Sağlık Bilimlerinde Ve Yönetiminde Etik Ara 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kamu görevlileri, kamu kaynaklarını kullanarak hediye veremez, resmî gün, tören ve bayramlar dışında, hiçbir gerçek veya tüzel kişiye çelenk veya çiçek gönderemez; görev ve hizmetle ilgisi olmayan kutlama, duyuru ve anma ilanları veremez. Ancak bunların dışında aşağıdakilerden hangisi hediye alma yasağı kapsamı dışındadır?
Halka açık yarışmalarda, kampanyalarda veya etkinliklerde kazanılan ödül veya hediyeler. |
Finans kurumlarından kredi almak için hediye gönderilmesi. |
Taşınır veya taşınmaz mal veya hizmet satın alırken, satarken veya kiralarken piyasa fiyatına göre makul olmayan bedeller üzerinden yapılan işlemler. |
Hizmetten yararlananların vereceği her türlü eşya, giysi, takı veya gıda türü hediyeler. |
Görev yapılan kurumla iş veya hizmet ilişkisi içinde olanlardan alınan borç ve krediler. |
Aşağıda belirtilenler hediye alma yasağı kapsamı dışındadır:
a. Görev yapılan kuruma katkı anlamına gelen, kurum hizmetlerinin hukuka uygun yürütülmesini etkilemeyecek olan ve kamu hizmetine tahsis edilmek, kurumun demirbaş listesine kaydedilmek ve kamuoyuna açıklanmak koşuluyla alınanlar (makam aracı ve belli bir kamu görevlisinin hizmetine tahsis edilmek üzere alınan diğer hediyeler hariç) ile kurum ve kuruluşlara yapılan bağışlar,
b. Kitap, dergi, makale, kaset, takvim, cd veya buna benzer nitelikte olanlar,
c. Halka açık yarışmalarda, kampanyalarda veya etkinliklerde kazanılan ödül veya hediyeler,
d. Herkese açık konferans, sempozyum, forum, panel, yemek, resepsiyon veya buna benzer etkinliklerde verilen hatıra niteliğindeki hediyeler,
e. Tanıtım amacına yönelik, herkese dağıtılan ve sembolik değeri bulunan reklam
ve el sanatları ürünleri,
f. Finans kurumlarından piyasa koşullarına göre alınan krediler. Doğru cevap A' dır.
2.Soru
Çıkar çatışması ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Sağlık kurumlarında yaygın yaşanmaktadır. |
Bir kişinin görevleri ya da çıkarlarında bir ikilem olduğunda meydana gelir. |
C¸ıkar çatışmalarındaki ikilem, yerine getirilmesi gereken görevlerin iki veya daha fazla kişiye ya da kuruma karşı bir yükümlülük olmasıyla ortaya çıkar. |
Bir çıkar çatışmasındaki ikilemin bilinen klasik örneği, bir karar vericinin aynı zamanda o kuruma sağlık hizmetleri sunan diğer kurumun da karar vericisi olduğunda beliren çıkar çatışmasıdır. |
Görevler birbiri ile çatışsa da yönetici her iki kuruma ait görevini de yerine getirir. |
C¸ıkar çatışmaları sağlık kurumlarında yaygın yaşanan yönetsel etik konular arasındadır. Bir kişinin görevleri ya da çıkarlarında bir ikilem olduğunda çıkar çatışması meydana gelir. C¸ıkar çatışmalarındaki ikilem yerine getirilmesi gereken görevlerin iki veya daha fazla kişiye ya da kuruma karşı bir yükümlülük olmasıyla ortaya çıkar ve bir görevi yerine getirmek diğer görevi yapmayı imka^nsızlaştırır. Bir çıkar çatışmasındaki ikilemin bilinen klasik örneği bir karar vericinin aynı zamanda o kuruma sağlık hizmetleri sunan diğer kurumun da karar vericisi olduğunda beliren çıkar çatışmasıdır. Görevler birbiri ile çatıştığı için yönetici her iki kuruma ait görevini yerine getiremez. Doğru cevap E'dir.
3.Soru
Etik Kurulun inceleme yetkisi içinde bulunan bir kamu görevlisinin etik ilkelere aykırı davrandığının çeşitli yollarla öğrenilmesi üzerine Kurul aşağıdakilerden hangisine başvurabilir?
