Sağlık Bilimlerinde Ve Yönetiminde Etik Final 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türk Psikologlar Derneği (2004)'nin açıkladığı etik karar verme sürecindeki aşamalarından birisi değildir?
Etik sorunun ve gerçekleştiği bağlamın belirlenmesi. |
Problemin kabaca ortaya konması. |
Olası eylem seçeneklerinin belirlenmesi. |
Tüm ilke ve kuralları değerlendirip, eylem olasılıklarından birinin seçilmesi. |
Eylemin sonucunun değerlendirilmesi. |
Türk Psikologlar Derneği (2004) etik karar verme sürecindeki aşamaları şu şekilde
açıklamışlardır:
1. Etik sorunun ve gerçekleştiği bağlamın belirlenmesi,
2. Olası eylem seçeneklerinin belirlenmesi,
3. Bunların her birinin kısa ve uzun vadeli yarar ve zararlarının belirlenmesi,
4. Tüm ilke ve kuralları değerlendirip, eylem olasılıklarından birinin seçilmesi,
5. Bu yönde harekete geçilmesi ve sonucun sorumluluğunun alınması,
6. Bu eylemin sonucunun değerlendirilmesi ve
7. Eğer sorun çözülmemiş ise diğer olasılıkların devreye girmesi.
Doğru yanıt B'dir.
2.Soru
Aşağğıdakilerden hangisi seçeneklerin birçoğunun veya hepsinin iyi olduğu ve birisi seçildiğinde diğerlerinden vazgeçilmesinin gerektiği durumlarda yaşanan ikilemlere örnektir?
Bir kamu görevine atamada, aynı okuldan ve aynı diploma derecesiyle mezun olan, yapılan sınavlarda da aynı performansı gösteren iki aday arasından |
Borcu ödemek için hırsızlık yapmayı düşünmeme. |
Doğal güzelliği ve tarihî niteliği olan bir yere köprü veya baraj yapılması ile ilgili bir kararın verilmesi durumunda, bazı vatandaşların karardan memnun olması, bazılarının ise çevreyi olumsuz etkileyeceğini düşünerek karara karşı çıkması. |
Bir kamu görevlisi, amcasının arsasının da bulunduğu bir yerin kamulaştırılmasına karar verecek bir kurulun içinde yer almasına rağmen toplantıya katılmaması. |
Bir kurumda performansa dayalı sistemin başlatılması karşısında çok çalışan insanların itiraz etmemesi diğer insanların bu sistemin başlatılmasının haksızlık olduğunu düşünmesi. |
Seçeneklerin birçoğunun veya hepsinin iyi olduğu ve birisi seçildiğinde diğerlerinden vazgeçilmesinin gerektiği durumlarda yaşanan ikilemlerdir. Bu durumda tarafsız yaklaşım ve kriterlerle iyilerin arasından en iyiyi belirlemek gerekmektedir.
Örnek: Bir kamu görevine atamada, aynı okuldan ve aynı diploma derecesiyle
mezun olan, yapılan sınavlarda da aynı performansı gösteren iki aday arasından
birisinin tercih edilmesi...
3.Soru
Bireylerin hayatına yön veren ve deneyimleri sonucunda duygusal sistemleriyle de bağlantılı olarak geliştirdikleri ilkeler bütününe ne ad verilmektedir?
Kavramsal değerler |
Toplumsal değerler |
Kişisel değerler |
Norm değerler |
Değerler bütünü |
Kişisel değerler
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tıbbi görüntüleme sistemlerinden biridir?
Defibrilatör |
Ventilatör |
Otoanalizör |
Oto Transfüzyon Cihazı |
Anjiyografi Sistemler |
Tıbbi Görüntüleme Sistemleri: Röntgen Cihazları (dijital ve konvansiyonel), Bilgisayarlı Tomografi, Manyetik Rezonans Görüntüleme, Kemik Mineral Densitometre, Anjiyografi Sistemleri, Ultrasonografi-Doppler, Film Banyo Cihazları, Gamma Kamera, PET (siklotron), SPECT, Radyasyon Detektörleri, Lazer Kameralar.
5.Soru
Türkiye’de genel sağlık sigortası ile sağlık tesisleri arasında, sağlık tesislerinin iç süreçlerine müdahale etmeksizin fatura bilgisini elektronik olarak toplamak ve hizmet bedelinin ödenmesi için oluşturulmuş bütünleşik sisteme ne denir?
Dijital Hastane |
Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi |
Medula |
Mobil Tıp |
Mobil Sağlık |
Medula: Türkiye’de genel sağlık sigortası ile sağlık tesisleri arasında, sağlık tesislerinin iç süreçlerine müdahale etmeksizin fatura bilgisini elektronik olarak toplamak ve hizmet bedelinin ödenmesi için oluşturulmuş bütünleşik sistemdir.
