu kurumlarını destekleme |
Topluma yönelik çalışmalar ise, temel olarak toplumun özel eğitimle ve özel gereksinimli bireyler ile ilgili olarak bilinçlendirilmesidir.
6.Soru
Duygusal ve davranışsal bozukluğu olan çocuklarda bozukluğun daha da ilerlemesini engellemek üzere yapılan düzeltme çalışmaları hangi tür müdahaledir?
Ön koşul müdahaleler |
Birincil müdahaleler |
Üçüncül müdahaleler |
İkincil müdahaleler |
Davranışsal müdahaleler |
Duygusal ve davranışsal bozukluklar gösteren bireylere uygulanabilecek müdahale yöntemleri birincil, ikincil ve üçüncül müdahaleler olmak üzere üç boyutta ele alınmaktadır. Birincil müdahale, belirtilerin ilk görüldüğü erken yaşlardaki çocuklara uygulanan tamamen önleme çalışmalarıdır. İkincil müdahale, duygusal ve davranışsal bozukluk olan çocuklarda bozukluğun daha da ilerlemesini engellemek üzere yapılan düzeltme çalışmalarıdır. Üçüncül müdahale ise duygusal ve davranışsal bozukluğun iyice yerleşmiş olan çocuk ve gençlerde bozukluğun belirtilerinin kontrol altına alınması üzerine yapılan çalışmalardır.
7.Soru
Pasif dinleme, uzmanın karşısındaki kişiyle göz kontağı kurma, görüşmelere ilişkin not alma, görüş birliğini ifade etme amacıyla sözel olmayan davranışları sergileme (baş sallama, gülümseme, vs.) ve etkileşimi sürdüren nitelikte yanıtlar verme gibi davranışları içermektedir.Yukarıdaki tanıma hangi bileşen eklendiğinde aktif dinleme tanımlanmış olur?
Sözel iletişim becerileri
|
Görüşme sonuçlarını paylaşma
|
Standart testler uygulama
|
Olumsuz yorumlarda da bulunabilme
|
Aileye ilişkin bilgileri gizli tutma
|
8.Soru
En sık rastlanan zihinsel yetersizlik kategorisi aşağıdakilerden hangisidir?
Orta derecede zihinsel yetersizlik
|
Ağır derecede zihinsel yetersizlik
|
Çok ağır derecede zihinsel yetersizlik
|
Hafif derecede zihinsel yetersizlik
|
Ağırlık derecesi belirlenemeyen zihinsel yetersizlik
|
9.Soru
Ekolojik modele göre aile üzerinde etkili düzeylerden birisi olan mezosistem aşağıdakilerden hangisini temel alır?
Ailenin özelliklerini |
Ailenin yakın çevresini |
Ailenin tutum ve inançlarını |
Aileye sağlanan bakım hizmetlerini |
Ailenin ekonomik refahını |
Ailenin yakın çevresini
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi özel gereksinimli bireylerin sağlık ve bakım hizmetinde tercih edilen bir yönetim modelidir?
Disiplinler arası yaklaşım
|
Multidisipliner yaklaşım
|
Disiplinler üstü yaklaşım
|
Konsültasyon yaklaşımı
|
Ortak yaklaşım
|
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “yetersizlik” ve “engel” terimlerinin tanımlarındaki ortak olan noktadır?
Gereksinim
|
Sosyal çevre
|
Fiziksel çevre
|
Sınırlılık
|
Bağımlılık |
Yetersizlik bir şeyi yapmada yeterli olmamayı, belli bir şekilde davranmada sınırlı kapasiteyi tanımlamaktadır. Engel terimi ise, çocuğun yetersizliği nedeniyle toplumun beklentilerine yanıt verememesi sonucunda fiziksel ve sosyal çevresiyle etkileşimde sınırlılık yaşaması durumu olarak tanımlanmaktadır. Bu durumda iki terimin de tanımında yer alan ortak nokta sınırlı olma durumudur.
12.Soru
Çocuğa tuvalet kontrolünü kazandırmak için ilk yapılacak ilk iş aşağıdakilerden hangisidir?
Çocuğun bakımından sorumlu olan kişiler çaba harcamaya ve zaman ayırmaya hazırlıklı olmalıdırlar.
|
Kuruluk süresinin saptanmasıdır.
|
Öğretim sırasında öğretmen fiziksel, görsel ya da sözel ipuçları kullanmaktır.
|
Tuvalet öğretimi için belirlenen boşaltım saatinden birkaç dakika önce çocuk tuvalete oturtulmalıdır.
|
Tuvalet çocukların fiziksel yetersizliklerine göre uyarlanmalıdır. |
Çocuğa tuvalet kontrolünü kazandırmak için ilk yapılacak iş kuruluk süresinin saptanmasıdır. Bunun için bir hafta on gün süreyle gündüz uyanık olduğu saatler içerisinde kayıt tutulur. Çocuk günde 6-7 kez çiş, 1-2 kez kaka yapıyorsa ortalama 1,5-2 saatlik kuruluk süresine sahipse tuvalet öğretimi planlanabilir. Çocuğun aldığı sıvı miktarı, beslenme biçimi boşaltım örüntüsünü etkileyecektir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi okul çağı çocuklarının gelişim özelliklerinden biri değildir?
