SORU: 1875 ve sonrasında Rusya ile Balkanlar konusunda yaşanan gelişmeler nelerdir?
CEVAP: Paris Antlaşması (1856) Rusların Balkanlara inmesini önlediyse de, bu uzun sürmedi. Ruslar, AlmanFransız sürtüşmesinden faydalanarak Karadeniz’de yeniden donanma hazırlamaya giriştiler. 1875’te Bosna ve Hersek’te çıkan isyanı desteklediler. 1876’da Bosna, Karadağ ve Sırbistan’ın Osmanlı’ya karşı savaşını teşvik ettiler. Nihayet 12 Nisan 1877’de Osmanlı Devleti’ne savaş ilan ettiler. Plevne’de Türk ordusu Osman Paşa’nın komutasında 5-6 ay dayanmayı başardıysa da, 10 Aralık 1877’de Plevne’nin düşmesi ile Ruslar Filibe, Edirne üzerinden İstanbul’a yürüdüler. 19 fiubat 1878 tarihinde imzalanan Ayastefanos (Yeşilköy) antlaşmasını düzelten Berlin Antlaşması gereğince Batum, Kars ve Ardahan Rusya’ya terk edildi; Tuna mansabındaki sol sahil boyu da Ruslara geri verildi. Ancak Berlin Kongresi Rus diplomasisi için ciddi bir yenilgiydi. Yeşilköy’e kadar gelen Rus orduları İstanbul’a giremeden geri dönmek zorunda kalmışlardı. Oysa, I. Petro’dan beri Rusların hayali Konstantinapol (İstanbul)’u ele geçirerek Ortodoksluğun merkezi olmaktı. 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşı boyunca yapılan fedakârlıklar boşa gitmiş gibi görünüyordu. Balkan Slavları tamamı özgürleştirilememiş, yani başlanılan iş yarım kalmıştı.
