Sağlık Alanında İstatistik Final 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kişisel ya da toplumsal düzeyde sağlığı geliştirmek amacıyla aşılanma, dengeli beslenme, çevrenin güvenli hale getirilmesi, fiziksel ve duygusal yönden iyi durumda olmak için gereken önlemlerin alınmasıdır.
Bu tanım aşağıdakilerden hangisini ifade etmektedir?
Koruyucu sağlık hizmetleri |
Aile planlaması hizmetleri |
Sekonder koruma |
Primer koruma |
Tersiyer koruma |
Toplumda yaşayan bireylerin sağlığının korunması, hastalıkların önlenmesi için verilen hizmetler ile yapılan düzenlemelere koruyucu sağlık hizmetleri denilmektedir. Toplum sağlığını koruyucu önlemler başlıca üç düzeyde ele alınmaktadır.
1. Primer Koruma: Kişisel ya da toplumsal düzeyde sağlığı geliştirmek amacıyla aşılanma, dengeli beslenme, çevrenin güvenli hale getirilmesi, fiziksel ve duygusal yönden iyi durumda olmak için gereken önlemlerin alınmasıdır.
2. Sekonder Koruma: Sağlığın bozulma olasılığı karşısında erken tanı ve tedavi önlemlerinin kişisel ve toplumsal düzeyde alınmasıdır.
3. Tersiyer Koruma: Hastalığa bağlı olarak gelişebilecek sakatlık ve kalıcı bozuklukların en aza indirilmesi, hastanın içinde bulunduğu yeni duruma uyumunun sağlanarak yaşam kalitesinin arttırılması için alınması gereken önlemlerdir. Bir anlamda rehabilite edici hizmetlerin alanına girmektedir.
2.Soru
Pearson korelasyon katsayısının alabileceği en yüksek değer aşağıdakilerden hangisidir?
0.97 |
1 |
1.5 |
2 |
0.50 |
İki ya da daha fazla ve en az aralıklı ölçeğe uygun şekilde ölçümlenmiş değişkenler arasındaki ilişkinin derecesini belirlemek için Pearson korelasyon katsayısı kulllanılır. Bu
katsayı r ile gösterilir. Pearson r korelasyon katsayısı -1 ile +1 arasında değişen değerler
almaktadır. -1 ve +1 değerlerine eşit sonuçlar, değişkenler arasında mükemmel/tam ilişkinin varlığını gösterir.
3.Soru
ROC eğrisinin altında kalan alanın büyüklüğü neyi ifade etmektedir?
Üzerinde çalışılan tanı testinin ayrıma yeteneğinin istatistiksel olarak önemini |
Kesim noktasının duyarlılığını |
Hasta ve kontrollerin ayrımını en iyi yapan optimum kesim değerini |
Hastaların ne kadarının hasta olarak nitelendiğini belirleme oranını |
Testten elde edilen belirli bir X değerlerine göre bireylerin hasta (H+) ve sağlam (S+) olarak ayrımlarının en doğru ve güvenilir biçimde yapılmasını |
ROC eğrisinin altında kalan alanın (AUC) büyüklüğü, üzerinde çalışılan tanı testinin ayırma yeteneğinin istatistiksel olarak önemini gösterir. Üzerinde çalışılan tanı testinin hiç ayırma yeteneği olmadığı durumda ROC eğrisi altındaki alanın (AUC) beklenen değeri 0,50’dir. Mükemmel bir test ise sıfır yanlış pozitif ve sıfır yanlış negatif ile alanın değeri 1 olacaktır. Test, bu iki değerin arasında bir alana sahip olmalıdır. Yukarıda ifade edildiği gibi ROC eğrisi altında kalan alan (AUC) etkinlik düzeyine bağlı olarak 0,50 ile 1,00 arasında değerler alabilecektir. Bu alan 1’e ne kadar yakınsa, tanı testi o derecede hasta ve sağlam bireyleri ayırma yeteneğine sahip olacak, 0,5’e ne kadar yakınsa da tanı testinin hasta ve sağlam bireyleri ayırma yeteneği kötü olacaktır. Şekil 8.3’te ideal ve kötü performansa sahip ROC eğrisi örnek grafikleri verilmiştir. Bir çok otorite bu alan 0.975 ve daha üzerinde ise testin ayırma yeteneğini mükemmel saymaktadır.
4.Soru
Risk faktörü ile hastalık arasındaki bağımlılığı, birlikteliği değerlendirmek için yararlanılan ve olasılık kurallarından yararlanılarak geliştirilen birçok oran bulunmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi bunlar arasında en sık kullanılanlardan birisidir?