Yavaş bir seyir izler.
|
Boy uzaması dikkat çekici bir hızdadır.
|
Değişim başlangıçta yavaş iken ilköğretim dördüncü beşinci sınıflarında kızlar lehine değişiklikler ortaya çıkar.
|
İlköğretimin başlangıcında çocukların bilek ve parmak kemikleri ile ince motor kas gelişimleri tamamlamamıştır.
|
Üst düzey dengeyi gerektiren beden hareketleri ile uzun süreli küçük puntoda veya güzel yazma gibi etkinliklerde özellikle ilköğretimin ilk yıllarında zorluk çekerler. |
İlköğretimin birinci kademesine karşılık gelen 6-12 yaşları arasındaki fiziksel gelişim görece yavaş bir seyir izler. Boy uzaması dikkat çekici bir hızda değildir. Bu yaş grubundaki çocukların ağırlıklarındaki değişim başlangıçta yavaş iken ilköğretim dördüncü beşinci sınıflarında kızlar lehine değişiklikler ortaya çıkar. Kızların erkek çocuklarından erken ergenliğe girmeleri bu değişikliğin nedenidir. İlköğretimin başlangıcında çocukların bilek ve parmak kemikleri ile ince motor kas gelişimleri tamamlamamıştır. Üst düzey dengeyi gerektiren beden hareketleri ile uzun süreli küçük puntoda veya güzel yazma gibi etkinliklerde özellikle ilköğretimin ilk yıllarında zorluk çekerler. Çocuklar ergenlik dönemine yaklaştıkça hem kemik ve kaslarındaki gelişim hem de öğrenme yaşantılarının etkisiyle giderek ayrıntıyı ve özeni gerektiren etkinliklerde çalışmaktan hoşlanırlar.
14.Soru
Göz çevresinde deri altı yağ dokusunda kayıp, doku elastikiyetinde azalma, göz kas kuvvetinde düşüş (örn., şekillerde çarpıklık), kornea netliğinde azalma (örn., bulanık görme), iris ve göz bebeğinde yetersizlik (örn., gece görüşünde güçlük), lens yoğunluğunda artış (örn., renk hassasiyet kaybı) gibi durumlar aşağıdakilerin hangisinin belirtisidir?
Çocukluk dönemi ortaya çıkan genel sağlık sorunları
|
Yetişkinlik ve yaşlılıkta kas dokusu fonksiyonlarında gerileme nedenleridir
|
Yetişkinlik ve yaşlılıkta ortaya çıkan görme fonksiyonlarında gerilemelerin nedenleridir
|
Yetişkinlik ve yaşlılıkta ortaya çıkan işitme fonksiyonlarında gerilemelerin nedenleri
|
Bebeklik döneminde ortaya çıkan görme fonksiyonlarında gerilemelerin nedenleridir.
|
15.Soru
Gündüzlü olarak, özel gereksinimli bireylere bakım ve rehabilitasyon hizmeti sunan ve özel gereksinimli bireye sahip ailelerin ve annelerin bakım yükünün hafifletilmesi yönünde çalışmalar yapan kurum aşağıdakilerden hangisidir?
Sosyal Hizmetleri Merkezi |
Çocuk Bakım Merkezleri |
Özel Bakım Merkezi |
Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi |
Aile Danışma ve Rehabilitasyon Merkezi |
Aile Danışma ve Rehabilitasyon Merkezleri’nde, gündüzlü olarak hizmet verilmekte ve bu merkezlerde özel gereksinimli bireylere bakım ve rehabilitasyon hizmeti sunulmakta ve özel gereksinimli bireye sahip ailelerin ve annelerin bakım yükünün hafifletilmesi yönünde çalışmalar yapılmaktadır.
16.Soru
Özel gereksinimli bireylerin istihdamı ile ilgili aşağıda yer alan ifadelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
I. Ülkemizdeki özel gereksinimli bireylerin yaklaşık %50’si aktif iş gücüne dâhil değildir.
II. Özel gereksinimli bireylerin üretken bir insan olarak topluma kazandırılmasının en önemli ve vazgeçilmez yolu onların istihdam edilebilirliğini arttırmaktır.
III. Özel gereksinimli bireylerin istihdamı; hukuki, sosyal, kültürel, ekonomik ve politik boyutları olan çok bileşenli bir konudur.
I, II |
I, III |
I, II, III |
II, III |
Yalnız II |
Türkiye Özürlüler Araştırması’na (2002) göre, ülkemizdeki özel gereksinimli bireylerin yaklaşık %78’i aktif iş gücüne dâhil değildir. O halde I doğru değildir.