Disiplin kuruluna sevk |
Kamu görevlisinden ikinci savunma isteme |
Res'en inceleme |
Raportör atama |
Dilekçenin yenilenmesi talebi |
Kurulun inceleme yetkisi içinde bulunan bir kamu görevlisinin etik ilkelere aykırı davrandığının çeşitli yollarla öğrenilmesi üzerine Kurul re’sen inceleme yetkisini kullanabilir. Doğru cevap C seçeneğidir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi misyon bildirgesinin felsefesine ilişkin sorusudur?
Kurumun belli başlı ürün ve/veya hizmetleri nelerdir? |
Kurum, coğrafik açıdan nerede rekabet etmektedir? |
Kurum günün koşullarına uygun teknolojilere sahip midir? |
Büyüme ve finansal dayanıklılık yönünde kurumsal bir adanmışlık var mıdır? |
Kurumun temel inançları, değerleri, arzuları ve etik öncelikleri nelerdir? |
Misyon bildirgeleri uzunluk, içerik, biçim ve kapsama açısından farklılıklar gösterebilir. Pek çok uygulamacı ve akademisyen etkili bir misyon bildirgesinin dokuz bileşeni olması gerektiğini ifade etmektedirler. Bunlar:
Felsefe: Kurumun temel inançları, değerleri, arzuları ve etik öncelikleri nelerdir?Müşteriler: Kurumun müşterileri kimlerdir?
Ürün ya da hizmetler: Kurumun belli başlı ürün ve/veya hizmetleri nelerdir?Pazarlar: Kurum, coğrafik açıdan nerede rekabet etmektedir?
Teknoloji: Kurum günün koşullarına uygun teknolojilere sahip midir?
Hayatta kalma, büyüme ve kârlılık yönündeki düşünceler: Büyüme ve finansal dayanıklılık yönünde kurumsal bir adanmışlık var mıdır?Özgünlük: Kurumun ayırt edici yetkinliği ya da belli başlı bir rekabet üstünlüğü var mıdır?
Kamusal imaj: Kurum toplumsal, yerel topluluklar ve çevreye ilişkin kaygılara cevap verebilmekte midir?
Çalışanlar: Çalışanlar kurumun kıymetli bir varlığı olarak görülmekte midir?
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi etik ikilemlerin çözümünde yararlanılacak basamaklardan biri değildir?
Geçerli durumları belirlemek |
Etik sorunu net olarak tanımlamak |
İkilemden kimlerin etkileneceğini ve ne düzeyde etkileneceğini belirlemek |
En uygunsuz davranış biçimini seçerek uygulamak |
Her seçenek kapsamında elde edilebilecek en iyi sonucu belirlemek |
Etik ikilemlerin çözümünde aşağıdaki basamaklar işe yarayabilir : • Geçerli durumları belirle, • Bu durumlara dayanarak etik sorunu net olarak tanımla, • Bu ikilemden kimlerin etkileneceğini ve ne düzeyde etkileneceğini belirle, • İkilemi çözmesi gereken kişi ve olası seçenekleri ortaya koy, • Her seçenek kapsamında elde edilebilecek en iyi sonucu belirle, • En uygun davranış biçimini seçerek uygulama
6.Soru
Aşağıdakilerden hangi kavram etik ile karıştırılmaktadır?
Uygulama |
Ahlak |
İlke |
Kural |
Yöntem |
karıştırılan kavramların başında ahlak ve hukuk kavramları gelmektedir.
7.Soru
Etik Kurulda incelenmekte olan başvuru konusunun yargıya götürüldüğü anlaşılırsa nasıl bir yol izlenir?
İnceleme sonlanana kadar süreç devam ettirilir. |
İnceleme sonucu yargı kararıyla karşılaştırılır. |
İnceleme evrakları yargıya sunulur. |
Yargıdan süreçle ilgili evrak talep edilir. |
İnceleme bulunduğu aşamada durdurulur ve yargı kararı sonucuna göre değerlendirilir. |
Etik Kurulda incelenmekte olan başvuru konusunun yargıya götürüldüğü anlaşılırsa inceleme bulunduğu aşamada durdurulur ve yargı kararı sonucuna göre değerlendirilir. Doğru cevap E seçeneğidir.
8.Soru
Kamu görevlileri etik davranış ilkeleri ile başvuru usul ve esaslara dair yönetmelik kapsamında kamu görevlileri etik davranış ilkelerinden biri değildir?
