CEVAP:

1838’de Hariciye Nezâreti’ne bağlı Ziraat ve Sanayi Meclisi’ni kurdular. 1840’larda, esas olarak ordunun, saray ve devlet kesiminin talebini karşılamak amacıyla, devlet mülkiyetinde bir dizi sanayi tesisleri kurdular. Bu sanayi tesislerinde pamuklu tekstil ağırlıktaydı. Hükûmetin sanayinin geliştirilmesi için attığı adımlardan biri de Londra ve Paris’teki uluslararası sergilere katılmasıdır. Diğer bir girişim ise sanayileşme yolunda bazı tedbirler alarak, 1860’lı yıllarda esnaf ve sanatkârların sorunlarını çözmek üzere Islah-ı Sanayi Komisyonu’nu oluşturmalarıdır. Avrupa’dan getirtilecek makine, araç ve gereçlerin gümrük rüsumu ödenmeksizin ithaline izin verilmiştir. Bu fabrikalarda üretilen ürünler, içerideki ve dışarıdaki gümrüklerden muaf tutulmuştu.