6.Soru
Etik bir sorun olan ve özellikle de az gelişmiş ülkelerde, genelde sağlık profesyonellerin tıbbi veya cerrahi mühaleden önce aldıkları hastadan imzalı onamların asıl amacı nedir?
Olası bir durumda organ bağışını hızlandırmak |
Malpraktis durumlarında cezadan muaf olmak |
Tıbbi müdahaleyi hızlandırmak |
Kan nakil prosedürlerini hızlandırmak |
Hasta yakınları ile senet imzalamış olmak |
Etik bir sorun olarak da özellikle de az gelişmiş ülkelerde, genelde sağlık profesyonelleri tıbbi veya cerrahi mühaleden önce aldıkları hastadan imzalı onamlarla malpraktis durumlarında bile dava sonucu cezadan muaf olurlar.
7.Soru
Biyomedikal etik aşağıdakilerden hangi ülkede ne zaman populer olmaya başlamıştır ?
Almanya, 70’li yıllar |
İngiltere, 60’lı yıllar |
Avusturalya, 60’lı yıllar |
Finlandiya, 60’lı yıllar |
Amerika, 70’li yıllar |
Amerika, 70’li yıllar
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi en eski tıp etiği ilkesidir?
Yarar Sağlama İlkesi |
Adil Olma İlkesi |
Ayrımcılıktan Kaçınma İlkesi |
Aydınlatılmış Olma İlkesi |
Özerkliğe Saygı İlkesi |
En eski tıp etiği ilkesi yarar sağlama ilkesidir. Hipokratik etiğin merkezinde bulunan yararlılık ilkesi, çağdaş tıp ahlakı anlayışının merkezinde bulunmasına rağmen, en tartışmalı, sınırlarını belirlemenin en zor olduğu ilkedir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisinin sağlık alanında etik bir problem olabileceği söylenemez?
Klonlama |
Ekolojik dengesizlik |
Yapay döllenme |
Genetiği değiştirilmiş organizma |
Genetik çeşitlilik |
Genetik çeşitlilik bir sorun değil, olması gereken bir durumdur. Olmaması sorun teşkil eder. Doğru cevap E'dir.
10.Soru
"Bireyin kendisine ve başkalarına ait duyguları anlama, sezme, birbirinden ayırma, yönetme ve yönlendirme becerisi ile düşünce ve davranışlarında rehber olarak kullanabilme yeteneğine" ne ad verilmektedir?
Duygusal zeka |
Etik değer |
Etik ikilem |
Sosyal zeka |
Eleştirel düşünme |
Sosyal zekânın bir türü olan duygusal zekâ; bireyin kendisine ve başkalarına ait duyguları anlama, sezme, birbirinden ayırma, yönetme ve yönlendirme becerisi ile düşünce ve davranışlarında rehber olarak kullanabilme yeteneğidir.
11.Soru
“Beauchamp ve Childress” isimli iki Amerikalı biyoetikçinin önerdiği şemada aşağıdakilerden hangisi genel tıp etiği ilkelerinin içerisinde yer almaz ?
Adil olma |
Özerk olma |
Zarar vermeme |
Yararlı olma |
Başkalarının özerkliğine önem vermeme |
Doğru seçenek E şıkkıdır. Genel tıp etiği ilkelerinin başında başkalarının özelliklerine hep saygı gösterilmelidir maddesi gelmektedir.
12.Soru
I. Hekimin yaptığı tıbbi müdahalelerin hukuka da
uygun hâle gelmesini sağlayan belgedir.
II. Hasta hekim iletişiminde sürekliliği sağlayan bir diyalogdur.
III. Hastanın kendisine uygulanacak herhangi bir tıbbi işleme onay verebilmesi ya da reddedebilmesi için yeterince bilgilendirilmesi gerekli değildir.
IV. Hastanın tedaviye uyuncunu ve başarısını direkt olarak etkilemez.
Aydınlatılmış onam ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
I,III |
III,IV |
I,II |
I,III,IV |
I,IV |
Doğru seçenek C şıkkıdır. I ve II maddede verilenler aydnlatılmış onam ile ilgili doğru bilgileri vermektedir.
13.Soru
I. Kamusal mal özelliği taşıması
II. Kamu otoritesinin sağlık hizmeti sunumunda adil olma ilkesi III. Sağlık hizmeti sunan kişinin iyi niyetini ve bilgilerini kullanmada tek güç olarak bulunması
IV. Sağlık etiğinin zorunluluğu, çoğunlukla
hekim ile uzman, uzman ile hasta olmayan arasındaki asimetriden kaynaklanmaktadır. V. Sağlık profesyonellerinin hastaya karşı tutumu, hastanın
tabip ve hemşireye olan itimadı ile etik beklentilerine dayanmamaktadır
Yukarıdakilerden hangisi sağlık hizmetlerinde dikkate alınması gereken noktalardandır?
