İKTİSADİ DÜŞÜNCELER TARİHİ Dersi Klasik Okul soru detayı:

CEVAP:

Smith zenginliğin temel kriterlerinden birisi olarak gördüğü emeğin verimliliğini iş bölümüne dayandırmıştır İş bölümünün gerçekleştiği her alanda emekten yararlanabilme olanağı fazladır ve iş bölümü sayesinde zenginlik toplumun en alt kesimlerine kadar ulaşacaktır. Smith’e göre iş bölümünün doğmasının nedenlerinden bir tanesi, insanlardaki mübadele eğilimidir. İş bölümünün hakim olduğu bir toplumda, insanlar farkında olmasalar da, binlerce insanın işbirliği olmadan yaşayamazlar. İşte bu değişim eğilimi her insanı, kendini belli bir işe vermeye ve bu iş için olan yeteneklerini geliştirmeye yöneltir. İnsanların diğer insanlardan farklı yeteneklerine göre üretmesi, üretimde iş bölümünü ortaya çıkarır. Mübadele eğilimi yanında iş bölümünün gerçekleşmesinde ikinci etmen, yeterli bir sermaye birikiminin olmasıdır. Smith’e göre, toplumda yeterli sermaye birikimi yoksa tam manasıyla iş bölümü ve mübadele gerçekleşmez. İş bölümünün doğuşunda üçüncü bir etken de pazarın genişliğidir. Pazar dar olduğunda insanlar bir alanda daha az uzmanlaşma olanağı bulacaklardır, çünkü ürettikleri malları satacak yeterli insan olmayacaktır. O yüzden iş bölümünün doğması için pazarın genişlemesi, ihtiyaçların artması gerekir. Özetle Smith’e göre iş bölümü, emeğin verimliliğini artırır, değer fazlaları yaratır. Bu değer fazlaları sayesinde de toplumlar zenginleşir, yararlı malların üretimi çoğalır.