HUKUK TARİHİ Dersi Cumhuriyet Dönemi Türk Hukuku soru detayı:
SORU:
30 Ekim 1918 tarihinde yapılan Mondros Ateşkes Anlaşmasından sonra tam bağımsız ve hür bir devlet yapısı için ne gibi düzenlemeler yapılmıştır?
CEVAP:
30 Ekim 1918 tarihinde yapılan Mondros Ateşkes Anlaşması ile, Osmanlı İmparatorluğu fiili olarak yıkılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti ise, Misak-ı Milli sınırları içinde siyasi, hukuki ve ekonomik anlamda tam bir bağımsızlık mücadelesi vermektedir. İşgalden kurtulmaya çalışan ve bağımsızlığı için mücadele eden halkın, seçtiği temsilciler aracılığıyla kendi kendini yönetmesi için 23 Nisan 1920’de, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) kurulmuştur. Böylece, 1 Kasım 1922’de saltanat kaldırılmış, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edilmiştir. 3 Mart 1924’te de halifelik kaldırılmıştır. 1921 tarihli Teşkilât-ı Esasiye Kanunu yeni kurulan Türkiye Cumhuriyetinin ihtiyaçlarını karşılayamadığından, TBMM tarafından 20 Nisan 1924’te yeni Anayasa kabul edilmiştir. 10 Nisan 1928 tarihinde Anayasa’nın 2. md.sindeki, “Türkiye Devleti’nin dini İslâm’dır” ifadesi kaldırılmış, milletvekili yemininde laik ifade benimsenmiş, meclisin görevlerinden biri olan “Ahkâm-ı şer’iye’nin tenfizi” (şeriat hükümlerinin uygulanması) hükmü anayasadan çıkartılmış, 1937’de ise laiklik ilkesi resmen kabul edilmiştir. Bu değişikliklerle, Türkiye Cumhuriyetinin laik, çağdaş, tam bağımsız bir devlet olması amaçlanmıştır. Böylece, tam bağımsız ve hür bir devlet yapısının gerektirdiği hukuk sisteminin de resepsiyonla, yani çağdaş sistemin gerektirdiği düzenlemeleri içeren yabancı kanunların iktibası ile mümkün olacağı kabul edilmiştir. Cumhuriyet dönemi ile birlikte ülkemizdeki eski hukuk sistemi tamamen terk edilmiştir. Tıpkı diğer alanlardaki inkılâplar gibi (örneğin; ekonomik - sosyal alanda, eğitim alanında yapılan reformlar gibi) hukuk alanında da tüm kurum ve ilkeleri kapsayan bir resepsiyona gidilmiştir.