Spesifiklik |
Fatalite |
Prevalans |
Duyarlılık |
Odds |
Risk faktörü ile hastalık arasındaki bağımlılığı, birlikteliği değerlendirmek için yararlanılan ve olasılık kurallarından yararlanılarak geliştirilen birçok oran bulunmaktadır. Bunlar arasında en sık kullanılanlar; Odds Oranı (Göreli orantı, Olasılıklar oranı, Odds ratio, OR), Göreli Risk Oranı (Relative Risk) ve Atfedilen Risktir (Attributable Risk). Doğru cevap E'dir.
5.Soru
"......., belirli bir bölgede sağlık olaylarının görülme sıklığını ölçmek için kullanılır. Olayın görülme sayısının, bölgedeki tüm nüfusa bölünmesiyle elde edilir. Belli bir zaman dilimi için hesaplanır."
Oran |
Katsayı |
Hız |
Mutlak sayı |
Nüfus Piramidi |
Hız, belirli bir bölgede sağlık olaylarının görülme sıklığını ölçmek için kullanılır. Olayın görülme sayısının, bölgedeki tüm nüfusa bölünmesiyle elde edilir. Belli bir zaman dilimi için hesaplanır.
6.Soru
Wilcoxon testi işaret testinden ayıran en büyük farklılık nedir?
Yanılsama payının yüksek olması |
İki ana kütle medyan değerleri arasındaki farkın sıfır olması |
Eşlenmiş ikililer arasında ortaya çıkan farkların matematiksel büyüklüklerinin de hipotez testi sürecinde göz önüne alınması |
Öngörülebilir sonuçlara sahip olması |
Olumsuz sonuçlara açık olması |
İşaret testinde yürütülen işlemlere benzer olarak Wilcoxon testinde de “iki ana kütle medyan değerleri arasındaki fark sıfırdır” sıfır hipotezi test edilir. Ancak İşaret testine göre Wilcoxon testindeki en büyük farklılık, eşlenmiş ikililer (örneğin A grubu ile B grubu üyeleri) arasında ortaya çıkan farkların matematiksel büyüklüklerinin de hipotez testi sürecinde göz önüne alınmasıdır.
7.Soru
Depresyon tanısı almada, olumsuz aile yaşantılarının önemli bir risk faktörü olduğu bilinmektedir. Bu nedenler toplam 4000 kişide yapılan bir araştırmada elde edilen veriler aşağıdaki tabloda verilmiştir. Verilen tabloya göre Odds Oranını (OR) hesaplayınız?
Depresyon Tanısı | Toplam | |||
Yok | Var | |||
Çocuklukta Fiziksel İstismar Öyküsü | Var | 24 | 376 | 400 |
Yok | 16 | 3.584 | 3600 | |
Toplam | 40 | 3960 | 4000 |
12,30 |
13,30 |
14,30 |
15,30 |
16,30 |
Risk faktörünün olduğu durumda hastalık görülme oranının, risk faktörü olmadığı durumdaki hastalık görülme oranına bölümü odds oranı olarak ifade edilmektedir. Bu durumda 14,30’dur
8.Soru
İşaret testinin ilk adımı nedir?
Sıfır hipotezi kabul edilir. |
Araştırmacının karar verdiği alternatif hipotezin yönüne göre test istatistiği belirlenir. |
Ana kütle medyan değerinden daha az ve daha fazla birim sayıları belirlenir. |
Ana kütle medyan değeri belirlenir. |
Sıfır hipotezi reddedilir. |
şaret Testi için aşağıdaki adımlara
göre test işlemi yürütülür.
• Ana kütle medyan değeri belirlenir.
• Ana kütle medyan değerinden daha az ve daha fazla birim sayıları belirlenir (eğer
veri küçükten büyüğe sıralı değil ise bu aşamada sıralanması hesaplama kolaylığı
sağlayabilir).
• Araştırmacının karar verdiği alternatif hipotezin yönüne göre test istatistiği belirlenir.
- Eğer alternatif hipotez “ana kütle medyanı sıfır hipotezinde verilen değere eşit
değildir.” şeklinde iki yönlü olarak tanımlandıysa test istatistiği için ve değerlerinden
küçük olanı;
- Eğer alternatif hipotez “ana kütle medyanı sıfır hipotezinde verilen değerden
küçüktür” olarak tanımlandıysa test istatistiği olarak ;
- Eğer alternatif hipotez “ana kütle medyanı sıfır hipotezinde verilen değerden
büyüktür olarak tanımlandıysa test istatistiği olarak değeri seçilir.
• Üçüncü adımda belirlenen test istatistiği değeri araştırmadaki anlam düzeyine
göre Tablo 6.6’da verilen İşaret testi kritik değerleri tablosundan belirlenen değerden
küçük ise sıfır hipotezi reddedilir.
9.Soru
"Sanayileşmiş ülkeler" için aşağıdaki ifadelerden hangisinin geçerli olması beklenir?
