Eğitsel çevre, bireyi etkileyen, ondan etkilenen çevredir. Bu etkiyi sağlıyorsa,
önündeki kitap ya da uzak bir galaksideki yıldız, onun eğitsel çevresinin bir ögesi
olurlar. Yerini bilmediği, gitmediği, yararlanmadığı bir kitaplık, okulun içinde de
yer alsa eğitsel çevrenin dışında kalır. Bu anlamda eğitim çevresi, farklı şekillerde
gruplanabilmekle birlikte, burada, uzak ve yakın çevre şeklinde gruplanmış, yakın
çevrenin kişiyi en çok etkileyen iki ögesi olan aile ve okul, ayrı birer grup olarak
ele alınmıştır.

Tek grup düzeninde, sınıfın tamamı bir grup oluşturur. Herkesin herkesi görüp
işitebildiği, yapılanların göz önünde olduğu bir düzendir. İlgi dağılmaz, farklı eylemlere
yönelenler hemen belli olur, gereksinimler fark edilir.

Dikkat Çekme, öğretmenin öğrencilerin hedef davranışlara ulaşmasını sağlamak için yapılacak etkinliklere hazırlanmasıdır. Doğru cevap A’dır.

Destekleyici bir ortamı özellikleri:
• İstenen davranışların açıkça belirtilmiş olması
• İstenen davranışların denetlenmesi
• Davranışı bilinçli,kasıtlı, planlı şekilde öğrencinin görmesinin sağlanması
• İstenen davranışın oluşturulma sürecindeki başarısızlıklar için öğrencinin utandırılmaması
• Öğrencilerin istenen davranışların sergilendiği ortamlarda bulundurulması
• Öğrenci çevresindeki bireylerin istenen davranış konusunda tutarlı davranması
• Kişinin değil,davranışının değerlendirilmesi
• Öğrencinin davranışının sonuçlarını düşünmesinin sağlanması.

Sıra, içeriğin mantıksal bir düzen içinde verilmesidir. Önce öğrenilmesi gerekenler önce, bunların bilinmesine gerek duyulan etkinlikler sonra yer almalıdır. Bu mantıksal sıranın bozulması, anlamayı engeller, kaygı, şaşkınlık, ürküntü yoluyla derse karşı olumsuz tutumlar yaratır. Öğretmen, önce neler, sonra neler, neden sorularının yanıtıyla sırayı düzenlemelidir

Sınıfı oluşturan gruptaki öğrencilerin sayısı, duvar ve eşyaların renkleri, kalitesi, görünümü, temizliği, ısı, ışık, gürültü ve estetik fiziksel ortamın başlıca ögeleri olarak sayılabilir.

Kullanılan dil de isteneni çağrıştırıcı olmalıdır. Olumsuz sözcükler yerine, aynı veya yakın anlamlı olumlu sözcükleri kullanmak, o sözcüklerin anlamlarıyla ilgili davranışları çağrıştırabilir: Kirli sözü kirliyi, temiz değil sözü, ilk sözcük nedeniyle daha çok “temiz”i anımsatır. Aptal, sersem, berbat, kötü, yaramaz, gibi olumsuz sözcükler kullanılmamalı, bunların içerdiği istenmeyen anlamlar yoluyla, istenmeyen durum ve davranışlar çağrıştırılmamalıdır.

Bütünsel model, önlemsel ve gelişimsel modelin özelliklerine öncelik vermeyi ve gerektiğinde tepkisel modeli kullanmayı da içerir.

Araştırmalar grubun büyüklüğü ve öğrenme arasında ilişki olduğunu göstermektedir. Araştırmalara göre; küçük gruplarda etkileşim büyük gruplara oranla daha fazladır. Büyük gruplamalar, sorumluluğu grup üyelerine yaydıklarından tartışmaya katılımı engeller. İkili gruplamalar, uzman/acemi yaklaşımı ya da eşlerin bir araya gelmesi üzerine tasarlanmış kavramaya yönelik öğrenme çalışmalarını arttırmada sık sık kullanılır. İkili gruplandırmada birebir öğretim de söz konusu olabilir. Üçlü gruplandırma özellikle problem çözme açısından ağır şekilde eleştirilir. Üçlü gruplar, üyelerinin ikisinin diğer üçüncü kişi üzerine etkisine izin verdiğinden, kişiler arası hoşnutsuzluklar gelişebilir. 4’lü küçük gruplandırma ile 8’li büyük gruplandırma, sınıflarda sıklıkla rastlanan grup türleridir. Doğru cevap D'dir.

Plânlarda sıra, süreklilik ve bütünlük özellikleri gözetilmelidir.

