Radyo ve Televizyon Haberciliği Final 12. Deneme Sınavı
Toplam 14 Soru1.Soru
Yapım aşaması en ağır olan radyolar aşağıdakilerden hangisidir?
Müzik radyoları |
Belgesel radyoları |
Magazin radyoları |
Spor radyoları |
Haber radyoları |
Haber radyoları yapım aşaması en ağır olan radyolardır. Personel sayısı bu yüzden fazladır. Yerel muhabirler, haber editörleri, sunucular, trafik raporcuları gibi pek çok sayıda elemana ihtiyaçları söz konusudur. Bunlara ek teknik donanım olarak radyo ve dış dünya ile iletişimin sağlanması adına bir yayın aracı, polis ve itfaiye takibi için tarayıcılar ve hatta belki helikopter bir haber radyosu için ihtiyaç duyulabilecek diğer unsurlardır. Doğru cevap E’dir.
2.Soru
RTÜK ile Televizyon Yayıncıları Derneği’nin, yayıncılık alanında yaşanan ve toplumun genelini etkileyen etik sorunlara çözüm getirilmesi amacıyla, 2007 yılında imzaladıkları metin aşağıdakilerden hangisidir?
Hak ve Sorumluluklar Bildirgesi |
Basın Meslek İlkeleri |
Etik İlkeleri |
Yayıncılık Etik İlkeleri |
Gazetecilik Bildirgesi |
Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı olarak çalışmalarını sürdüren Radyo ve Televizyon Üst Kurulu RTÜK ile Televizyon Yayıncıları Derneği, ülkemizde yayıncılığın güçlendirilmesi, kalitesinin yükseltilmesi, güvenirliğinin arttırılması ve yayıncılık alanında yaşanan ve toplumun genelini etkileyen etik sorunlara çözüm getirilmesi amacıyla, 2007 yılında ortak bir çalışma yapmıştır. Bu çalışmaya yayın kuruluşları, sektörel meslek örgütleri, akademisyenler katılmış ve 12 maddeden oluşan “Yayıncılık Etik İlkeleri”ni kabul ederek imzalamış ve taahhüt altına alarak yayınlamışlardır. Doğru cevap D’dir.
3.Soru
I Yığma bilgi içerir
II “Kamera Spikerde” bölümüdür
III Bir metin okur gibidir
IV Canlı bir ruhu olmalıdır
V İzleyici dikkati habere çekilir
Hangisi haber giriş cümlesinin özelliklerindendir?
I,III ve IV |
I,II ve III |
III,IV ve V |
I,IV ve V |
II,IV ve V |
Radyo ve televizyon haberciliğinde haberin giriş bölümü genellikle spiker ya da haber sunucusu tarafından bir metni okur gibi değil, daha çok anlatır gibi bir üslupla aktarılır. Televizyon haberciliğinde bu bölüm “Kamera Spikerde” bölümü olarak adlandırılır. Anlatım üslubuna da uygun biçimde konuşma dili tekniğinde seçilecek cümlelerin daha kısa, daha anlaşılır ve daha güncel dildeki sözcüklerle örtülü olmasına dikkat edilmelidir. Buradaki ifadelerin sıkıcı ya da monoton olmaması, yığma bilgiler içermemesi ve kendine özgü bir canlı ruhunun bulunması dikkat edilecek unsurlar arasındadır. Doğru cevap E'dir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi radyo haber metni yazarken dikkat edilmesi gereken kurallardan birisi değildir?
Radyo haber metinleri konuşma diliyle yazılmalıdır. |
Metinler herkesin okuyabileceği şekilde bilgisayarda yazılmalıdır. |
Sayfalar numaralandırılmalıdır. |
Haber metninin ilk ve son sözleri anlaşılır kısaltmalarla belirtilmelidir. |
Radyo haber altı çizgili yazı, vurgulu metin gibi özellikler olmadan düz metin şeklinde hazırlanmalıdır. |
Radyo haber metinleri yazılırken biçim açısından dikkat edilmesi gereken bazı kurallar vardır. Bu kuralları şöyle sıralamak mümkündür:
- Radyo haber metinleri konuşma diliyle yazılmalıdır.
- Metinler herkesin okuyabileceği şekilde bilgisayarda yazılmalıdır.
- Metin üzerinde gerekli düzeltmeler yapılabilmesi için sayfanın sağ ve sol kenarlarında, satır aralarında yeterli boşluklar bırakılmalıdır.
