Sağlık Bilimlerinde Ve Yönetiminde Etik Final 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kişilerin kendilerini veya yeteneklerini gerçekleştirdikleri, hayatın normal stresleriyle başa çıkabildikleri, verimli ve sonuçları yararlı olacak şekilde çalıştıkları ve toplumlarıyla katkılı bir birliktelik içinde olabildikleri duruma ne ad verilir?
Ruh sağlığı |
Beden sağlığı |
Sosyal sağlık |
Vücut sağlığı |
Sağlıklı beslenme |
Ruh sağlığı
2.Soru
Hukuk kurallarını ahlak kurallarından ayıran en temel özellik aşağıdakilerden hangisidir?
Kültürel olması |
Toplumsal olması |
Ekonomik olması |
Yaptırım olması |
Bireysel olması |
Hukuk kurallarını ahlak kurallarından ayıran en temel özellik hukuk kurallarına uyulmaması hâlinde kişilerin bir yaptırım ile karşı karşıya kalacak olmasıdır. Hukuk kuralının ihlali durumunda belli bir kamusal güç, kendisine tanınmış olan yaptırım gücünün devreye girmesini sağlar.
3.Soru
I. Dünyadaki en kolay ulaşılabilir veri, klinik hasta verileridir.
II. Log tutma/Loglama, tıpkı bir seyir defteri gibi programa ulaşan kişileri
listelemekte kullanılan bir yöntemdir.
III. ‘tele’ ile başlayan her tür elektronik ortamdaki tıp ve sağlık uygulamaları, hastaların kişisel verilerinden sorumludur.
Yukarıda verilenlerden hangisi(leri) doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
Dünya üzerindeki en pahalı veri, klinik hasta verileridir. Bu verilerin güvenliği, kötü kullanıma ya da özel sektördeki çeşitli pazarlama stratejilerine konu olmaması gereklidir. Log tutma/Loglama, tıpkı bir seyir defteri gibi programa ulaşan kişileri listelemekte kullanılan bir yöntemdir. Kişisel verilerini farklı mercilerle paylaşan vatandaşların hasta hakkı ihlalleri, doğru tedavi ve danışma hizmeti alamayan hastaların duygusal zararları ve en önemlisi de fiziksel olarak yanlış tedavi ve uygulamalara maruz kalabilme ihtimali ‘tele’ ile başlayan her tür elektronik ortamdaki tıp ve sağlık uygulamalarının sorunu olarak görülebilir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “Ulusal Dürüstlük Sistemi”ni ana unsurlarından biri olarak gösterilemez?
Denetim birimleri |
Uluslararası örgütler |
Siyasi İrade |
Medya |
Parlemento |
Uluslararası örgütler
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi davranışlara biçim verip temel doğruları ifade eder?
Ödev |
İlke |
Erdem |
Toplumun çıkarı |
Felsefi |
İlke; davranışlara biçim veren temel doğruları ifade eder. Doğru cevap B'dir.
6.Soru
Hangisi modern güzellik algısının dayatması ile gösterilen davranışlar arasında gösterilemez?
Bedensel müdahaleler |
Spor salonlarına gidilmesi |
Sağlıklı ve Organik Yaşam |
Sağlık amaçlı operasyonlar |
Estetik ameliyatlar |
Kapitalizm, kadın ve erkek kimliği yaratır ve bu kimlikler üzerinden oluşturulan modern güzellik algısı, dayatmacı bir tutum sergileyerek her bir kadını ve erkeği normatif, toplumsal olarak beğenilen ve öngörülen modaya adapte eder. Estetik ameliyatlar, bedensel müdahaleler, spor salonları, sağlıklı ve organik yaşam, beslenme, yaşlanma, gençlik, güzellik, yakışıklılık, renk, cinsiyet, cinsel tercihler gibi kavramlar etrafında normatif bir güzellik ve cinsiyet algısı varmış gibi davranan toplumsal yaşam ve bu durumdan hem faydalanarak hem de toplumsal algıları suistimal eden kurumlar toplumsal cinsiyetin etik anlamda zafiyet göstermektedirler.
7.Soru
Türkiye’de hasta hakları ile ilgili yapılan en önemli iş aşağıdakilerden hangisidir?
