İKTİSAT TARİHİ Dersi SANAYİLEŞMENİN YAYILMASI VE ETKİLERİ soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

19. yy'da Osmanlı'da ticaretin yürütüldüğü ülkeler itibariyle ne gibi değişmeler oldu?


CEVAP:

Ticaretin yürütüldüğü ülkeler itibariyle de önemli değişmeler oldu. Geleneksel olarak en önemli ticaret ortağı olan Fransa, Devrim ve Napolyon savaşları sırasında hemen hemen tamamen silindiyse de 1840’dan 1880’e kadar süratle eski durumuna döndü. Daha sonra nispi önem itibariyle biraz gerilediyse de Birinci Dünya Savaşı arifesinde hala ikinci en büyük pazardı, ithalat içinde ise 4. sırayı işgal ediyordu. İngiltere daima en fazla ithalat yapılan ülkeydi; ihracat içinde de hemen hemen daima ilk sırayı alıyordu. Fakat onun payı da 1880’lerden sonra süratle düştü. Üçüncü önemli ülke Avusturya idi. Avusturya ikincilik için Fransa ile rekabet ediyordu. Rusya’nın payı dış ticaret yapılarının benzerliği nedeniyle önemsizdi. Amerika Birleşik Devletleri 1830’lardan itibaren 1850’ler boyunca gayet aktifti. Fakat onun payı İç Savaş’tan sonra önemli ölçüde düştüyse de yüzyılın sonuna doğru tütün, afyon, kuru üzüm, halı ve diğer mal alışlarıyla ve pamuk ürünleri, petrol, zirai makineler, ayakkabı ve diğer mal satışlarıyla süratle eski düzeyine geri döndü. Ticaretleri en hızlı artan iki ülke ise Almanya ve İtalya idi. İtalya’dan yıllık ithalat 1878-80’de 500 bin sterlinden 1913’te 3.7 milyon sterline yükseldi. Bu artışın baş nedeni pamuklu dokumalardı. İtalya’ya yapılan ihracat ise aynı dönemde 100 bin sterlinden 900 bin sterline yükseldi. Sonuç olarak I. Dünya Savaşı öncesinde İtalya, Osmanlı dış ticaretinde beşinci yeri işgal eder oldu. Almanya’nın payındaki artış ise daha çarpıcıydı. Alman istatistiklerine göre ithalat 1880’de 2 milyon marktan 1913’te 74 milyon marka yükseldi. İhracat ise aynı dönemde 6 milyon marktan 105 milyon marka çıktı. Gerek ithalat gerekse ihracat çok sayıda malı kapsıyordu. Savaş patlak verdiği sırada Almanya üçüncü satıcı, dördüncü pazar konumundaydı.