- Sayfalar numaralandırılmalıdır.
- Haber metnini içeren kâğıtta, yayının tarihi ve saati, ilgili spikerler ve hangi haberi kimin seslendireceği, haberle ilgili ses kaydı girecekse kaydın süresi belirtilmelidir.
- Haber metninin ilk ve son sözleri anlaşılır kısaltmalarla belirtilmelidir.
- Radyo haber metinlerinde vurgulanmak istenen yerin altı çizilmelidir.
- Metin içerisinde parantez kullanılmamalı, iki nokta üst üste yerine tire işareti kullanılmalıdır.
Doğru cevap E’dir.
5.Soru
Radyo ve televizyon habercisinin araştırma ve soruşturma sonucunda hazırlamış olduğu program veya mülakat anlamına gelen, dilimize Fransızca'dan geçen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
İletişim |
Rapor |
Haber |
Röportaj |
Söyleşi |
Röportaj, Türkçe’de mülakat, görüşme, söyleşi hatta kimi kez karşılıklı sohbet ya da sorucevap sözcükleriyle kullanılmaktadır. Fransızca Rapportage sözcüğünden dilimize yerleşmiştir. Sözcüğün fiil hali haber verme, rapor verme anlamına gelen rapport sözcüğüdür.
6.Soru
Günün belirli saatlerinde veya belirli aralıklarla yayınalanan ana ve ara haber bültenlerinden oluşan haber bültenlerine ne ad verilir?
Derinlikli haber bülteni |
Günlük haber bülteni |
Yoruma dayalı haber bülteni |
Flash haber bülteni |
Haber programları |
Televizyon yayıncılığında yayınlanan haber programları haberin işleyişi, ele alınışı ve sunuşu bakımından farklı formatlarda hazırlanır. Bunlar günlük haber bültenleri, derinlikli haber programları, yoruma dayalı haber programları gibi türlerden oluşur. Günlük haber bültenleri, günün belirli saatlerde/aralıklarında yayınlanan ara ve ana haber bültenlerinden oluşmaktadır. Doğru cevap B’dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Haber müdürünün görevlerinden biridir?
Yapıma ait tüm teknik donanımdan, yayın akışındaki tüm işleyişten; diğer bir deyişle, ürün olarak ortaya konan haber programının aksaklıklarından ya da başarısından birinci derecede sorumlu tutulmaktadır. |
Haber bülteniyle ilgili tüm teknik işleyişten ve bültenin yayın akışından sorumlu mesleki kişidir. |
Yayın kuruluşunun genel yayın yönetmenine karşı birinci dereceden sorumludur. |
Televizyon haberinde karar verici ve anahtar kişiler olarak değerlendirilmektedir. |
Haber müdürü bu hiyerarşik yapı içerisinde haber biriminin en üstünde yer almaktadır; bazen haber yöneticisi ya da başkan olarak da adlandırılırlar. |
Haber müdürü bu hiyerarşik yapı içerisinde haber biriminin en üstünde yer almaktadır; bazen haber yöneticisi ya da başkan olarak da adlandırılırlar. Haber müdürü haber için ayrılan bütçe ve ücretler gibi düzenlemeleri yapan ve aynı zamanda haber süreci içerisindeki her noktaya ilişkin en son ve gerçek sorumluluğa sahip olan kişi olarak tanımlanmaktadır.
8.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisinin, işlev ve sorumluluklar bağlamında basın özgürlüğü için doğru olduğu söylenebilir?
Bilgi ve onun işlenmiş hali olan haber, toplumsal niteliğinden evvel bir ticari mal ve hizmettir. |
Tüm kitle iletişim araçlarında olduğu gibi radyo ve televizyon için haber üreten bir gazeteci de ilettiği haber ve bilginin sorumluluğunu da üstlendiği takdirde asli görevini yapmaya fırsat bulamaz. |
Gazetecinin işverenine ve kamu otoritelerine karşı sorumluluğu, halka olan sorumluluklarından önce gelmektedir. |
Gazetecinin özgürlüğünün içeriğini ve sınırlarını, öncelikle, mesleki ve kişisel sorumlulukları ile mesleğin etik değer ve ilkeleri belirler. Bu nedenledir ki gazeteci; basın özgürlüğünü, halkın doğru haber alma, bilgi edinme hakkı adına dürüstçe kullanmalıdır. |
Her türlü kaynaktan gelecek sansür ve otosansürle de mücadele etmek habercilik uğraşında öncelikle gazetecinin değil, işverenin sorumluluğundadır. |
Gazetecinin özgürlüğünün içeriğini ve sınırlarını, öncelikle, mesleki ve kişisel sorumlulukları ile mesleğin etik değer ve ilkeleri belirler. Bu nedenledir ki gazeteci; basın özgürlüğünü, halkın doğru haber alma, bilgi edinme hakkı adına dürüstçe kullanmalıdır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi haber müdürünün birinci dereceden sorumluluklarından birisi değildir?