Görevin yerine getirilmesinde kamu hizmeti bilinci |
Halka hizmet bilinci |
Dürüstlük ve tarafsızlık |
Çıkar çatışmasından kaçınma |
Görev ve yetkilerin menfaat sağlamak amacıyla kullanılması. |
Görev ve yetkilerin menfaat sağlamak amacıyla kullanılmaması. Kamu görevlileri; görev, unvan ve yetkilerini kullanarak kendileri, yakınları veya üçüncü kişiler lehine menfaat sağlayamaz ve aracılıkta bulunamazlar, akraba, eş, dost ve hemşeri kayırmacılığı, siyasal kayırmacılık veya herhangi bir nedenle ayrımcılık veya kayırmacılık yapamazlar. Doğru cevap E' dir.
9.Soru
Uygulamalı etik türlerinden hangisi tıbbi ilişkiler çerçevesinde sağlık uzmanlarının iyi davranmak adına neleri yapmaları ve nelerden kaçınmaları gerektiği hakkındadır?
İş Ahlakı |
Mesleki Etik |
Yönetim Etiği |
Biyoetik |
Tıp Etiği |
Soru kökünde verilen ifade tıp etiğini anlatmaktadır. Doğru cevap E'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sağlık hizmetleri alanında karşılaşılabilecek etik bir sorun değildir?
Belli çalışanlara fazla nöbet verilmesi |
Hizmet içi eğitimlere sürekli aynı çalışanların gönderilmesi |
Kıdemli çalışanların, işe yeni başlayan çalışanlara görev vermesi |
Yöneticinin hoşlanmadığı çalışanları sebepsiz azarlaması |
Yöneticinin çalışan özlük hakları ile ilgili bilgileri çalışanlarından saklaması |
Kıdemli çalışanlar, yeni işe başlayan çalışanlara bazı görevler verebilir ve yol gösterebilir. Ancak onlara baskı uygularlarsa bu bir etik sorun olur. Cevap C'dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kamu etiğine aykırı rastlan davranışlar arasındadır?
Vekalet |
Takip |
Tarafsızlık |
Aracılık |
Hatıra hediye |
Aracılık
12.Soru
Ayşe hanım, bir hastanede hemşirelere nöbet dağıtımından sorumlu amirdir. Nöbetleri eşit ve dürüstçe dağıtması hangi etik ilke ile ilgilidir?
Yararlılık |
Adalet |
Özerkliğe saygı |
Aydınlatılmış onam |
Yeterlilik |
Adalet ilkesine göre, araç-gereçten her türlü hizmet alımıyla ilgili tıbbi kaynakların gereksinimlere göre, eşit ve dürüstçe dağılmış olması gerekir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sağlık yönetiminde etik sorunlardan biri olan maddi kazanç sağlamaya örnek olarak gösterilemez?
Kişisel seyahatler için yol giderlerinin kuruma fatura ettirilmesi |
Özel tatillerdeki konaklama giderlerinin kuruma fatura ettirilmesi |
Özel yemeklerin kuruma fatura ettirilmesi |
Hastane diyetisyeninin toptancıdan çikolata alması |
Kurum yöneticisi için kiralanan lüks arabanın tutarının kuruma ödetilmesi |
Hastane diyetisyeninin toptancıdan çikolata alması hediye almaya girer, diğer örnekler maddi kazanç sağlamaya örnek verilebilir. Doğru cevap D'dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangi etik dışı davranış nedenleri arasında “geleneklerin etkisi” vardır?
Çevresel |
Bireysel |
Mesleki |
Bilimsel |
Ekonomik |
Çevresel
15.Soru
"Bir kişinin, bir toplumsal sınıfın, bir ulusun, bir kültür çerçevesinin vb. belli bir tarihsel dönemde yaşamına giren ve eylemlerini yönlendiren inanç, değer, norm, buyruk, yasak ve tasarımlar topluluğu ve ağı"na ne ad verilmektedir?
Adalet |
Etik |
Ödev |
Ahlak |
Hak |
Ahlak: Bir kişinin, bir toplumsal sınıfın, bir ulusun, bir kültür çerçevesinin vb. belli bir tarihsel dönemde yaşamına giren ve eylemlerini yönlendiren inanç, değer, norm, buyruk, yasak ve tasarımlar topluluğu ve ağı.
16.Soru
".................... ise mesleki eylemi düzenleyen standart kuralların çiğnenmesidir."