III,IV,V |
I,III,IV,V |
I,II,III |
II,III,V |
I,III,V |
Doğru seçenek C şıkkıdır. IV. ve V. noktalardan değinilenler yanlıştır. Sağlık etiğinin zorunluluğu, çoğunlukla hekim ile hasta, uzman ile uzman olmayan arasındaki asimetriden kaynaklanmaktadır ve sağlık profesyonellerinin hastaya karşı tutumu, hastanın tabip ve hemşireye olan itimadı ile etik beklentilerine dayanmaktadır.
14.Soru
5013 Sayılı Insan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi maddesi 5’ göre “Sağlık alanında herhangi bir müdahale, ilgili kişinin bu müdahaleye özgürce ve bilgilendirilmiş bir şekilde muvafakat etmesinden sonra yapılabilir.”
İfadesi aşağıdakilerden hangi temel tıp etiği ile ilişkilendirilebilir ?
Özerklik |
Zarar vermeme |
Aydınlatılmış onam |
Yarar sağlama |
Adil olma |
Aydınlatılmış onam
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tüp bebek yöntemine ilişkin tartışılan etik bir sorunu ifade etmektedir?
Çiftlerin doğal yöntemlerle çocuk sahibi olamaması |
Bebek sahibi olamayan bireylerin üreme sistemine müdahale edilmesi |
Tüp bebek yöntemi ile doğan bebeklerin birçok hastalık için risk altında bulunması |
Çiftlerin kendi faydacı bakış açıları için ikiz bebek istemesi |
Tüp bebek yönteminin fazla maliyetli olması ile çiftleri ekonomik açıdan zorlaması |
Çiftlerin ve eşlerin tüp bebek kavramını kendi faydacı bakış açılarıyla toplumsal anlamda etik sorunlara dönüştürme ihtimalleri baş göstermiştir. İkiz çocuk sahibi olmak için tüp bebek
yöntemini seçen çiftlerde üremeye olan müdahale etik bir ihlal olarak konuşulabilir.
16.Soru
Biyobankalarda toplanan sağlıklı ve patalojik örnekler hangi amaç için kullanılmaz ?
Genetik hastalıklarda tanı ve klinik takip |
Genetik epidemiyolojik çalışmalar |
Farmakogenomik ve ilaç tasarımı |
Hücresel tedavi ve gen tedavisi |
Satış |
Biyobankalarda toplanan sağlıklı ve patalojik örnekler satış amacı için kullanılmaz.
17.Soru
Sağlığın temel insan hakkı olduğu ve sağlık hizmetlerinden herkesin adil bir şekilde yararlanması gerektiği kabul gören etik ilke ................dir.
Yukarıda bırakılan boşluğa hangisi gelmelidir?
Özerklik ve Özerkliğe Saygı İlkesi |
Aydınlatılmış Onam İlkesi |
Zarar Vermeme İlkesi |
Adil Olma İlkesi |
Yarar Sağlama İlkesi |
Başta hasta olmak üzere bütün insanlara karşı adil olmayı gerektirir. Adil olma ilkesinin tıp alanında hayata geçirilmesinde ülkelerin sağlık sistemleri önemli bir belirleyici olmaktadır. Sağlığın temel insan hakkı olduğu ve sağlık hizmetlerinden herkesin adil bir şekilde yararlanması gerektiği kabul gören genel bir ifadedir. Dünya Sağlık Örgütü ve Dünya Tıp Birliği de hasta haklarıyla ilgili düzenlemelerinde sağlık kaynaklarının dağıtılmasında sosyal adalete ve eşitliğe değer veren yaklaşım içerisinde bulunmaktadır. Doğru cevap D' dir.
18.Soru
I. Hastane Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS)
II. Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi (ÇKYS)
III. Medula
Yukarıdakilerden hangileri sağlık yönetiminde bilişim hizmetlerindendir?
Yalnız I |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
I ve III |
Hastane Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS, Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi (ÇKYS) ve Medula sağlık yönetiminde bilişim hizmetlerindendir.
19.Soru
Hangisi biyobankaya örnek olarak verilemez?
Doku bankaları |
Kan bankaları |
Organ bankaları |
DNA bankaları |
Moleküler bankalar |
Klinik patolojik örnek arşivleri, doku bankaları, kan bankaları, organ bankaları ve DNA bankaları biyobankalar arasında sayılabilir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tıp etiğinde hasta mahremiyeti çerçevesinde değerlendirilmez?
Ölümcül hastalık |
Bulaşıcı hastalık |
Psikolojik hastalık |
Maddi konular |
Sosyal hususlar |
Sosyal hususlar
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