OSMANLI DİPLOMASİSİ Dersi Yenileşme Dönemi Osmanlı Diplomasisi: Karlofça’dan Nizam-ı Cedid’e (1699-1792) soru detayı:

CEVAP:

• II. Katerina gibi çok hırslı ve saldırgan bir liderin idaresi altında Rusya, Osmanlı toprakları üzerinde beslediği emelleri her ortamda gide­rek aleni bir biçimde ortaya atmaya başladı. Bundan dolayı Gürcistan’ın iç işlerine karışıp yerli halkı isyana kışkırttığı gibi, Balkan Ortodoks Hıristiyanları arasında da taraf­tar kazanmaya çalışmaktaydı.
• Diğer taraf­tan da antlaşmalara aykırı olarak hudut boylarında yeni kaleler ve istihkâmlar inşa edilip askerî yığınaklar yapılmak­taydı.
• Rusya’nın komşu devletlere karşı izlediği saldırgan ve yayılmacı siyaseti sonu­cunda Lehistan kralı III. August’ün ölümünden sonra II. Katerina’nın Stanislaw Poniatowsky’nin kral seçilmesini sağlaması üzerine Lehistan’da direnişler çıktı. Mart 1768’de Podolya da Bar’da toplanan Leh milliyetçileri bir direniş heyeti (konfederasyonu) adı altında teşkilatlanıp Osmanlı Devleti’nden himaye ve yardım istediler.
• Bu gelişmeye paralel olarak Kırım Hanı ve Fransızlar da Rusların yayılmacı politikaları karşısında Babıâli’nin Rusya’ya karşı harekete geçmesini arzulamaktaydılar.
  • Aynı za­manda bazı devlet erkânı Osmanlı Devleti’nin izlediği pasif ve çekingen dış politi­kadan kurtulup tekrar 1739’da Avrupa’da elde edilen başarıların tekrarlanması için fırsat da kollamaktaydılar.
• Osmanlıların Rusya’nın Lehistan’dan çıkması isteğinin II. Katerina tarafından reddedilmesi üzerine artık Rusya’ya savaş açılması kaçınılmaz görünüp 4 Ekim 1768’de Lehistan’ı himaye maksadıyla Rusya’ya sefer başlatıldı.