İzahnamenin Kurul tarafından onaylanması sonrasında, kamunun bilgilendirilmesi amacıyla izahname yayımlanır. İlgililerin durumdan haberdar olması bakımından, izahnamenin nerede yayımlandığı hususu ticaret siciline tescil edilerek Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilir.  

Yaptırım uygulama yetkisi kapsamında kurul, gözetim yetkisi çerçevesinde yaptığı denetimler neticesinde ilgili düzenlemelere aykırı uygulamaları tespit ettiğinde Kanun’da öngörülen yaptırımları uygulamaktadır. Bu yaptırımlar genellikle idari para cezası şeklinde gerçekleşir (bkz. SerPK m. 103 vd.). Kurul mahkemelerin yetkisine giren hapis cezası veya adli para cezası uygulama yetkisine sahip değildir. İdari para cezası haricinde de kurulun yaptırım uygulama yetkisi bulunmaktadır. Mesela ilgili düzenlemelere aykırılık sebebiyle ilgili kuruluşların faaliyette bulunmalarına izin vermekten kaçınabilme ya da bunların faaliyetlerini durdurmaya yetkilidir.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası anonim ortaklık şeklinde örgütlenmiş bir tüzel kişidir. Diğer kamu idarelerinde olduğu gibi, mevzuatının izin verdiği ölçüde TCMB’nin de sermaye piyasası aracı çıkarma yetkisi bulunmaktadır (bkz. 1211 s. K m. 52).

Menkul kıymetler: Para, çek, poliçe ve bono hariç olmak üzere; 1. Paylar, pay benzeri diğer kıymetler ile söz konusu paylara ilişkin depo sertifikalarını, 2. Borçlanma araçları veya menkul kıymetleştirilmiş varlık ve gelirlere dayalı borçlanma araçları ile söz konusu kıymetlere ilişkin depo sertifikalarını.

Eski mevzuat döneminde kamu tüzel kişiliği altında faaliyet gösteren İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) ve İstanbul Altın Borsası tüzel kişilikleri Borsa İstanbul Anonim Şirketinin esas sözleşmesinin tescili ile son bulmuştur.

Kollektif yatırım kuruluşları, esas itibariyle sermaye piyasası yatırımcısının, yatırım kararı alırken bilgi, araştırma ve tecrübe noksanlığını telafi eden kurumlardır.

Kira sertifikaları;
a. Sahipliğe,
b. Yönetim sözleşmesine,
c. Alım-satıma,
ç. Ortaklığa,
d. Eser sözleşmesine,
dayalı olarak veya bu sayılanların birlikte kullanılması suretiyle Varlık Kiralama Şirketleri tarafından ihraç edilebilir.

Kanun hükümleri uyarınca belirtilen varlıklar ve araçlardan oluşan portföyü işletmek amacıyla anonim ortaklık şeklinde ve kayıtlı sermaye esasına göre kurulan ve Kanunun 48 inci maddesinde sınırı çizilen faaliyetler çerçevesinde olmak kaydı ile bu Tebliğde izin verilen diğer faaliyetlerde bulunabilen sermaye piyasası kurumuna Sabit sermayeli ortaklık adı verilir.

Tamamı devamlı olarak vadesine en fazla 184 gün kalmış likiditesi yüksek para ve
sermaye piyasası araçlarından oluşan ve günlük olarak hesaplanan ağırlıklı ortalama vadesi en fazla 45 gün olan portföyler “Para Piyasası Portföyü”adı verilir.

alım satım aracılığı faaliyeti;
• Emir iletimine aracılık faaliyeti,
• İşlem aracılığı ve
• Pörtföy aracılığı faaliyetlerinin tümünü ifade eder.

Tahviller ihraççının finansman ihtiyacını karşılamak, bir anlamda ödünç para bulmak amacıyla çıkarttıkları eşit itibari değerlere sahip, ibareleri aynı olan ve çok sayıda çıkarılan borçlanma araçlarıdır. Bunların vadesi 1 yıldan az olamaz. Gerek ihraççı gerekse yatırımcı açısından çeşitli avantajları bulunmaktadır. Özellikle ihraççılardan anonim ortaklıkları ilgilendiren bu sermaye piyasası aracı, paydan farklı olarak yatırımcının şirkete ortak olması sonucunu doğurmaz.

Bonolar hem sermaye piyasasının hem de ticaret hukukunun araçlarındandır. Bonolar yalnızca kanun tarafından ihraçcı olarak nitelenen kişilerce ihraç edilebilirler. Bonolar bankaların kısa dönemli ihtiyacını karşılamaya yönelik çıkartılır ve kıymetli maden bonolarının vadesi 30 günden az 364 günden fazla olamaz. Bonolar iskonto esasına göre ihraç edilir.

Eski mevzuat döneminde kamu tüzel kişiliği altında faaliyet gösteren İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) ve İstanbul Altın Borsası tüzel kişilikleri Borsa İstanbul Anonim Şirketinin esas sözleşmesinin tescili ile son bulmuştur.

Kısmen tümünü yüklenim ihraç edilecek sermaye piyasası araçlarının bedelinin, satışın başlamasından önce tam ve nakden ödenmesi suretiyle bir kısmının satın alınarak halka satılmasının, satışı yapana karşı taahhüt edilmesidir.

Merkezî saklama kuruluşlarının faaliyete geçmesi Kurul iznine tabidir. Kaydileş­tirilen sermaye piyasası araçlarının merkezî saklama kuruluşu Merkezi Kayıt Kuruluşudur. Veri depolama kuruluşları nezdinde ki bilgilerin kamu tüzel kişileri dâhil üçüncü kişiler ile paylaşımı Kurulun onayına tabidir. Bildirim yapmakla yükümlü olanlar, özel mevzuatındaki gizlilik ve sır saklama yükümlülüklerini ileri sürerek talep edilen bilgileri vermekten kaçınamazlar. Doğru cevap E şıkkıdır.

6362 sayılı SerPK’nın dördüncü bölümü “kolektif yatırım kuruluşları” başlığı altında düzenlenmiş olup, söz konusu sermaye piyasası kurumu burada ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Tanımlar başlığı altında Kanunun üçüncü maddesinin “m” bendindeki ayrıma sadık kalınarak burada da “yatırım ortaklıkları” ve “yatırım fonları” kolektif yatırım kuruluşunu oluşturan iki ana süje olarak yer almıştır. Buna göre Kanunun 48-51 maddeleri arasında yatırım ortaklıkları, 52-54 maddeleri arasında ise yatırım fonları birer kolektif yatırım kuruluşu olarak düzenlenmektedir.

Sabit sermayeli ortaklık

İpotek finansmanı kuruluşları, konut ve varlık finansmanı kapsamında, türleri ve ni­telikleri Kurulca belirlenen varlıkların devralınması, devredilmesi, devralınan varlıkların yönetimi ve varlıkların teminat olarak alınması ve Kurulca uygun görülen diğer faaliyet­lerin yerine getirilmesi amacıyla kurulan anonim ortaklıklardır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Sermaye Piyasası Kanunu’nun temel hedefi olan yatırımcının korunması düşüncesi, sermaye piyasası araçları ile ilgili bazı koruma hükümlerinin varlığını zorunlu kılmaktadır.

Yatırım kuruluşlarının, başta aracılık olmak üzere, mevzuatın müsaade ettiği faaliyetleri gerçekleştirebilmeleri, bazı koşullara bağlıdır. Bu koşulları, kuruluş şartları ve faaliyet şartları olarak iki ana grup içerisinde toplamak mümkündür.