Özel gereksinimli bireylerin üretken bir insan olarak topluma kazandırılmasının en önemli ve vazgeçilmez yolu, onların istihdam edilebilirliğini arttırmak ve aktif, üretici bireyler olarak çalışma hayatında yer almalarını sağlamaktır. Özel gereksinimli bireylerin istihdamı; hukuki, sosyal, kültürel, ekonomik ve politik boyutları olan çok bileşenli bir konudur. Konunun tarafları arasında politikacılar, uygulayıcılar, iş verenler, girişimciler, STK’lar ve özel gereksinimli bireylerin kendisi yer almaktadır. Bu durumda II ve III doğru olur.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Portage’ın amaçlarından biri değildir?
Okul ve ev ortamı arasındaki farklılıklar ortadan kalkmasını sağlamak |
Aile içinde ve evin etrafındaki çevrede günlük yaşama tam katılımı sağlamak |
Kaliteli yaşam sunmak |
Çocukların gelişimsel açıdan gereksinimlerini belirlemek ve eğitim programlarıyla desteklemek |
Anne babaların eğitmen olarak rollerini güçlendirmek |
Portage’ın amaçlarına bakıldığında; (a) aile içinde ve evin etrafındaki çevrede günlük yaşama tam katılımı sağlamak, (b) kaliteli yaşam sunmak, (c) çocukların gelişimsel açıdan gereksinimlerini belirlemek ve eğitim programlarıyla desteklemek, (d) ev merkezli eğitim programlarının uygulanmasını sağlamak, (e) anne babaların eğitmen olarak rollerini güçlendirmek, (f) anne babalara çocuk gelişimi ve eğitimi ile ilgili bilgiler sunmak, (g) uygun ev ortamının düzenlenmesi için anne babaları bilgilendirmek ve (h) anne babaların çocuklarının bireysel özelliklerine uygun beklentilerde olmalarını sağlamak şeklinde belirlendiği görülmektedir.
18.Soru
Otizm ifadesi ilk defa ne zaman kullanılmaya başlanmıştır?
1910
|
1929
|
1945
|
1963
|
2001
|
19.Soru
Üniversiteyi yeni kazanmış ve kaydını yaparak derslere başlamış olan Veli, 19 yaşında ve ileri düzeyde işitme kaybına sahiptir. Üniversitede akranları ile etkileşim kurmaya çalışan Veli bu süreçte işaret dili bilen hiçbir işiten akranı ile karşılaşmamıştır. Gün boyunca üniversite sınıflarında yalnız oturmakta, derslerde anlatılanlarla ilgili hiçbir şeyi anlamaktadır.
Yukarıda yer alan örnek durumda işitme yetersizliği olan gencin yaşadığı sorunun temel nedeni aşağıdaki maddelerin hangisinde doğru olarak açıklanmıştır?
İşitme kaybı olan birey üniversite düzeyinde ön koşul akademik bilgiye sahip olamamıştır |
İşitme kaybı olan birey istediği alanda üniversitede bir bölüm kazanamamıştır |
İşitme kaybı olan bireyin ailesi eğitim sürecinde kendisini desteklememiştir |
İşitme kaybı olan birey küçük yaşlardan itibaren işaret diline dayalı bir eğitim almıştır |
İşitme kaybı olan bireyin işitme cihazını erken yaşlarda kullanması sağlanmıştır |
İlk ve orta öğrenimini tamamlayan işitme yetersizliği olan bireyler sadece işaret yoluyla eğitim almışlarsa üniversiteye geçişleri hem konuşma hem de işaret eğitimi alan akranlarına oranla daha zor olmaktadır. İşitme yetersizliğinden hafif ya da orta düzeyde etkilenmiş bireyler, tanısı çok erken yaşta konulmuş ve yoğun eğitim almış bireyler ve en önemlisi de uygun işitme cihazı ile cihazlandırılmış ya da Koklear İmplant yapılarak sesleri almaları sağlanmış bireylerin yükseköğrenime devam etmeleri diğer işitme yetersizliği olan bireylere oranla daha mümkün görünmektedir. Bu açıklamalar doğrultusunda örnek olayda yer alan öğrencinin sadece işaret diline dayalı eğitim aldığı anlaşılabilir. Bu bağlamda sorunun doğru yanıtının D seçeneği olduğu görülebilir.
20.Soru
Çocukluk döneminden itibaren özel eğitim ve rehabilitasyon sürecinden geçen özel gereksinimli bireylerin, ileri yaşlarda da rehabilitasyon programlarından yararlanmak durumunda olması, beraberinde uyumsuz davranışlar sergilemelerine neden olabilir. Bu da süreci etkileyip gerilemelere neden olabilir. Bunu engellemek için hangi yaklaşımla hareket edilmelidir?
Sağaltım temelli rekreasyonel yaklaşım
|
Aşamalı yaklaşım
|
Öncül temelli yaklaşım
|
Süreç gemelli yaklaşım
|
Sonuç temelli yaklaşım
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