Siyasi Tarih 1 Final 27. Deneme Sınavı

Yanıt Açıklaması:

1921 tarihli Küçük Antant'ın temel amacı, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun ardından kalan boşluğun doldurulması ve Tuna ve Balkanlar bölgesinde istikrarın sağlanmasıdır. Doğru cevap B'dir. 

Yanıt Açıklaması: Viyana Kongresi'nde Alman devletleri Prusya çatısı altında birleştirilmemiş, konfederasyon şeklinde örgütlenmesi sürmüştür.

Yanıt Açıklaması:

Boğazlardan geçişin serbestleşmesi, Ege Adalarının Yunanistan'a verilmesi, ordunun terhis edilmesi gibi ağır koşullar içeren Sevr Barış Antlaşması Osmanlı İmparatorluğu'nu parçalamış ve Türklerin egemenliğinde bırakılan kısmı üzerinde siyasi, ekonomik, mali ve askeri alanlarda altından kalkılamayacak bir denetim öngörmüştür. Doğru cevap B'dir. 

Yanıt Açıklaması: Sanayi Devrimi sonucunda feodalizm çökmüş, burjuvazi güç kazanmış, işçi sınıfı doğmuş, bilim ve teknolojideki gelişmeler hız kazanmıştır. Asiller ve Kilise güç kazanmamış aksine yitirmiştir.

Yanıt Açıklaması:

İngiltere’nin 1919-1929 yılları arasında dünya pazarları üzerinde yüzyıllardır sürdürdüğü egemenliğin zayıflaması sonrası yerine geçen dünyanın en büyük ekonomik gücü haline gelmeye başlayan ABD olmuştur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması:

Dünya’nın geri kalmış bölgelerinin paylaşıldığı ve pazar arayışlarının arttığı bir süreçte, Kuzey Afrika’da bulunan dört-beş milyon nüfuslu Fas, 19. yüzyıl sonlarında Avrupalı devletlerin ilgisini çekti. Fransa Cezayir’in, İspanya ise Kanarya Adalarının güvenliğini sağlamak için bu ülkeye göz diken ülkelerin başında gelmişti. Bu iki ülkenin yanı sıra İtalya ticari ve politik, İngiltere “Akdeniz’in giriş kapısının mülkiyetini kaybetmeme” ve Almanya ise ticari nedenlerden dolayı bu küçük ülke üzerinde rekabete tutuştu.

Yanıt Açıklaması: Avrupa’da Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili ulusal sorunlarda Avrupa Uyumu’nun dayandığı ilkeler pek fazla dikkate alınmamıştır.

Yanıt Açıklaması:

Fransa ve Rusya’nın birbirlerine yaklaşmasıyla doğabilecek iki cepheli savaş durumundan kurtulmayı dış politikasının temeli yapan Bismarck, 1872’de Rusya’yı yanına alarak Almanya, Avusturya-Macaristan ve Rusya arasında I. Üç İmparator Ligi’ni kurdu.

Yanıt Açıklaması:

Kasım 1815’te Dörtlü İttifak Antlaşması olarak da bilinen Chaumont Antlaşması, taraf devletler
İngiltere, Prusya, Avusturya ve Rusya tarafından yenilendi. Ayrıca İngiltere dışındaki söz konusu
üç ülke Eylül 1815’te Avrupa’da liberal akımların önüne set çekilmesine yönelik Kutsal İttifak adını alan bir birleşmeyi oluşturdular.

Yanıt Açıklaması:

Sırbistan, balkanlar üzerinde "Büyük Sırbistan" ideasını taşıyan bir politikaya sahipti. Bundan dolayı en fazla tepki gösteren devletlerden biri de Sırbistandır.

Yanıt Açıklaması:

Avrupa’nın her tarafını sarsan 1848 İhtilalleri’nden yalnızca İngiltere ve Rusya kendilerini uzak tutabilmişlerdir. Bu olaylar sırasında “sınıf çatışması” ve nefret duyguları bilenmiştir. Böyle bir ortamda Karl Marx ve Friedrich Engels tarafından temelleri atılan “bilimsel sosyalist” ideolojinin unsurlarının ortaya çıkması tesadüf değildi. Öte yandan, bu ortamda, “sınıflararası uçurum”u kapatmakta köprü rolü oynamak üzere Milliyetçi ve “Boneparte’çı” doktrinler de gelişmiştir. Hatta uluslararası alanda Milliyetçi düşüncenin, (pan-germenizm ve pan-slavizm örneklerinde görüldüğü gibi) aynı millete mensup ülkelerin tek bir devlet çatısı altında toplanması boyutuna ulaştığı da görülmüştür. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması:

