Yanıt Açıklaması:

XVI. Yüzyılda iktidarlar mutlak biçimler almaya başladıkça ortaya çıkan tepkilerden birini Etienne de La Boetie ve yapıtı Gönüllü Kulluk Üzerine Söylev temsil etmektedir. Bir burjuva ailesine mensup olan Etienne’e göre, Fransız monarşisinin temel sorunu ülkedeki din çatışmalarıydı ve eseri de bu temel üzerine kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması:

Zwingli’ye göre, kutsal söz adına hiç kimse, hiçbir din adamı otoriteyi tekelleştiremez, ayrı bir otorite sahibi olamaz. Din adamlarının nasıl seçileceği, tapınma ritüelleri, disiplin ve öğretiyle ilgili tüm sorunlar, cemaatin oluşturduğu bir meclis tarafından kararlaştırılır.

Yanıt Açıklaması: Ütopyacı düşüncenin klasik metni olan Utopia’nın yazarı İngiliz hukuk ve siyaset adamı Thomas More (1478-1535)’dur.

Yanıt Açıklaması:

Düşsel geziler türü, seyahatname adını da taşır. En ünlü örnekleri Robinson Crusoe ve Gulliver’in Seyahatleridir. Düşsel geziler insanlar tarafından bilinmeyen, hayali yerlere yapılan gezileri anlatır.

Yanıt Açıklaması:

Ütopyacı düşünüş, var olan bozuk siyasal düzenlere karşı, iyi bir siyasal düzenin ya da toplumun mümkün olduğunu, bunun için insan aklının en önemli kılavuz ve insan iradesiyle eyleminin en başta gelen araç olduğunu savunan düşünceler grubudur. Ütopyacı düşünce edebi anlatılar biçiminde karşımıza çıktığı gibi, siyasal düşünce tarihi içinde, teoriler biçiminde de karşımıza çıkabilir.

Yanıt Açıklaması: Doğa felsefesinin doruk noktası, materyalist düşünce denildiği anda akla ilk gelen isim, Demokritos’tur. O’na göre insanlar mutluluğun ve mutsuzluğun ne olduğunu bilmedikleri, arzularına gem vuramadıkları ölçüde, birbirlerine karşı hasetçe, düşmanca duygular geliştirirler. Bu yüzden toplumsal ve siyasal bir düzenlemeye gerek duyulur. Demokritos bir demokrasi savunucusu değildir, Atina’da özellikle Sofistler üzerinde ciddi bir etki bırakmıştır.

Yanıt Açıklaması:

Res Publica, Cumhuriyet rejimini ifade eder. İmperium en yüksek yürütme yetkisidir. Roma’da Kral kendi altında bulunan iki meclis ile birlikte yönetirdi. Bunlardan ilki, kralı da seçen comitia curiata, yani fratriler meclisidir ve yasama işlevini üstlenmiştir. Auctoritas, İktidarın uygulama gücünü hayata geçirilebilmesi için gerek duyduğu meşruluğu sağlayan otoritedir. Çoluk çocuklarından başka bir serveti olmayanlar, sadece çocuk üretebilenler, çocuk emzirmekten başka bir mahareti olmayanlar anlamına gelen proletarii kelimesi, o zamanlarda toplumun en yoksullarını ifade etmek için kullanılırdı.

Yanıt Açıklaması:

Sokrates de Sofistler gibi, düşüncesinin merkezine insanı ve toplumu koyar. Ama onlardan farklı olarak Sokrates, bilgiye sahip olduğunu, bilgiyi öğretebileceğini savunmaz. Sokrates, bu bağlamda Sofistleri de eleştirmektedir. Çünkü çoğu insan kendisinden bihaber bir biçimde, bildiğini sanmaktadır. Sokrates, öncelikle insanlara bildiklerini sanırken hiçbir şey bilmediklerini göstermektedir.

Yanıt Açıklaması:

Papalık ile dünyevi yönetimlerin çatışması XII. yüzyılın ikinci yarısından itibaren imparatorlar üzerinden başlamıştır. Roma - Germen imparatorları ile başlayan süreçte, Fransa ve İngiltere kralları da bu çatışmaya girmişler ve kral - papa çatışmaları döneme damga vurmuştur. İmparatorların toprakları üzerindeki yüksek din adamlarını kendileri atama isteği bu çatışmaların temel nedenlerinden birini göstermektedir.

