ACİL ÇAĞRI YÖNETİMİ Dersi Kitlesel Olaylarda Acil Çağrı Merkezlerinin Rolü soru detayı:

CEVAP:

ABD’de “Florida Olay Yeri Yönetimi Kılavuzu”nda, kitlesel olaylar beş seviyede değerlendirilmektedir. Bunlar olay seviyesine göre şöyle sıralanırlar:

1. Yaralı sayısı 5 ile 10 arasındadır. Olay risk arttıracak yeni tehditler barındırmaz ve yerel imkanlarla üstesinden gelinebilir. Genelde 4 acil yardım ambulansı ile olay yönetilebilir. Olay yeri yöneticisi, acil sağlık hizmetlerinde görev yapan ve alanda bulunan en deneyimli ve eğitimli personeldir. Kazazedeler için bölgede, en yakındaki bir-iki hastane ile sevk organizasyonu yapılabilir.

2. Yaralı sayısı 11 ile 20 arasında değişmektedir. Olay, müdahale kapasitesi sınırlı olan bölgelerde, yerel kapasiteyi yetersiz kılabilir. Olay yerinde yaklaşık 6 acil yardım ambulansına gereksinim duyulur. Olayın barındırdığı riske göre, özel kurtarma ve müdahale personeline ihtiyaç duyulabilir. Yerel kapasite olayı yönetmek için yeterli olduğu sürece, olay yeri yöneticisi alanda bulunan en deneyimli ve eğitimli acil sağlık personeli olabilir. Genelde sevk organizasyonunda bölgede bulunan en az 3 hastane yer alır. Hava ambulansları başta olmak üzere alternatif nakil yöntemleri değerlendirilmelidir.

3. Yaralı sayısı 21 ile 100 arasındadır. Olay yerel kapasiteyi büyük oranda aşar ve bölgesel destek gerekebilir. Olay yerinde en az 8 acil yardım ambulansı görev yapmalıdır. Hastane sevk organizasyonunda yerelde bulunan tüm hastaneler yer alır. Olay yeri yönetiminde acil durum yönetimi konusunda yerel organizasyonda yönetici pozisyonunda bulunan birisi yer almalıdır. Hava ambulansları ile bölge dışı hastanelere nakil için planlamalar yapılmalıdır.

4. Yaralı sayısı 101 ile 1000 arasındadır. Olay yerinde en az 25 acil yardım ambulansının görev yapması gerekir. Müdahalede bölgesel kaynakların aktif hâle getirilmesi gerekir. Hastane sevk organizasyonunda, bölge hastanelerinin tamamı yer almalıdır. Bölge hastanelerinin kapasitesine ve nakil organizasyonuna göre, olay yerinde acil tıbbi bakım alanının oluşturulması gerekebilir. Olay yerinden yaralıların nakli için hava ambulansı gibi alternatif ambulanslarla birlikte özellikle yeşil gruptaki kazazedeler için toplu taşıma araçları kullanılabilir. Olay yeri yönetiminde, acil durum yönetiminden yerelde bulunan en üst düzey yönetici görev almalıdır.

5. Yaralı sayısının 1000’den fazla olması durumunda, yerel ve bölgesel kaynaklar yetersiz kalır. Ulusal ve hatta uluslararası destek gerekebilir. Olay yeri yöneticisi, acil yardım konusunda bölgede bulunan en üst düzey yetkili olmalıdır. Bölgede bulunan hastaneler sevk organizasyonunda yetersiz kalacağı için çeşitli transport seçenekleri ile yaralıların bölge dışındaki hastanelere nakli planlanmalı, bölgesel ya da ulusal yetersizliklerde sahra hastanelerinin kurulması düşünülmelidir.