SORU: Abduh üzerinde derin etkiler bırakan diğer bir büyük kişilik kimdir? Ne gibi etkileri olmuştur?
CEVAP: Bu kişi, Cemâleddin Afgâniydi. Cemaleddin Mısıra geldiği zaman etrafına, aralarında Muhammed Abduhun da bulunduğu birçok öğrenci toplanmıştı. Cemâleddinin manevî mürşitliği, Abduhun münzevi bir şekilde yaşamayı terk edip aktif bir insan olmasını sağlamıştı. Klasik Arap eserlerini yeni bir bakış açısıyla değerlendirmesine ve Arapçaya çevrilmiş Batılı eserlerden zevk almasına Cemâleddin sebep olmuştu. Afgani, Abduhta, milli duygular, özgürlük aşkı ve anayasal sistem düşüncesinin doğmasına yol açmıştı.
