CEVAP:

Moskova’nın önerisiyle Türkiye-Sovyet Rusya Dostluk ve Kardeşlik Antlaşması, İstanbul’un işgal yıl dönümü olan 16 Mart 1921’de imzalandı. Antlaşmanın 1. maddesine göre taraf­lar herhangi birine zorla kabul ettirilmek istenilen bir barış antlaşması ya da başka bir uluslararası bağıtı tanımayacaklardı, böylelikle Sovyet Rusya Sevr’i tanımadığını ilan etmiş oldu. Ayrıca Misak-ı Milli’yi ve TBMM Hükümeti’ni tanıdığını belirtti. Türkiye’nin kuzey-doğu sınırı çizilerek Kars, Ardahan ve Artvin’in Türkiye’de kalması kabul edildi. Antlaşmanın 2. maddesinde de Batum, Gürcistan’a bırakıldı. Ancak buradaki halkların kültürel ve dinsel haklarının sağlanması ve geniş bir yönetimsel özerkliğin kurulması koşulları konuldu. Antlaşmanın diğer hükümlerinde, doğmakta olan Yeni Türkiye Devleti’nin hükümranlık hakları ve ekonomik bağımsızlığı tanındı.