Bültenin nasıl yapılacağı ve kimlerin görev alacağını belirlemek |
Önemli merkezlerdeki haber müdürleri ile koordinasyonu sağlamak |
Planlama ve organizasyonda son söze sahip olmak |
Hangi haberlerin hangi sıraya göre akışta yer alacağını belirlemek |
Kendi yetki alanlarında muhabir ve kameramanların görevlendirilmesi |
Haber bültenlerinin sorumluluğu doğrudan İstanbul merkezde görevli haber müdürüne aittir. Bültenin nasıl yapılacağı, kimlerin görev alacağı, hangi haberlerin hangi sıraya göre akışta yer alacağı gibi konuların birinci dereceden sorumlusudur. Haber müdürleri kendi yetki alanlarında muhabir ve kameramanların da nerelerde ve nasıl görevlendirileceklerine dair tasarruf yetkisi de taşırlar. Planlama ve organizasyonda son sözün de sahibidirler. Merkezdeki haber müdürüne bağlı olarak çalışan Yurt haberler müdürü taşradaki haber temsilcileri ile koordinasyonu sağlarken, dış haberler müdürü de yurtdışındaki haberlerin takip edilmesini organize eder ve temsilci ya da muhabirlerle ilişkileri yürütür.
Yayın kuruluşunun İstanbul’daki merkezinde görevini yürüten haber koordinatörleri, başta birlikte çalıştığı haber müdürleri olmak üzere Ankara gibi önemli merkezlerdeki haber müdürleri ile de koordinasyonu sağlar. "B" seçeneği Haber müdürünün sorumluluğudur.
10.Soru
I. Bir radyo kuruluşunu temsil ettiğini unutmamalı, konuşmasına, giyimine ve davranışlarına dikkat etmelidir.
II. Haberi toplarken doğru ve güvenilir kaynaklara ulaşmalıdır.
III. Her zaman haberle ilgili topladığı bilgileri kontrol etmelidir.
IV. Radyoda temel unsur sestir. Bu sesler hem yayın kalitesine uygun olmalı hem de dinleyiciye bilgi vermeli ve ilgisini çekmelidir.
Yukarıda sayılanlar için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Radyoda da haberciler, haberi nereden, hangi kaynaklardan ve kişilerden alabileceklerini iyi bilmeleri, bu konuda önceden bir hazırlık yapmış olmaları gerekmektedir. |
Radyo haberlerinin en temel özelliği, ayrıntılı haber hikâyesi sunmaktan ziyade o an gelişen, gelişmekte olan, o güne dair en önemli olaylar, konular ve gelişmelere ilişkin öz bilginin aktarılmasıdır. |
Radyo haber bültenleri, program cıngılının (özgün, tanımlayıcı, hatırlatıcı kısa süreli müzik) duyurumuyla başlar. |
Haberlerde, tek düze bilgi aktarmalardan, röportaj yapılan ya da soru yöneltilen kişinin uzun uzun ve yeknesak ifadelerle anlatımından ısrarla uzak durulması gerekir. |
Radyo için haber hazırlayan habercinin dikkat etmesi gereken unsurlardır. |
Radyo için haber hazırlayan bir habercinin, buraya kadar aktarılan haber hazırlama süreçlerine ilişkin görev ve sorumluluklarından sonra, dikkat etmesi gereken unsurları şöyle sıralamak mümkündür:
1. Bir radyo kuruluşunu temsil ettiğini unutmamalı, konuşmasına, giyimine ve davranışlarına dikkat etmelidir.
2. Haberi toplarken doğru ve güvenilir kaynaklara ulaşmalıdır.
3. Her zaman haberle ilgili topladığı bilgileri kontrol etmelidir. Bilgilerin doğruluğunu araştırmadan haberi yazmamalıdır.