Sıra, içeriğin mantıksal bir düzen içinde verilmesidir. Önce öğrenilmesi gerekenler önce, bunların bilinmesine gerek duyulan etkinlikler sonra yer almalıdır. Bu mantıksal sıranın bozulması, anlamayı engeller, kaygı, şaşkınlık, ürküntü yoluyla derse karşı olumsuz tutumlar yaratır. Öğretmen, önce neler, sonra neler, neden soruları nın yanıtıyla sırayı düzenlemelidir.

Süreklilik, öğrenmenin geçmiş ile gelecek ilişkisinin kurulmasıdır. Bir eğitsel durum, geçmiş bilgi ve etkinliklerden yararlanmalı, gelecektekiler için hazırlık oluşturmalıdır. Bu, sıra ile de ilişkilidir. Öğrenmenin önceki öğrenmelerle ilişkisi, kopukluğu engeller, yeni öğrenmelere destek olur, sonrakilerle ilişkisi, sürekliliği sağlar. Bu nedenlerle plânlarda, önceki ilgili bilgilerin anımsanması da yer alır.

Bütünlük, bir öğrenmenin, başka etkinliklerde de işe yarayacak şekilde plânlanması, bir derste kazanılanların, o dersin diğer dilimlerinde veya başka derslerde kullanılmasıdır. Müzik dersindeki bir marşın, beden eğitimi dersinde yürüyüş temposu olarak kullanılması, matematikteki çember, küre bilgilerinin coğrafya dersinde dünya, meridyen ve paraleller öğrenilirken işe yaraması, anımsanması gerekir. Bunlar, o bilgilerin pekiştirilmesine de hizmet eder.

Öğrencileri olumsuz davranışlara sahip çevreden uzak tutmak, onları çevrenin olumsuz etkilerinden korumanın bir yoludur. Öğrenci, ders dışı zamanının çoğunu okulda geçirebilmelidir. Bunun için okul, olanaklarından öğrencileri sürekli olarak yararlandırmalıdır. Örneğin okul bahçesinin öğrencilerin oyunlarına sürekli açık olması, yeterli spor alanlarının sağlanması , kitaplık ve laboratuvarların ders dışında da uzun süre öğrencilere hizmet vermesi alınabilecek önlemler arasındadır. Etkinliklere katılımın kural haline getirilmesi öğrenciyi kazanmak yerine kaybetmeye yol açabilir çünkü zorlama  ve baskıyla  eğitsel amaçlara ulaşılamaz.

Seçilmesi gereken ilk karşı eylem, “sorunu anlamak” olmalıdır.

Türkçe kitabı diğerlerinin tersine özet bir araçtır. Öğretmen özet bir araç olan Türkçe kitabıyla yetinmek yerine, bu özetlerin asılları olan masal, öykü, roman, deneme, ... kitaplarıyla öğrencilerin tanışıp anlaşması sağlanmalıdır.

Tepkisel model, sınıf yönetiminin en eski olduğu kadar, tepki gerektiğinde kullanılması en yararlı olan, vazgeçilemez modellerinden biridir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Eğitim sürecinde istenen öğretmen davranışlarına ilişkin şunlar önerilmekte­dir (Başar, a.g.e):

1. Öğrencileri gözleyen değil, yaparak katılan olarak kullanmak, yapmaya ce­saretlendirmek.
2. Olumlu, yapıcı davranmak, eksikliklerin olabileceğini kabul etmek.
3. Öğrencilerin, eylemler ve sonuçları hakkında düşünmelerini sağlamak.
4. Uygulamaları, dersin diğer bölümlerindeki çalışmalarla ilişkilendirmek, bütünleştirme sağlamak.
5. Öğrenciler zorlandıklarında yardımcı olabilmek için yeterince yakınların­da olmak.
6. Öğrencilere, beceri geliştirebilmeleri için yeterince fırsat vermek.
7. Eylemleri yapıp gösterirken iyi bir örnek olmak.
8. Uygulamaların güdüleme ve kendine güven oluşturması için çaba göstermek.
9. Öğrencilere, arkadaşça, yol gösterici olarak davranmak. Doğru yanıt A’dır.