1 Ağustos 1998 tarihinde kabul edilen Hasta Hakları Yönetmeliği |
2003 Yılında Sağlık Tesislerinde Hasta Hakları Uygulamaları |
1961 yılında Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi |
1995’te gözden geçirilen Lizbon Bildirgesi |
1994 Amsterdam Bildirgesi |
Türkiye’de hasta hakları ile ilgili yapılan en önemli iş 1 Ağustos 1998 tarihinde kabul edilen Hasta Hakları Yönetmeliği’dir. Yönetmelik iç mevzuatımızda dağınık hâlde bulunan hasta haklarına ilişkin düzenlemeleri, tek bir yasal metin altında toplaması, hasta hakları ile ilgili uluslararası bildirgelerdeki kriterleri içermesi ve hasta haklarını temel insan haklarından olan sağlık hakkı ile ilişkilendirmesi önemli bir aşama
olmuştur.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kültüre edilebilen organizmaları, bunların çoğaltılabilen ürünlerini ve canlı fakat kültüre edilemeyen organizmaları, bunların yanısıra bu örneklere ilişkin moleküler, fizyolojik ve yapısal bilgileri kapsamaktadır?
Sağlık teknolojileri |
Moleküler biyoloji |
Biyobanka |
Biyomedikal |
Genetik materyal |
Biyobankalar ya da diğer adıyla biyolojik kaynak bankaları, kültüre edilebilen organizmaları (mikroorganizma, bitki, hayvan ve insan hücreleri), bunların çoğaltılabilen ürünlerini ve canlı fakat kültüre edilemeyen organizmaları (genomlar, plazmidler, virüsler, cDNA bankaları), bunların yanısıra bu örneklere ilişkin moleküler, fizyolojik ve yapısal bilgileri kapsamaktadır. Klinik patolojik örnek arşivleri, doku bankaları, kan bankaları, organ bankaları ve DNA bankaları biyobankalar arasında sayılabilir
9.Soru
Etik ikilemlerin çözümlenememesinin sebep olduğu _____, bireylerin kendilerini yetersiz, yorgun hissetmelerine ve düş kırıklığına sebep olmaktadır. Bu da _____ olumsuz yönde etkilemektedir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerleri aşağıdakilerden hangisi sırasıyla ve doğru olarak tamamlar?
çatışma - iş arkadaşlarını |
iş atmosferi - ruh sağlığını |
moral çöküntü - iş doyumunu |
iş doyumsuzluğu - sağlığı |
çatışma - iş doyumsuzluğunu |
Etik ikilemlerin çözümlenememesinin sebep olduğu moral çöküntü, bireylerin kendilerini yetersiz, yorgun hissetmelerine ve düş kırıklığına sebep olmaktadır. Bu da iş doyumunu olumsuz yönde etkilemektedir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tıbbi ilişkiler göz önüne alındığında özerkliğe saygı ilkesinin önemli şartlarından biridir?
Bireyin reddettiği müdahalelerin paternalist düşünce ile yapılması |
Bireye karşı açık sözlü olunmayıp, gerçeklerin bireyden gizlenmesi |
Bireyin mahremiyetine saygı duyulması |
Bireyin durumu hakkındaki tüm bilgilerin yakınları ile paylaşılması |
Teşhis ve tedavi amaçlı her bir müdahale için izin almaksızın hızlıca başlatılması |
Tıbbi ilişkiler göz önüne alındığında özerkliğe saygı ilkesinin önemli şartlarını şu şekilde sıralayabiliriz;
• Birey durumu hakkında anlayabileceği şekilde bilgilendirilmeli,
• Bireye durumu hakkında bilgi verilip, alternatifler sunulduktan sonra kendisi hakkındaki son kararın verilmesi işleminin bireye bırakılması,
• Bireyin kendisinden, teşhis ve tedavi amaçlı her bir müdahale için ayrı ayrı izninin
alınması,
• Bireyin reddettiği müdahalelerin yapılmaması,
• Bireyin mahremiyetine saygı duyulması,
• Bireye karşı açık sözlü olunması, gerçeklerin bireyden gizlenmemesi,
• Bireye vaat edilenlerin yerine getirilmesi,
• Bireyin sırlarının saklanması,
• Birey hakkında bilgilenmek istemiyorsa bu isteğine saygı duyulması gerekir. Doğru cevap C' dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sağlıkta etik tartışmalarının merkezinde yer alan durumlardan birisi değildir?