Yukarıdaki boşluğu hangi seçenek doğru tamamlar?
Etik ihlal |
Etik ikilem |
Etik sorun |
Etik karar |
Etik kararsızlık |
Etik ihlal mesleki eylemi düzenleyen standart kuralların çiğnenmesi olarak tanımlanmaktadır.
Cevap A'dır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi etkili bir misyon bildirgesinin dokuz bileşeninden biri değildir?
Müşteriler |
Ürün ya da hizmetler |
Pazarlar |
Doğal |
Teknoloji |
Misyon bildirgeleri uzunluk, içerik, biçim ve kapsama açısından farklılıklar gösterebilir. Pek çok uygulamacı ve akademisyen etkili bir misyon bildirgesinin dokuz bileşeni
olması gerektiğini ifade etmektedirler (David, 2013). Bunlar:
Müşteriler: Kurumun müşterileri kimlerdir?
Ürün ya da hizmetler: Kurumun belli başlı ürün ve/veya hizmetleri nelerdir?
Pazarlar: Kurum, coğrafik açıdan nerede rekabet etmektedir?
Teknoloji: Kurum günün koşullarına uygun teknolojilere sahip midir?
Hayatta kalma, büyüme ve kârlılık yönündeki düşünceler: Büyüme ve finansal dayanıklılık yönünde kurumsal bir adanmışlık var mıdır?
Felsefe: Kurumun temel inançları, değerleri, arzuları ve etik öncelikleri nelerdir?
Özgünlük: Kurumun ayırt edici yetkinliği ya da belli başlı bir rekabet üstünlüğü var
mıdır?
Kamusal imaj: Kurum toplumsal, yerel topluluklar ve çevreye ilişkin kaygılara cevap
verebilmekte midir?
Çalışanlar: Çalışanlar kurumun kıymetli bir varlığı olarak görülmekte midir?
Doğru yanıt D'dir.
18.Soru
Potansiyel olarak aşağıdakilerden hangi sağlık kurumu paydaşları ve yöneticileri arasında etik ihlaller gerçekleşebilir?
Askeriye |
Medya |
Adliye |
Diyanet |
Üniversite |
Medya
19.Soru
Kurumlarda misyon, vizyon ve felsefe geliştirilirken izlenen sıralama aşağıdakilerden hangisidir?
Vizyon- Kurum felsefesi- Misyon |
Kurum felsefesi- Misyon -Vizyon |
Kurum felsefesi- Vizyon- Misyon |
Misyon- Kurum felsefesi- Vizyon |
Vizyon- Misyon- Kurum felsefesi |
Kurum felsefesi, kurumun amaçlarına ulaşma yolunda kılavuz edindiği en temel ilke, anlayış ve değerleri ifade etmektedir. Kurum felsefesinin varlığı, özellikle birbiriyle rekabet ha^linde olabilen görüş ve yaklaşımlardan kaynaklanan çatışmaların en alt düzeye indirilmesine yardımcı olacaktır. Vizyon, kurumun (ya da herhangi bir organizasyonun) öngörülebilir bir gelecekte olmak istediği yere işaret eder. Misyon ise kurumun varoluş sebebini açıklar. Kurumlarda (aslında tüm organizasyonlarda) öncelikle kurumsal felsefenin, daha sonra vizyonun ve en son olarak da misyonun geliştirilmesi idealdir.
20.Soru
Bir mesleği icra edenlerin sorumluluklarına ilişkin yazılı yönergeler aşağıdakilerden hangisiyle isimlendirilir?
Etik değer |
Etik ilke |
Etik kural |
Etik sorun |
Etik kod |
Etik Kod
Herhangi bir yaşam alanında “iyi” olarak kabul edilen etik değerler kendilerini alışkanlık, kural, ilke ya da standartlar olarak gösterirler. Bir meslek ya da uygulama alanında bu etik ögeler bir araya gelerek etik kod adını taşıyan yazılı dizgeleri oluşturur. Bir meslek kodunda yer alan ögelere, her meslek üyesinin uyması gerekmektedir. Uymaması durumunda o meslek birliği kişiyi zorlar, yaptırım uygular ve belirlenmiş olan cezalara çarptırır (Aydın, 2010). Farklı bir tanımla etik kodlar, belirli bir konudaki etik kurallar kümesini ifade eder (Yıldırım ve Kadıoğlu, 2007).
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