TÜRK ANAYASA HUKUKU Dersi Türkiye’de Anayasal Gelişmeler ve 1982 Anayasası soru detayı:
SORU:
1924 Anayasası'nın parlamenter sisteme benzeyen hükümleri nelerdir?
CEVAP: 1924 Anayasası’nın parlamenter sisteme benzeyen hükümleri şunlardır:
-
Büyük Millet Meclisi, yasama yetkisini kendisi kullanırken (m.6), yürütme yetkisini ancak Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu eliyle kullanabilir (m.7).
-
1924 Anayasası ile (m.44) hükûmetin kurulması konusunda parlamenter sisteme benzeyen bir mekanizma öngörülmüştür. Buna göre, “Başbakan, Cumhurbaşkanınca Meclis üyeleri arasından tayin olunur. Öteki bakanlar Başbakanca seçilip tamamı Cumhurbaşkanınca onandıktan sonra Meclise sunulur. Meclis toplanık değilse sunma işi Meclisin toplanmasına bırakılır. Hükûmet tutacağı yolu ve siyasi görüşünü en geç bir hafta içinde Meclise bildirir ve ondan güven ister.”
-
Parlamenter hükûmet sisteminin unsurlarından birisi olan hükûmetin siyasi sorumluluğu kuralı da 1924 Anayasası’nın “Bakanlar Kurulu, Hükûmetin genel politikasından birlikte sorumludur” (m.46) hükmüyle kabul edilmiştir.
1924 Anayasası’nın parlamenter sisteme benzeyen hükümleri şunlardır:
-
Büyük Millet Meclisi, yasama yetkisini kendisi kullanırken (m.6), yürütme yetkisini ancak Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu eliyle kullanabilir (m.7).
-
1924 Anayasası ile (m.44) hükûmetin kurulması konusunda parlamenter sisteme benzeyen bir mekanizma öngörülmüştür. Buna göre, “Başbakan, Cumhurbaşkanınca Meclis üyeleri arasından tayin olunur. Öteki bakanlar Başbakanca seçilip tamamı Cumhurbaşkanınca onandıktan sonra Meclise sunulur. Meclis toplanık değilse sunma işi Meclisin toplanmasına bırakılır. Hükûmet tutacağı yolu ve siyasi görüşünü en geç bir hafta içinde Meclise bildirir ve ondan güven ister.”
-
Parlamenter hükûmet sisteminin unsurlarından birisi olan hükûmetin siyasi sorumluluğu kuralı da 1924 Anayasası’nın “Bakanlar Kurulu, Hükûmetin genel politikasından birlikte sorumludur” (m.46) hükmüyle kabul edilmiştir.