Yüksek doğum ve ölüm oranı |
Ölüm oranları düşük, doğum oranları yüksek |
Ölüm oranları düşük, doğum oranları düşük |
Ölüm oranları düşük, doğum oranları düşük |
Ölüm oranları doğum oranlarına eşit |
Sanayileşmiş ülkeler: Ölüm oranları düşük, doğum oranları düşük
10.Soru
İki değişken arasındaki ilişkinin incelenmesi için yapılan korelasyon analizi sonucunda bir araştırmacı saçılım grafiklerini incelemektedir. Buna göre grafikte X ve Y değişkenlerinin sıfır noktasından yukarıya doğru paralel bir şekilde dağılım görmektedir. Bu durumda değişkenler arasındaki ilişki hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
X değişkeni artarken Y değişkeni de artış gösterir. |
X değişkeni artarken Y değişkeni azalmaktadır. |
X değişkeni azalırken Y değişkeninde herhangi bir değişim görülmemektedir. |
Değişkenler arasındaki ilişki rassal olarak gözükmektedir. |
Değişkenler arasında herhangi bir ilişki görülememektedir. |
Korelasyon analizi en genel tanımı ile değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Değişkenler arasında var olabilecek ilişkinin derecesinin tespit edilebilmesi amacı ile çeşitli teknikler kullanılabilir. En basit şekli ile iki değişken arasındaki ilişkiyi gözlemlemek için
bu değişkenlerin saçılım grafikleri çizilebilir. İki değişken arasındaki ilişkinin incelenmesi için yapılan korelasyon analizi sonucunda saçılım grafiklerine bakıldığında grafikte X ve Y değişkenlerinin sıfır noktasından yukarıya doğru paralel bir şekilde dağılım göstermesi X değişkeni artarken Y değişkeni de artış gösterdiği şeklinde yorumlanır.
11.Soru
Ülkemizde nüfus tesbiti olarak adlandırılan sayım kaç yılında yapılmıştır?
1927 |
1935 |
1990 |
1997 |
2010 |
Ülkemizde 1990’a kadar her 5 yılda bir aksatılmadan nüfus sayımı tekrarlanmıştır. 1990’dan sonra ise nüfus sayımı 2000 yılında yapılmış ve her 10 yılda yapılmasına karar verilmiştir. Bu arada ilave olarak 1997 yılında bir sayım daha yapılmıştır. Fakat bu sayım nüfus tesbiti olarak adlandırılmıştır. Doğru cevap D'dir.
12.Soru
Bir doktor hastaların muayeneden memnun ayrılmasını istemektedir. Bu nedenle her hastadan yaş, memnuniyet derecesi, daha önce kaç doktora gittiği ve bir doktordan hangi beklentilere sahip olduklarına yönelik bilgiler toplamaktadır. Daha sonrasında toplanan veriler ışığında hastaların memnuniyet düzeyini tahmin etmek için memnuniyet derecesi sorusunu ele alarak bir istatistiki testle durumu ortaya koymaya çalışmaktadır. Bu durumda doktor hangi testi kullanması gerekmektedir?
Çoklu doğrusal regresyon analizi |
Basit doğrusal regresyon analizi |
Korelasyon analizi |
McNemar testi |
Pearson karelasyon katsayısının anlamlılık testi |
Bağımlı değişkenin daha iyi tahmin edilmesi ya da açıklanabilmesi için birden daha fazla bağımsız değişken tanımlanabilir. Bir bağımlı ve birden daha fazla bağımsız değişkenin bulunduğu regresyon analizi problemlerine çoklu regresyon analizi adı verilir. Basit doğrusal regresyon analizi ile korelasyon katsayısı yardımıyla iki değişken arasındaki doğrusal ilişkinin derecesi tespit edilebilmektedir. Soru kalıbı incelendiğinde doktor birden fazla değişken hakkında bilgi toplasa bile istatistiki işlem için sadece bir değişkeni işe koşmuştur.
13.Soru
Bir doktor insanların yaşı ile insülin değerleri arasında bir ilişkinin varlığını araştırmaktadır. Bu amaçla bir gün içerisinde çalıştığı hastanenin acil servisine gelen 10 hastayı rassal olarak seçen doktor, hastaların yaş ile insülin seviyesi verilerini derlemiş ve pearson katsayısını 0,734 olarak hesaplamıştır. Buna göre sonuçların test istatistiği kaçtır?
3,00 |
3,06 |
3,08 |
3,10 |
3,12 |
t=[(r(n-2)1/2)]/[(1-r2)1/2]
t=[(0,734(10-2)1/2)]/[(1-0,7342)1/2]=3,06
14.Soru
İki değişken arasında aynı yönlü (artı) tam (mükemmel) bir ilişki varsa, Pearson korelasyon katsayısının değeri aşağıdakilerden hangisidir?
