Radyonun haber verme işlevi özellikle savaş, deprem, seçim zamanları gibi olağanüstü dönemlerde daha fazla önem taşımaktadır. Çünkü televizyon alıcısının bulunmadığı, internetin olmadığı ortamlarda bile radyo yayınları dinlenilebilmektedir. Dolayısı ile bu dönemlerde radyo en hızlı ve en güvenilir haber kaynağı olarak görülmektedir.

80’li yılların başında televizyon haberleri büyük bir güç oluşturmaya devam etmişlerdir. Her televizyon kuruluşu haberlere yılda en az 200 milyon dolar bütçe ayırmış ve televizyon haberciliği politik kampanyaların, dünya sorunlarının, ekonomik önceliklerin ve çevre sorunlarının ajandasını oluşturmaya devam etmiştir. Buna ek olarak anchormanler Amerikan kamuoyunun kutsal sözcüleri olarak yüceltilmişlerdir. Bu olgu, haberlerin bir kamu hizmeti olmaktan çok, bir eğlence gösterisi olarak gelişmesine yol açmıştır.

Henry Truman, 1948 seçimlerini sürpriz bir şekilde kazanırken televizyonda görünen ilk başkan adayı olarak tarihe geçmiştir. Resimli radyo haberi olarak başlayan televizyon bültenlerinde ilk kez 1951 yılında hareketli resim, yani film kullanılmıştır. Doğru cevap D'dir.

Tartışma ve Yorum Programları

Programı yöneten bir sunucu/haberci, ele alınan konuya ilişkin uzman kişi ya da kişiler etrafında geçen tartışma programları, radyo başındaki dinleyiciler açısından heyecanı daha yüksek olarak değerlendirilir. Tarafsız bir sunucu/haberci yönetimindeki tartışma ve yorum programlarında karşıt görüşlerin açıklanması ve ele alınan konunun farklı bakış açılarıyla değerlendirilmesi amaçlanır. Bununla birlikte, stüdyodaki konuklara telefon bağlantısı ile soruların ya da görüşlerin dinleyiciler tarafından yöneltilebildiği bir program türü de mevcuttur. Yine benzer şekilde sunucu/haberci, dinleyicilerin sorularına göre konunun uzmanı olan konuklarına söz hakkı vererek, kişisel görüş ve değerlendirmelerini açıklamalarına olanak tanır.

Televizyonda olduğu gibi radyoda da tartışma ve yorum haber programının olmasının temel nedeni, haberin tarafsızlık ilkesinin ihlal edilmesini engellemektir; çünkü radyo haber bültenleri de kuşkusuz genel habercilik ilkeleri çerçevesinde hazırlanır ve sunulur. Haber bültenlerinde daha önce de değinildiği üzere, zaman kısıtlaması olması nedeniyle gündemde öne çıkan ve kamuoyunun bilmek istediği düşünülen konu ve gelişmeler radyoda da, bu program içerikleri ile verilir.

Programların konu yelpazesi oldukça geniştir. Yorum ve tartışma programlarında ekonomi ve siyasetin yanı sıra sanat, spor, magazin gibi pek çok farklı içerik yer alabilmektedir. Önemli olan, belirlenmiş konu üzerinde uzmanlığı ve birikimi olan kişilerin bireysel görüşlerini paylaşmaları ve konuyu pek çok açıdan değerlendirerek dinleyicinin aydınlanmasını sağlayabilmektir.

Başarılı bir röportaj yapabilmek için şu koşullara uyulması önerilebilir:

Röportajın konusu hedef kitlenin dikkatini çekebilmelidir. • Röportaj konukları konuyu en iyi bilen veya söz konusu olaya tanık olan kişilerden seçilmelidir. •Röportaj öncesi konu ve konuk hakkında kapsamlı bir araştırma yapılarak bilgi sahibi olunmalıdır. • Röportaj konuğuna/konuklarına konuyu en iyi açıklatacak sorular sorulmalıdır. • Röportajda muhabirin ya da spikerin yorum ve yönlendirmesi bulunmamalıdır. • Ses kaydı, yayında net olarak anlaşılabilecek kalitede yapılmalıdır.

Radyoda, canlı haber yayınında etkili dil kullanımı, ifade ve anlatım gücü ile sağlayacak olan sadece habercidir.