Tedavi amaçlı klonlama |
GDO uygulamaları |
İnsan kopyalanması |
Doğaya yönelik kopyalama uygulamaları |
Sağlık amaçlı estetik uygulamaları |
Tedavi amaçlı klonlamada, oluşturulan embriyolardan elde edilen kök hücreler yardımı ile yeni organ ve doku üretimi sağlanmaktadır. Üretilen doku ve organlar, hastalıklı organ ve dokuların tamiri veya değiştirilmesinde kullanılmaktadır. Etik tartışmaların merkezinde, hastalık sonucu kaybedilmiş doku ve organların yerine klonlama ile yenilerinin üretilmesi amacı ile yapılan tedavi amaçlı klonlama bulunmaktadır. Diğer yandan klonlama çalışmaları sonucunda meydana gelebilecek insan kopyaları endişe yaratmıştır. Bu durum gerçekleştiği takdirde varolan “genetik çeşitliliğin” yok olacağı ve böylelikle “doğal dengenin bozulacağı” konusundaki endişeler giderilene kadar etik kuralların konulması, hukuksal düzenlemelerin yapılması kaçınılmaz olmuştur.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ötanazi koşullarından birisi değildir ?
“Hastalık”kelimesi geniş anlamda anlaşılmalı ve her tür hastalığı ifade etmelidir. |
Hastalık dayanılmaz derecede acı verici olmalıdır. |
Öldürme eylemi hastanın acılarından bir an önce kurtulmasını sağlamak amacıyla gerçekleşmiş olmalıdır. |
Yaşamak isteyen hastaya her şeye rağmen ötanazi uygulanmamalıdır. |
Hastalık tedavi edilebilir olmalıdır. |
Doğru seçenek E şıkkıdır. Hastalık tedavi edilemez olmalıdır. Örneğin; son safhada teşhis edilmiş kanser. Tedavi edilemez hastalıklar arasına, aslında tedavi edilebilen ancak herhangi bir sebeple kötüleşmenin oluştuğu ve söz konusu nedenden dolayı şifası olanaksızlaşan hastalıklar da girer. Sıhhatli bir insanın maruz kaldığı bir olay, örneğin; trafik kazası, kurtuluşu imkânsız ve şifasız ölümcül bir duruma dönüşebilir.
13.Soru
Gizlilik Açıklık Kanunlara uyumluluk Sorumluluk Güvenlik Elektronik sağlık kayıtları, temel etik ilkelere dayandırılarak yukarıdakilerden hangileri ile uyumlu olmalıdır?
I, II ve IV |
I, II, III, IV ve V |
III, IV ve V |
I, III ve V |
III ve IV |
Elektronik sağlık kayıtları, temel etik ilkelere dayandırılarak yapılandırılmalı ve gizlilik, açıklık, kanunlara uyumluluk, sisteme güvenli giriş, sorumluluk ve güvenlik ilkeleri ile uyumlu olmalıdır. Doğru cevap B' dir.
14.Soru
Ulusal Dürüstlük Sistemi; her biri diğerinden bağımsız, ancak başarılı bir mücadele için hepsinin sağlam olması gereken kaç adet sütunla ifade edilmektedir?
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
Ulusal Dürüstlük Sistemi; her biri diğerinden bağımsız, ancak başarılı bir mücadele için hepsinin sağlam olması gereken sekiz sütunla ifade edilmektedir. Sütunların üzerinde ise sürdürülebilir kalkınma topu bulunmaktadır. Doğru cevap D'dir.
15.Soru
- Kamu kurumlarındaki yönetsel davranış standartlarını minimum tutarlar.
- Değerlerin çatıştığı durumlarda karar vericilere ve uygulamacılara yol gösterirler.
- Kamu hizmetlerinin maliyetini yükseltir ve kalitesini de yükseltirler.
- Sosyal dokuyu, ekonomik gelişmeyi, demokrasiyi ve hukuk devletini güçlendirirler.
Yukarıdakilerden hangisi yada hangileri yönetim etiğine ilişkin ilke ve değerleri tanımlanmaktadır?