Fabrikalar aynı zamanda üretimin kitleselleşmesini sağladılar. Üretim artışı kaçınılmaz olarak iş gücü talebini de beraberinde getirdi. Artık yüzlerce hatta binlerce işçinin çalıştığı fabrikaların ortaya çıkışı, atölyelerde ve geleneksel lonca sistemi çerçevesinde çırak-kalfa-usta hiyerarşisi içinde çalışan insanların birer sanayi işçisi hâline gelmelerini sağladı. Üstelik artan iş gücü talebi kırdan kente göçü çok hızlı biçimde arttırdığından kentlerdeki işçilerin sayısı onbinler hatta yüzbinlerle ifade edilir hale geldi. Bu durum emek-sermaye çelişkisinin belirginleşmesine ve yeni bir toplumsal sınıfın yani işçi sınıfının doğuşuna neden oldu. Artık Avrupa sosyal ve siyasal tarihinde çok önemli etkilerde bulunacak bir sınıf ortaya çıkmıştı. Fabrikaların ortaya çıkışı, Avrupa tarihinde daha önce belirmiş ve XIX. yüzyıla kadar çok önemli etkilerde bulunmuş bir başka sınıfın, yani burjuvazinin eseridir. Ticari kapitalizmin ortaya çıkışıyla doğan ve yüzyıllar içinde ekonomik ve siyasal anlamda güçlenen burjuvazi, hem sahip olduğu sermaye birikimiyle sınai kapitalizmin doğuşunda çok önemli bir rol oynamış, hem de sınai kapitalizmin gelişmesi burjuvaziyi daha da güçlendirmiştir. Burjuvazinin Avrupa’da XIX. yüzyıl öncesinde en belirgin biçimde 1789 Fransız Devrimi’nde görüldüğü gibi oynadığı devrimci rol, sınai kapitalizmin gelişmesiyle daha da önem kazanacak ve burjuvazi siyasal sistemin şekillenmesinde çok daha belirleyici ve etkili olacaktır. Aşağıda incelenecek olan 1830 ve 1848 Devrimleri bu çerçevede değerlendirilmelidir. Sanayi Devrimi’yle ortaya çıkan Avrupa’nın sosyal yapısındaki değişim, kaçınılmaz olarak tarıma dayalı sosyo-ekonomik yapının egemen güçlerini siyasal ve ekonomik olarak bir gerilemeyle karşı karşıya bıraktı. Yani, büyük toprak mülkiyetine (feodalizme) dayalı yapının çöküşü hızlanıp, sermayeye dayalı yeni bir üretim biçiminin (kapitalizmin) güçlenmesi sonucunda toprak sahibi aristokrasi ile Kilise’nin gücü zayıflamakta, yeni doğan Burjuvazi ise kuvvetlenmekteydi.

Yanıt Açıklaması: . 1815 Barışını izleyen dönemde baskı yöntemleri gittikçe yaygınlaştı. Hükûmetler birbiri ardına ortaya çıkan gizli devrimci cemiyetlere ve hareketlere karşı silahlı güçlerini sıklıkla kullandılar. Üstelik bu sadece devletlerin kendi ülkelerindeki muhalif akımlara yönelik bir müdahalesi değildi, uluslararası bir boyut da taşmaktaydı. Avusturya ordusu İtalya’daki darbe girişimine müdahale ederken, Fransa İspanya’da mutlak monarşinin liberal güçlere karşı iktidarını yeniden kurmasını sağlamaktaydı. Büyük devletlerin, Avrupa’da 1815 sonrasında oluşturulan sistemin “muhafazakâr” yapısına ve ilkelerine yönelik muhalefeti nerede filizlenirse filizlensin bastırmaya yönelik (Osmanlı İmparatorluğu toprakları dışındaki) tavizsiz politikaları düzenin istikrarı açısından olmazsa olmaz bir öncelik hâline geldi.

Yanıt Açıklaması:

Fransız Devrimi'nin getirdiği sınırlamalar halkın büyük bölümünün “cahil olduğu”, dolayısıyla da “siyasi görüşü bulunamayacağı” düşüncesiyle, vatandaşlar “aktif ” ve “pasif ” biçiminde ikiye ayrılırken, yalnız 25 yaşın üstünde olan ve belirli bir miktar vergiyi ödeyenlere seçme hakkı verildi. Bu durum yüksek orta sınıfı yönetimde söz sahibi durumuna getirirken köylü ve işçilerin tamamen dışlanması sonucunu doğuruyordu. Kadınların ise ne oy verme ne de eğitim hakları vardı. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

Osmanlı İmparatorluğu’nun savaşa girme nedenlerini şöyle sıralamak mümkündür:

• İtilaf blokunda yer alan devletlerin Osmanlı İmparatorluğu’na karşı izledikleri saldırgan politikalar
• Son savaşlarda kaybedilen toprakların geri alınması
• Ekonomik bağımsızlığın kazanılması
• Almanya’nın savaştan üstün çıkacağı düşüncesi
• Osmanlı-Alman yakınlaşması
• Turan İmparatorluğu kurma düşüncesi

Yanıt Açıklaması: Dörtlü ittifak çerçevesinde bir araya gelen Müttefikler’in içinde, İngiltere dışındaki üç ülke Eylül 1815’te “Kutsal İttifak” adını alan bir başka birleşmeyi oluşturdu. Bu ülkeler Rusya, Prusya ve Avusturya'dır.

Yanıt Açıklaması: Kitabın 114.sayfasından belirtildiği üzere, 1789 sonrasında Avrupa'nın birçok bölgesinde şiddet yaşanmış ve "otoriter eğilimler güçlenmiş," hatta Fransa'da "yeni bir Napoleon" işbaşına gelmiştir.