Yakından uzağa ilkesi gereği, programda başlangıç noktası olarak yakın
çevre alınmalı, onun tanınıp geliştirilmesine öncelik verilmelidir. Bakanlıkça gönderilen ders programındaki ünite ve konularla bunların sıralarına da uyma zorunluluğu yoktur.Bakanlığın hazırlayıp gönderdiği ders programları, ülkenin her yöresi için genel bir “çerçeve” programdır. Bırakın ülkenin her yöresini, bir kentindeki, bir okulundaki aynı sınıfın birden fazla şubesindeki öğrenciler bile birbirinin aynı değildir.Bakanlıkça gönderilen ders programındaki ünite ve konularla bunların sıralarına da uyma zorunluluğu yoktur. Bunlardaki her konunun programa alınması gerekmeyebileceği gibi, programlara alınanların süreleri de kitap  ya da bakanlık programındaki genişlikte olmayabilecektir.Öğrencilere, bir süre sonra değişebilecek, herhangi bir kaynakta bulunabilecek, sahip olunması bir yarar sağlamayacak gereksiz bilgiler vermek yerine,
hedef davranışlara götürücü bir eğitim esas alınmalıdır.
D seçeneğinde ders programındaki ünite ve konulara uyma zorunluluğu olduğu belirtildiği için cevap D seçeneğidir.

Sınıfın açıklık özelliği, sınıftaki olayların herkesin gözü önünde, birden çok öğrencinin, bazen herkesin tanıklığında olmasıdır.

Öğrencilerde kalıcı izli davranış değişikliğinin sağlanabilmesi için, sınıfta öğretim süresini planlarken öğretmenin yapması gerekenler aşağıdaki gibi maddeleştirilebilir:

• Hazırlandığı dersin hedeflerini belirlemesi
• Belirlediği hedeflere ulaşabilmek için gerçekleştirilecek etkinlikleri ve su­num sıralarını belirlemesi
• Öğretim süresini etkinliklere paylaştırması

40 veya 45 dakikalık bir derste, öğrencilere davranışa ilişkin bilgilendirmeler için yaklaşık 10 dakikadan fazla süre ayrılmaması önerilir. Bu bilgilendirmeyi davranı­şa ilişkin beceri kazandırma etkinlikleri izlemelidir. Beceri kazandırma etkinlikleri yaparak gösterme, yardımla yaptırma, yardımsız yaptırma ve pekiştirme olarak sı­ralanabilir. Öğretmenin ulaşmak istediği hedef davranışlar için bu beceri etkinlikle­rine, öğretim süresinin yaklaşık 30 dakikasını ayırabilmesi gerekir. Doğru cevap E’ dir.

Sınıf, içinde bulunanların bilgi ve yaşantılarını paylaştıkları bir ortamdır, bu pay­laşma iletişimle olur. İletişim çok yönlüdür, tek yönlü olan iletimdir. İletim ile­tişime dönüşmezse, anlaşılıp anlaşılmadığı, onunla ilgili olarak ne düşünüldüğü belli olmaz, yeni bir iletim için dönüt alınamaz. Kişi, söylediklerinin, yaptıkla­rının karşı tarafça nasıl anlaşıldığını bilmeli, ondan dönüt almalıdır. Bu dönüt onaylandığında iletişim gerçekleşmiş olur. Öğretmen ve öğrencilerin birbirlerin­den alacakları dönüt, onların uygun söz ve eylemleri seçebilmelerine, amaçlarına ulaşabilmelerine, çabalarını istenir ve yararlı yapabilmelerine fırsat verir. Öğretmen ve öğrenciler, iyi bir iletişim için, dillerini iyi kullanmalıdır. Eğitimimizde her öğretmenin ana görevlerinden biri Türkçe öğretmenliğidir. Her öğretmen, kendinin ve öğrencilerinin dil gelişiminden sorumludur. Her ders, bu sorumluluğu yerine getirmenin aracı olarak kullanılmalıdır. Öğretmenler hem kendi derslerinde dilin özenle kullanılmasına önderlik etmeli hem de dili geliş­tirmenin ana aracı olan okuma işine öğrencileri isteklendirmeli, sözlü-yazılı anla­tımlarını dil açısından da inceleyerek düzeltilmesini sağlamalıdırlar.  Doğru yanıt C’dir.

Düzenlilik, kuralların belirleyiciliğini, bir örnekliği, belirginliği anlatır. Değişkenlik, farklılığı, çeşitliliği, esnekliği içerir. Düzenlilik aşırı hâle getirildiğinde baskı ve hükmetmeyi, özgürlüklerin azaltılmasını doğurur. Değişkenlik aşırı hale getirildiğinde, başıboşluğu, amaç dışılığı, kaynak savurganlığını doğurur. Değişkenliğe kayma, düzenliliğe az, değişkenliğe çok yer verilen; düzenliliğe kayma ise, değişkenliğe az, düzenliliğe çok yer verilen durumdur.  Düzenliliğin, belirginlik, rahatlık, kolaylık gibi yararlarına karşın; değişkenliğin yaratıcılık, özgürlük, merak ve ilgi uyandırma, tekdüzelikten kurtarma, yeni yöntem ve uygulamalar oluşturup geliştirme yararları vardır. Doğru cevap A seçeneğidir.