4. Bazı kurum ve kişiler kendileri hakkında olumlu haberler yayınlatmak isterler.
Bunlar yönlendirilmiş haberlerdir. Bu durumlarda haberi toplarken haberin kamu
yararı taşıyıp taşımadığına dikkat etmelidir. Kişi ve kurumların çıkarları doğrultusunda davranmamalıdır.
5. Radyoda temel unsur sestir. Haberi toplarken haberle ilgili sesleri de toplamalıdır. Bu sesler hem yayın kalitesine uygun olmalıdır hem de dinleyiciye bilgi vermeli ve ilgisini çekmelidir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi konuşma dili ve yazı dili arasındaki farklardan değildir?
Konuşma dilinde sözcüklerdeki değişim yazı dilinden daha hızlıdır. |
Konuşma dili yazı diline oranla daha doğaldır. |
Konuşma dilinde söyleyişe yönelik kurallar mevcut değildir. |
Konuşma dilinde zaman içerisinde kelimelerin söyleyiş biçimleri değişebilir. |
Konuşma dilinde zaman içerisindeki kelime söyleyişlerindeki değişim yazı dilinden hızlıdır. |
Konuşma dilinde sözcüklerin değişimi, yazı diline oranla daha hızlıdır. Konuşma dili, aynı zamanda, yazı diline oranla daha doğaldır; bu nedenle cümledeki kurallar dizgesine, söyleyişlere yazı dilindeki kadar dikkat edilmeyebilir. Ancak yine de konuşma dilinin de kendine özgü, söyleyişe yönelik kurallarının olduğu unutulmamalıdır. Konuşma dilinde zaman içerisinde kelimelerin söyleyiş biçimleri değişebilirken, yazı dilinde bu değişimin daha yavaş olduğu söylenebilir. Konuşma dilinde de kurallar olduğundan doğru seçenek C'dir.
12.Soru
I. Haberler olaya ve konuya dayalı olarak ikiye ayrılabilir.
II. Canlı yayınlarla olaylar anında verebilir.
III. Konuşma diline dayalı olarak yazılan haber basit ve kısa cümlelerden oluşur.
IV. Haber konularının ve anlatım dilinin dikkat çekici olmasına özen gösterilir, gereksiz ayrıntılara yer verilmez.
V. Kelime zenginliği yerine anlam zenginliği amaçlanır.
Yukarıdakilerden hangileri televizyon haberlerinin yapısal özelliklerini barındırır?
I ve V |
II ve III |
I ve II |
III ve IV |
IV ve V |
Sayfa 31'de 6 madde halinde sıralanmıştır. Şıklar arasında yalnızca I ve II numaralı maddeler doğrudur.
13.Soru
Gazetecinin en büyük sorumluluğu kime/neye karşıdır?
Halka |
Devlete |
İşverenine |
Cumhurbaşkanına |
Medya patronlarına |
Gazetecinin en büyük sorumluluğu halka karşıdır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi televizyon için haber hazırlayan bir habercinin, dikkat etmesi gereken unsurlardan biri değildir?
Haberi toplarken doğru ve güvenilir kaynaklara ulaşmalı, topladığı bilgileri kontrol etmelidir. Bilgilerin doğruluğunu araştırmadan haberi yazmamalıdır. |
Temel unsur sestir. Haberi toplarken haberle ilgili sesleri de toplamalıdır. Bu sesler hem yayın kalitesine uygun olmalıdır hem de dinleyiciye bilgi vermeli ve ilgisini çekmelidir |
Televizyonda temel unsur ses ve görüntüdür. Haberi toplarken haberle ilgili ses ve görüntüler mutlaka toplanmalıdır. Bunlar hem yayın kalitesine uygun olmalıdır, hem de izleyenlere bilgi vermeli ve ilgisini çekmelidir. |
Zaman çok değerlidir. Haberi toplarken hızlı davranmalıdır. |
Haber metninde gereksiz ayrıntılara yer verilmemeli, metin yazılırken noktalama işaretleri doğru kullanılmalı, devrik cümle kurulmamalıdır ki sunucu doğru aktarabilsin. |
Radyoda temel unsur sestir. Haberi toplarken haberle ilgili sesleri de toplamalıdır. Bu sesler hem yayın kalitesine uygun olmalıdır hem de dinleyiciye bilgi vermeli ve ilgisini çekmelidir. B şıkkında verilen bu yanıt Radyo için haber hazırlayan habercinin dikkat etmesi gereken unsurlardandır.