TÜRK DIŞ POLİTİKASI I Dersi 1970-1980 DÖNEMİ TÜRK DIŞ POLİTİKASI soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

1970-1980 yıllarında Türkiye-ABD arasında ortaya çıkan "Haşhaş" sorunu nedir?


CEVAP:

ABD, Nixon iktidarı sırasında uyuşturucuyla mücadeleye verdiği önemi artırmış ve Türkiye’deki haşhaş üretiminin ABD’deki uyuşturucu sorununun temel nedenlerinden biri olduğunu iddia etmeye başlamıştır. 1970’ten itibaren bu konuda Türkiye’ye olan baskıyı artıran ABD, ülkedeki haşhaş üretiminin tamamen sonlandırılmasını istemekte ancak dönemin Demirel hükûmeti buna yanaşmamaktaydı. Bu durum, ABD’de tepkiyle karşılanmış ve ABD Kongresi’nde Türkiye’ye karşı çeşitli yaptırımlar için görüşmeler başlamıştır. Ancak 12 Mart 1971 tarihinde Türkiye’de askerî müdahalenin ardından iktidara gelen Nihat Erim Hükûmeti, ABD desteği olmadan ayakta kalamayacağını düşündüğünden ABD’nin yasak kararı verilmesi takdirde taahhüt ettiği 30 milyon dolar karşılığında haşhaş üretimini tamamen yasaklamayı kabul etmiştir. Haşhaş üretiminin yasaklanması, Türkiye’de yaklaşık 100.000 köylü ailesinin büyük ekonomik zarar görmesine neden olmuştur. Üstelik ABD zararın telafisi için taahhüt ettiği miktarın sadece üçte birini vermişti ve bu da sıkıntı yaratmaktaydı. 1973 tarihinde Ecevit liderliğinde iktidara gelen CHP-MSP koalisyonu var olan zararı gidermek için tüm baskılara rağmen haşhaş üretimini tekrar serbest bırakmıştır. Alınan bu karar, ABD tarafından büyük tepkiyle karşılanmış, ABD Senatosu ve Temsilciler Meclisi Türkiye’ye verilen borçların durdurulması, ekonomik ve askerî yardımların sonlandırılması kararını almış ve bu kapsamda Türkiye’ye bir ambargo uygulanma ihtimali de ortaya çıkmıştır.