Hitler, savaş öncesi yaptığı radyo konuşmaları ile önce kendi düşüncelerini halka kabul ettirmeye çalışmış, savaş başladıktan sonra da halkı savaşın gerekliliğine inandırmak için radyo yayınlarını/haberlerini kullanmıştır. Hatta genç erkekleri savaşa katılmaya, bayanları da erkeklerine destek olmaya ikna etmek için ayrı ayrı yayınlar yapılmıştır.

Bireylerin aile yapıları ve toplumsal ilişkilerinde geçmişe özlemlerinin artarak çağdaş yaşama ve geleceklerine ilişkin umutlarının azalması.

Radyo spikerleri, yasal bir zorunluluk olmasa da günümüzün gerekliliği olarak donanımlı, bilgili; Üniversite eğitimi olan, yabancı dil bilgisi yetkin, radyo yayıncılığı ve habercilik eğitimi almış kişiler olmalıdır. Bunlarla birlikte, gündelik yaşamda kullanılan hukuk, siyaset, ekonomi, sosyoloji disiplinlerine ilişkin terim ve literatüre de hâkim olmalıdır. Zira haber konularının/içeriklerinin genellikle bu ana konulardan oluştuğu düşünüldüğünde, bu alanlarda da gündeme hâkim olan donanımlı kişilerin mikrofon başında olması bir gereklilik olarak görülmektedir. Radyo spikerlerinin diksiyonları iyi olmalı, sunumları dinleyiciler tarafından rahatlıkla anlaşılabilmelidir. Çünkü radyoda televizyonda olduğu gibi görüntü desteği bulunmadığı, spikerin dudak hareketleri, jest ve mimikleri görülemediği için bu anlamda tüm ağırlık spikerin diksiyonuna, ses tonlamalarına ve anlatım yeteneğine bağlı olacaktır. Radyo haberleri için kadın ya da erkek spikerlerin sesi olgun ya da tok ses olmalıdır. Çok tiz kadın ya da erkek sesi haberin ciddiyetini gölgeleyebilir ya da inandırıcılığını ortadan kaldırabilir. Görüldüğü üzere verilen maddelerin tamamı radyo spikerlerinden beklenen niteliklerdir. Doğru cevap E’dir.

İnsanlar radyo dinlerken, gazete ve televizyonda olduğu gibi işlerini bırakmak zorunda kalmazlar, sese kulak vermeleri yeterli olur. Bu durum hedef kitlenin her zaman radyo haberlerini dinleyebilme ihtimalinin varlığını gösterir. Dolayısıyla bu bir avantajdır.

Radyoda ana haber bültenlerinin saatleri, televizyona göre farklılık gösterebilmektedir. Televizyonda genellikle ev halkının büyük çoğunluğunun evde olduğu zamanlar ana haber bülteni saatleri olurken, radyoda genellikle böyle bir uygulama yoktur; çünkü radyo hemen her mekân ve ortamda dinlenebilen, taşınabilen bir araçtır ve televizyona göre daha bireyseldir. Radyoda da ana haber bültenlerinin dışında, günün gelişen olaylarının aktarıldığı ara haber bültenleri yayınlanmaktadır. Ara haber bültenleri 3-5 dakikalık bir zaman dilimini kapsamaktadır. Haberler genellikle fazla detaya girilmeden spot başlıklar halinde verilir. Gün boyunca ara haber bültenlerinde derlenen ve sunulan haberler, ana haber bültenlerinde derinlemesine verilir. Ana haber bültenlerinde gündemdeki konulara ilişkin olarak zaman zaman uzman kişi ya da kişilerden görüş alınması üzere, gerek stüdyodan gerekse telefon bağlantıları aracılığı ile dinleyicilere bilgi aktarımı gerçekleştirilir. Görüldüğü üzere sadece ilk iki madde radyo ara haber bültenlerinin özellikleri arasındadır. Doğru cevap A’dır.

Radyo stüdyolarının ve vericilerin kuruluşunun maliyeti televizyona göre daha düşüktür. Bu nedenle radyolar, ilçelerde dahi yerel yayınlar yaparak yerel haberleri o yöre insanlarına duyurma üstünlüğüne sahiptir. Doğru cevap D'dir. 

Doğru cevap C'dir.

Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de televizyon haberciliği, radyo haberciliğinin devamı olarak ortaya çıkmıştır. Türkiye radyolarında ajans ağırlıklı hazırlanan haberler, başlangıçta televizyona da benzer şekilde uyarlanmıştır. 1964’te Doğan Kasaroğlu TRT haber merkezini kurmakla görevlendirilmiş ve o tarihten sonra ajans haberleri redakte edilerek radyo haberi haline getirilmeye başlanmıştır. TRT’nin ilk haber merkezi profesyonel gazetecilerden oluşturulmuştur. Bazı gazeteciler BBC’de televizyon haberciliği kursuna gönderilmişler ve 31 Aralık 1968 tarihinde Zafer Cilasun’un sunduğu ilk televizyon haber bülteni ekranda yayınlanmıştır.

Haber yayıncılığında radyonun üstünlükleri/avantajları olduğu gibi kimi noktalarda da dezavantajları bulunmaktadır. Bunlar: Radyoda ana öge sestir. Ses akılda görüntü yaratır ancak gözle görülen, elle tutulan bir nesnenin bulunmayışı, radyo haberlerinin bu eksikliği giderici içerikte hazırlanmasını ve sunulmasını zorunlu kılar. Radyo dinleyicisi dikkatinin tamamını yayına vermek zorunda değildir: İnsanlar televizyon seyrederken yayına odaklanırlar ve çevrelerinde dikkat dağıtacak unsurlar genellikle daha azdır ancak radyo yemek sırasında tabak çanak gürültüsüyle, insanların sohbetiyle, otomobil kullanırken trafiğin gürültüsü ile ve kişinin kendi düşünceleriyle rekabet etmek durumundadır. Bu durum ise haberlerin radyo dinleyicisi tarafından anlaşılmasını engellemektedir. Radyoda haber yayını sırasında anlaşılamayan bir haber geriye alınarak tekrar dinlenemez, aynı habere ancak bir sonraki haber bülteninde rastlanırsa dinlenilebilir. Radyo istasyonlarının sayısının fazlalığı da ayrı bir dezavantajdır. Bu durumda haber bülteni başladığında, dinleyicilerin başka bir kanalda müzik veya bir başka programı dinliyor olma ihtimali bulunmaktadır. Radyo alıcılarının küçülmesi ile ilçelere yönelik yerel haberler yapabilmesi radyonun dezavantajları arasında değil avantajları arasında yer alır. Doğru cevap B’dir.

Doğru cevap A'dır. Ankara Radyosu 1938 yılında kurulmuştur. 

Radyo haberciğinde haber program türleri şöyle sıralanabilir:

• Canlı yayın
• Ana ve ara haber bültenleri
• Tartışma ve yorum programları
• Haber röportaj programları
• Haber belgesel programı

Haber magazinleri televizyon haberciliğinin bir türüdür. Doğru cevap D'dir.

Radyo yayınlarının haber verme, eğitme, reklam-propaganda, eğlendirme olmak
üzere dört temel işlevi bulunmaktadır.

Bir olayın radyoda haber olarak sunulabilmesi için şu haber değerlerinin bir ya da bir kaçını taşıması gerekir: Şok edici bir nitelik taşıyor olması (Cumhurbaşkanının rahatsızlığı/ vefatı/savaş çıkması), olağan dışı bir nitelik taşıyor olması (iki başlı bir bebeğin doğumu), yakında meydana gelecek olması (ay tutulması, nüfus sayımının yapılacak olması), belirli bir coğrafi yakınlıkta meydana gelmiş olması, duygularla ilgili bir yan taşıması (yeni doğmuş bebeğin camii avlusuna bırakılması), sıklık taşıması/tekrarlanması (kentte kapkaç olaylarının sıklaşması), bir ihtilaflı konunun varlığı (kente yapılacak yeni bir kültür merkezinin yeri üzerine farklı görüşlerin varlığı), eğitici bir nitelik taşıması (TV deki bazı programların çocuklar üzerine olumsuz etkileriyle ilgili araştırma yapılmış olması), kamuyu ilgilendiren bir konuda uyarıcı nitelik taşıması (Kentin içme sularının kirlenmiş olması)

BBC kurallarına göre spiker mutlaka erkek olmalı, haberi
ağırbaşlı ve sakin sunmalıdır. Haber asla kişiselleştirilmemelidir, bu amaçla spikerlerin isimleri kurumsal otoriteryi korumak amacıyla saklı tutulmaktadır.Doğru cevap E'dir.