SAĞLIK BİLİMLERİ, KLİNİK VE HALK SAĞLIĞI ALANIDA
SORUNLAR
• Yüz Nakli, Organ klonlama,
• Biyonik Organlar, Makine Bedenler, Uzuvlar, 3-Boyutlu Yazıcılar,
gibi alt başlıklar daha çok gelecekte etik bağlamda ve toplumsal boyutta maddi -
manevi anlamda büyük sorunlar oluşturacağı öngörülmektedir.
• Sağlık Bilişimi, Sağlık Yönetim Bilişimi, Tele-Tıp, Tele Sağlık,
• Kronik Hastalıklar, Tıbbi-Toplumsal Tutum ve Damgalama,
• Yaşlılık Algısı, Nörodejeneratif Hastalıklar, Yaşlı Bakım Evleri,
• Hafıza Çalışmaları, Hipnoz, Alternatif Tedavi Söylemi,
• Psikiyatrik Hastalıklar, Psikotrop İlaçlar ve Bağımlılık,
gibi başlıkların bir kısmı aşağıda detaylı olarak günümüzde başlayan problemler
olarak sıralanabilir

Mahremiyet, insanların kendilerini özerk bireyler olarak tanımlamasının içsel bir parçası olarak ifade edilmektedir. Kişiye ait hassas bilgilerin açıklanması, kişiye zarar verme ve kişiyi birçok açıdan savunmasız duruma düşürme potansiyeline sahip olduğundan, mahremiyetin korunması önem taşır. Mahremiyetin korunmaması durumu, bireyin saygınlığının zedelenmesinden ayrımcılığa ve toplumsal damgalanmalara maruz kalmasına kadar pek çok kötü sonuç doğurabilmektedir. Mahremiyet kavramı biyobankalar için son derece önemlidir, çünkü bu bankalardaki biyolojik örnekler kullanılarak insan genetik verileri çıkarılmaktadır. Doğru cevap E' dir.

Tedavi masraflarını sorgusuz öder

İnsan denekler üzerinde biyomedikal araştırma gerçekleştirmenin etik ve bilimsel standartları, Helsinki Bildirgesi, İnsan Deneklerle İlgili Biyomedikal Araştırmaların Uluslararası Etik Yol Gösterici Kuralları (Council for International Organizations of Medical Sciences CIOMS), ve Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organization -WHO) ile İyi Klinik Uygulamalar konusunda Yol Gösterici Kurallar (International Conference on Harmonisation of Technical Requirements for Registration of Pharmaceuticals for
Human Use - ICH) da dâhil, uluslararası yol gösterici kaideleri geliştirilmiş ve oluşturulmuştur. Bu yol gösterici kaidelere intibak etme deneklerin onuru, hakları, güvenliği ve esenliğinin geliştirilmesini güvence altına alır ve araştırmaların neticelerinin güvenilir olmasına katkı sağlar. Doğru cevap D' dir.

Sağlık yöneticilerinin kurumsal bilgiyi etik dışı kullanımı iki yolla olur. Bunlar; kendi yararına işlem için kullanma ve içeriden bilgiyi kötüye kullanmadır.

Dijital Hastane: Hastane bilgi yönetim sistemi, dijital tıbbi kayıtlar, PACS, dijital tıbbi arşiv, barkod, RFID teknolojileri, ilaç ve malzeme takibi, mobil ve tablet bilgisayarlar, tıbbi teknolojiler, bina, enerji, aydınlatma teknolojileri ve bilgi sistemleri, haberleşme sistemleri, veri, ses, görüntü ve multimedya teknolojileri, tele-tıp,teleeğitim, sanal otopsi, sanal ameliyat, sanallaşma, yönetim hizmetleri, danışmanlık, yönlendirme, bahçe, otopark ve her çeşit entegre hizmetler gibi yönetim unsurlarının yer aldığı tam entegre hastanedir.

Tıp alanındaki ahlaki değer problemlerinin söylenmeye başlandığı günden itibaren tıp biliminin temel ilkelerinden birisi olmuştur. İnsanın ölümlü olduğu ve hekimin her zaman hastasını iyileştiremeyeceği gerçeğine dayalı olarak konulan bu kural, yarar sağlama çabasından önce zarar vermemenin düşünülmesini vurgular. Hipokrat bu ilkeyi “önce zarar verme” ifadesiyle vurgulamıştır. Bu ilke sadece hastaya zarar vermekten sakınma ile sınırlı değildir. Hem sağlık profesyonelleri hem de toplum zarar vermeme ilkesinin kapsamı içinde düşünülmeli ve etik değerlendirmelerde bu kesimlere de zarar vermeme kaygısı duyulmalıdır. Doğru cevap B' dir.

Buharlı (Otoklav) optik tıbbi cihazlardan biri değildir.