I ve II |
II ve III |
II ve IV |
III ve IV |
I ve IV |
Yönetim etiğine ilişkin ilke ve değerler aşağıdaki gibidir:
• İyi davranışta bulunma ve kötü davranışlardan kaçınma konusunda, kamu görevlilerine rehberlik ederler,
• Devlete ve kamu görevlilerine olan güveni artırırlar, yönetimin meşruiyetini geliştirirler ve devlet-halk bütünleşmesini sağlarlar,
• Kamu kurumlarındaki yönetsel davranış standartlarını yükseltirler,
• Değerlerin çatıştığı durumlarda karar vericilere ve uygulamacılara yol gösterirler,
• Sosyal dokuyu, ekonomik gelişmeyi, demokrasiyi ve hukuk devletini güçlendirirler.
• Kamu hizmetlerinin maliyetini düşürür ve kalitesini yükseltirler. Doğru cevap C'dir.
16.Soru
Hastanın bilgilendirilmesi süreci iyi hekimlik uygulaması ön şartlarından biridir ve aydınlatılmış onam ile gerçekleştirilebilinir. Tıp etiğinin temel ilkelerinden hangisine dayanmaktadır?
Özerklik ilkesi |
Zarar vermeme ilkesi |
Yarar sağlama ilkesi |
Adil olma ilkesi |
Tıp etiği ilkesi |
Hastanın bilgilendirilmesi süreci iyi hekimlik uygulaması ön şartlarından biridir ve tıp etiğinin temel ilkelerinden olan özerklik ilkesine dayanmaktadır. Hastaya verilen bilgiden sonra alınan onamın geçerli olabilmesi için bazı şartların sağlanmış olması gerekmektedir. Doğru cevap A' dır.
17.Soru
Kurumda kendi görüşü dışında kalanlara veya hareket edenlere karşı bireysel veya grup olarak fiziksel ve psikolojik olarak eziyet çektirilmesi olarak tanımlanan etik dışı davranış aşağıdakilerden hangisidir?
Kurumda kendi görüşü dışında kalanlara veya hareket edenlere karşı bireysel veya grup olarak fiziksel ve psikolojik olarak eziyet çektirilmesi olarak tanımlanan etik dışı davranış aşağıdakilerden hangisidir?
Bencillik |
İşkence |
Yıldırma |
Şiddet-baskı |
Dogmatik davranma |
Kurumda kendi görüşü dışında kalanlara veya hareket edenlere karşı bireysel veya grup olarak fiziksel ve psikolojik olarak eziyet çektirilmesi işkence olarak tanımlanabilir. Doğru cevap B'dir.
18.Soru
T.C. Sağlık Bakanlığı 2013-2017 stratejik planında (2012), gerçekleştirilen bilgi ve teknoloji projeleri; kurum, hizmet ve bilişim odaklı olarak sınıflandırılmış. Buna göre hangisi bilişim odaklıdır?
Malzeme Kaynakları Yönetim Sistemi (MKYS) |
Elektronik Belge Yönetim Sistemi (EBYS) |
Özel Sağlık Kuruluşları Bilgi Yönetim Sistemi (SKYS) |
Tele-Tıp |
Aile Hekimliği Bilgi Sistemi (AHBS) |
Gerçekleştirilen bilgi ve teknoloji projelerinde bilişim odaklı Tele-Tıp Sağlık Bilişim Standartları altında yer almaktadır.
19.Soru
Gizlilik ilkesine verilen büyük önem kaç temel kaynağa dayanmaktadır?
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Gizlilik ilkesine verilen büyük önem üç temel kaynağa dayanmaktadır. Gizlilik ilkesine verilen büyük önem üç temel kaynağa dayanmaktadır.
20.Soru
Bilinçli biçimde koordine olmuş sosyal birim olan bir örgüt içinde, örgütün çalışanlarıyla birlikte, örgüte mahsus amaçlar doğrultusunda işleri yaptıran, karar veren ve amaçlar doğrultusunda etkinlikleri yönlendiren kişiye ne ad verilmektedir?
Lider |
Dikdatör |
Danışman |
Menejer |
Yönetici |
Yönetici; bilinçli biçimde koordine olmuş sosyal birim olan bir örgüt içinde, örgütün çalışanlarıyla birlikte, örgüte mahsus amaçlar doğrultusunda işleri yaptıran, karar veren ve amaçlar doğrultusunda etkinlikleri yönlendiren kişidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