Yanıt Açıklaması:

Hegemonya: Bir siyasal sistemin, rejimin ya da ideolojinin, genel olarak toplum içinde ve toplum tarafından, çeşitli araçlar, yöntemler ve kurumlar eliyle onaylanmasını, yeniden üretilmesini özetle, toplumsal sistem tarafından kabul edilmesini ifade eder. XX. yüzyılda Antonio Gramsci (1891-1937) bu konu üzerinde durmuş en önemli düşünürlerin başında gelir.

Yanıt Açıklaması:

La Boetie’ye göre siyasal iktidar halkın gönüllü kulluğunun sürmesine hizmet edecek çeşitli yöntemlere başvurur. Bu yöntemlerin başında, ilk olarak halkın güçsüzleştirilmesi gelmektedir. Bu durum halkın zevke, eğlenceye, sefahate yönlendirilmesiyle ya da halkın ağzına çalınan bir parmak bala bağımlı hâle getirilmesiyle sağlanır. Yani aslında eğlenceler de siyasal bir işlev üstlenmiş olur. İktidarın başvurduğu ikinci yöntem, halkı çok düşünürmüş gibi, ona arada sırada maddi çıkarlar da sağlamasıdır. Üçüncüsü, halkın kölece alışkanlıklarını tehdit edebileceği düşünülen bilginin ve kültürel üretimin iktidar tarafından bir bütün olarak denetlenmesidir. Elbette en önemlisi, tiranın yani devletin, halkın itaatini ve onayını üretebilmek için dine başvurmasıdır; tiran cehaletin ve hurafelerin yayılması için elinden geleni yapar.

Yanıt Açıklaması:

Polisler, “az gelişmiş” yerleşim yerleridir. Polisler, “küçük siyasal birimler”dir; yüzölçümleri oldukça küçüktür. Buna bağlı olarak nüfusları da fazla değildir. Ayrıca yurttaşların matematiksel toplamından ibaret değillerdir; polis nüfusu yalnızca yurttaşlardan oluşmaz: poliste, yurttaş sayısından daha fazla köle ile Yunan kökenli ve aynı dili konuşuyor olmasına karşın yurttaşlık haklarına sahip olmayan metoikos’lar (yabancılar) bulunmaktadır. Bunun yanı sıra kadınların da yurttaş sayılmadığı bilinmektedir.

Yanıt Açıklaması:

Ticaret sayesinden zenginleşmiş bir kent olan Atina, eskiçağda demokrasi mücadeleleri içinde önemli bir rol oynamıştır.

Yanıt Açıklaması:

İktidarı ele geçirmek ve sürdürmek için, yani amaç iktidar olmak üzere, ahlaksal anlamı ve sonuçlarına bakmaksızın her tür aracın kullanılabileceğini, hatta kullanılması gerektiğini kabul eden, bundan ötürü de iktidar mücadelelerinin ve genel olarak siyasetin ahlakla ilişkisini kesen yaklaşımlara verilen genel niteleme Makyavelizm olarak adlandırılır.

Yanıt Açıklaması:

Thomas için başlıca dört yasa vardır. Sonsuz yasa, doğal yasa, insani yasa ve tanrısal yasa.

Yanıt Açıklaması:

Ütopyacı düşünüş doğrudan devlet ya da krallıkla sınırlı bir tartışma içermekten çok, yeni bir siyasal toplumun nasıl olması gerektiğine ilişkin düşünsel bir arayış mahiyetindedir. Ütopyacı düşüncenin başta gelen ismi olan More, aynı zamanda klasik ütopyacıların da öncü ismidir.

Yanıt Açıklaması:

VIII. Bonifacius’un en önemli savunucusu, 1295’te Bourges piskoposluğuna atanan Aegidius Colonna Romanus’tur. 1301’de kaleme aldığı De potestate ecclesastica (Kilise İktidarı Üzerine) adlı yapıtına göre bu yeryüzündeki her şey Tanrı’dan gelmektedir.

Yanıt Açıklaması:

Martin Luther 31 Ekim 1517’de Wittenberg Saray Kilisesi’nin kapısına astığı ünlü Doksan Beş tez ile Katolik dünyayı parçalayacak ilk adımı da atmış oldu.