Kişisel değerler; bireylerin kişilik, algılama, tutum ve davranışlarında temel olduğu
için örgütsel davranışlarda da önemli bir rol oynarlar. Sorumlu davranış ve etik, kişisel
değerlerden kaynaklanmaktadır. Çünkü kişisel değerler; • Kişinin inançlarıdır,
• Arzuladığı sonuç (amaç) veya davranışlarıyla ilgilidir,
• Kişinin yaptıkları, kişi tarafından içselleştirme imkânı verir,
• Belirli durumların ötesindedir,
• Kişinin seçim ve davranışını belirlemesini ve olayları algılayış şeklini ve değerlendirmesini yönlendirir,
• Kişiye özel önem sırasına göre sıralanırlar,
• Bireyin sosyal rollerini seçip gerçekleştirmesinde rehberlik ederler,
• Sosyal kontrol ve baskı araçları olabildikleri gibi,
• Dayanışma aracı olarak da işlev görür ve ortak değerlere sahip olanları birleştirirler.

Doğru yanıt E'dir. 

Sağlık Bakanlığı Hasta Hakları Yönetmeliğinin 5/d maddesi: “Tıbbi zorunluluklar
ve kanunda yazılı hâller dışında, rızası olmaksızın kişinin vücut bütünlüğüne ve diğer
kişilik haklarına dokunulamayacağı,”belirtir.

Değer kavramı, Latince “kıymetli olmak” veya “güçlü olmak” anlamlarına gelen “valere”
kökünden türetilmiştir. Doğru yanıt D'dir. 

Değerler çatışması

İlk kez Francis Bacon tarafından kullanılan ötanazi (eu: güzel; tanasium: ölüm) güzel
ölüm, iyi ölüm, kolay ölüm, rahat ölüm, acısız doğal ölüm, tatlı ve acısız ölüm manasına
gelir.

Biyoçeşitlilik birçok yerde envanter çalışması ile karıştırılmaktadır. Envanter çalışması
belirli bir alanda yaşayan canlı türlerinin belirlenip listelenmesi çalışması iken biyoçeşitlilik belirli alanda belirli sürede o alanda bulunan türlerin birbirleri ile etkileşmişliklerinin
gözlenmesini de kapsamaktadır. Bu sebeple biyoçeşitlilik sadece türlerin birbiri ile etkileşimini içermemektedir. Bu sebeple envanter çalışması ile biyoçeşitlilik farklıdır.

Erdem etiği

Kurumsal itibar; müşterilerin, yatırımcıların, çalışanların ve genel kamuoyunun kurum
hakkındaki iyi veya kötü, zayıf veya güçlü gibi duygusal ve etkileyici tepkilerini ifade
etmektedir. Doğru yanıt B'dir. 

Etik ikilem ise günlük hayatımızda da çok sık karşılaşabildiğimiz bir durum olarak; birisi korunduğunda diğeri korunamayan iki veya birini (ya da bir kaçını) korumak için diğerlerini göz ardı etmek zorunluluğunun bulunduğu ikiden fazla değerin çatışma hâlini anlatmaktadır.

Çıkar çatışması türleri üç başlık hâlinde ele alınmaktadır:
1. Kurum görevlisinin görevini yerine getirirken özel çıkarlarının etkisinde kalacağı bir konumda bulunması durumunda, gerçek çıkar çatışması.
2. Kurum görevlisinin görevini yerine getirirken özel çıkarlarının etkisinde kalacağı bir konumda görünmesi durumunda, algılanan çıkar çatışması.
3. Kurum görevlisinin ileride görevini yerine getirirken özel çıkarlarının etkisinde
kalacağı bir konumda bulunması durumunda da, potansiyel çıkar çatışması. Örneğin bir kurum, ofis donanımını sağlaması amacıyla ilan verdiğinde tekliflerin
değerlendiren kurulun üyelerinden birisi, ihaleye teklif veren şirketlerden birisinin
hisselerine sahip olsa, bu durum kurul üyesinin ön yargısız karar verme yeteneğini
etkileyebilir veya etkileyeceği düşünülebilir. Aynı şekilde, işe alım komitesinde bulunanlardan birinin, işe başvuran adaylardan birisi ile yakın ilişkisinin bulunduğu
durumda da çıkar çatışmasının, komitenin alacağı kararı etkileyeceği ya da etkilemesinin bekleneceği düşünülebilir.

Doğru yanıt A'dır. 

Etik ikilem günlük hayatımızda da çok sık karşılaşabildiğimiz bir durum olarak; birisi korunduğunda diğeri korunamayan iki veya birini (ya da bir kaçını) korumak için diğerlerini göz ardı etmek zorunluluğunun bulunduğu ikiden fazla değerin çatışma hâlini anlatmaktadır.

Etik dışı davranışlardan kaçınmak