-1 |
-0,5 |
0 |
0,5 |
1 |
İki değişken arasında aynı yönlü (artı) tam (mükemmel) bir ilişki varsa, Pearson korelasyon katsayısının değeri 1'dir. Doğru cevap E'dir.
15.Soru
İlgilenilen değişken sınıflayıcı ölçek ile ölçümlenmiş, iki ya da daha fazla kategori söz konusu ise bu değişkenin aldığı değerlerin teorik olarak beklenen değer ile uyumunu test etmek için kullanılacak istatistiki yol aşağıdakilerden hangisidir?
Kolmogorav-Smirnov iyi uyum testi |
Binom testi |
Ki-kare iyi uyum testi |
Mann Whitney U testi |
T- testi |
Uygulamada sınıfayıcı ölçek düzeyinde ölçümlenmiş değişkenler içinde test yapılmasına olanak verdiğinden, Ki-Kare iyi uyum testi sıklıkla kullanılır. En azından sınıayıcı ölçek ile ölçümlenmiş bir değişkenin sonuçları iki ya da daha fazla kategori altında toplanabiliyorsa bu değişkenin aldığı değerlerin teorik olarak beklenen değerler ile olan uyumunu test etmek için ki-kare iyi uyum testi uygulanır. 1900 senesinde Karl Pearson tarafından geliştirilmiştir. Test yürütülürken her sınıfa yer alan beklenen frekans değerinin en az 5 olması beklenmektedir. Ama daha fazla verinin bulunamadığı veya derlenemediği özel durumlarda, gözelerde en az 1 adet gözlem olması durumunda da uygulanabilen bir testtir.
16.Soru
Suriye'deki savaş ortamı nedeniyle yaşadığı ortamları terkedip Türkiye'ye yerleşen kişileri aşağıdakilerden hangisi en iyi tanımlar?
Dışa göç eden kişiler |
Savaş mağdurları |
Sığınmacılar |
İçe göç edenler |
Zaruri göç |
Yaygın şiddet, dışsaldırı, iç çatışmalar, yaygın insan hakları ihlalleri ya da kamu düzenini ciddi olarak bozan diğer durumlardan dolayı yaşamları, güvenlikleri ya da özgürlükleri tehdit altında olduğu için ülkelerinden kaçan kişilere sığınan (sığınmacı,mülteci) denir.
17.Soru
Değişkenin en az sıralayıcı ölçek ile ölçümlendiği problemlerde iyi uyum için aşağıdaki testlerden hangisi uygulanmaktadır?
Kolmogorov-Smirnov |
Ki-Kare |
Bayers |
Binom |
Karl-Pearson |
Değişkenin en az sıralayıcı ölçek ile ölçümlendiği problemlerde iyi uyum için Kolmogorov-Smirnov testi uygulanmaktadır. Doğru cevap A'dır.
18.Soru
İki ya da daha fazla ve en az aralıklı ölçeğe uygun şekilde ölçümlenmiş değişkenler arasındaki ilişkinin derecesini belirlemek için kullanılan analiz türü aşağıdakilerden hangisidir?
Belirlilik katsayısı |
Pearson korelasyon katsayısının anlamlılık testi |
Pearson korelasyon katsayısı |
Basit doğrusal regresyon analizi |
Tahminin standart hatası |
İki ya da daha fazla ve en az aralıklı ölçeğe uygun şekilde ölçümlenmiş değişkenler arasındaki ilişkinin derecesini belirlemek için Pearson korelasyon katsayısı kullanılır. Bu katsayı r ile gösterilir. Pearson r korelasyon katsayısı -1 ile +1 arasında değişen değerler almaktadır.
19.Soru
Birimlerin değişim öncesi ve sonrasında nasıl etkilendiklerini göstermek için hangi test uygulanır?
Mann-Whitney U |
Kruskall-Wallis H |
Spearman |
Wilcoxon |
Mcnemar |
Bazı problemlerde üzerinde çalışılan sistem üzerinde değişiklikler gerçekleştirilebilir. Birimlerin değişim öncesi ve sonrasında nasıl etkilendiklerini göstermek amacı ile McNemar testi uygulanır.
20.Soru
"Bir bölge veya ülkede toplam nüfus içerisinde her 100 kadına kaç erkeğin düştüğünü veren bir ölçüdür."
Yukarıda açıklaması verilen hız ve oran kavramı hangisidir?
Nüfus Yoğunluğu |
Genel Cinsellik Oranı |
Yaşa Özel Cinsellik Oranı |
Kaba Doğum Hızı |
Genel Doğurganlık Hızı |
Genel Cinsellik Oranı: Bir bölge veya ülkede toplam nüfus içerisinde her 100 kadına kaç erkeğin düştüğünü veren bir ölçüdür. Doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