TÜRK DIŞ POLİTİKASI II Dersi HELSİNKİ ZİRVESİ'NDEN ULUSAL PROGRAM'A TÜRK DIŞ POLİTİKASI (1999-2001) soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: ABD Başkanlığının ikinci döneminde daha dışa dönük bir politika izleyen Clinton’ın Türkiye’nin AB adaylığını desteklemesinin nedenleri nelerdir?


CEVAP: • AB’ye tam üyelik Türkiye’nin Batı ile bağlantısını kesinleştirecekti. ABD Türkiye’de radikal islamcı bir rejimin kurulmasını ya da Türkiye’nin Avrupa’dan daha da uzaklaşmasını istemiyordu. Böyle bir gelişme Orta Doğu’daki bütün dengeleri altüst edeceği gibi Orta Asya ve Kafkasya’yla Batı arasındaki bağlantı da kesilecek ve enerji hatlarının geleceği ve ABD’nin buradaki etkinliği tehlikeye düşecekti. • Türkiye daha önce de değinildiği gibi, ABD’yle uzun süredir çok yakın bağlara sahipti ve bu 1990’larda daha da yoğunlaşmıştı. ABD, kendisine bu kadar yakın bir müttefikinin AB içinde yer almasını desteklemeyi çıkarlarına uygun görüyordu. ABD, Türkiye’nin de tam üye olmasıyla İngiltere’den sonra kendisiyle yakın ilişkileri olan bir ülkenin daha AB’de bulunmasını sağlayabilecek ve bu bütünleşme hareketiyle bağlarını artırabilecekti. • ABD 1990’larda Avrupa-Atlantik Topluluğu kavramı çerçevesinde, Avrasya’yı kendisine bağlamak istiyordu. Türkiye coğrafi olarak bu geniş alanın bağlantı noktasında yer alıyordu. • Türkiye’nin üyeliği gerçekleşirse AB’nin homojen yapısı kaybolacak, alanı ve kapsamı genişleyecek, böylece yekpare bir blok olma özelliğinden uzaklaşacaktı. • AB, bu dönemde kendi güvenlik yapılanmasına gidiyordu ve Türkiye’nin tam üyeliği onun, Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği (AGSK) içinde de yer almasını sağlayacaktı. ABD, özellikle savunma alanında iş birliği yaptığı Türkiye’nin Batı Avrupa Birliği (BAB) içinde bulunmasını istiyordu. Böylece BAB ya da onun yerine geçecek bir Avrupa savunma yapılanması ile NATO arasındaki bağlantı daha sıkı olabilecekti (Uzgel, 2011:277-278).