CEVAP:

Sıvı hâlde bulunan suda hidrojen bağları ol­dukça kırılgan olup güçleri kovalent bağın yaklaşık 20’de 1’i kadardır. Her bir hidrojen bağının ömrü ise yaklaşık saniyenin trilyonda biri kadardır. An­cak komşu su molekülleri arasında aynı hızda yeni bağlar kurulmaktadır. Yani herhangi bir anda su moleküllerinin büyük çoğunluğu komşu su mo­lekülleri ile bağlı hâldedir. Kohezyon teriminin tanımı ise hidrojen bağları ile su moleküllerini bir arada tutan kuvvettir.

Hidrojen bağları sonucu oluşan kohezyon özel­likle bitkilerde suyun yerçekimine zıt yönde ta­şınmasında çok büyük bir öneme sahiptir. Ksilem kanallarındaki su, bitkinin yapraklarından buharlaşınca moleküller arası kohezyon kuvvetinin etkisi ile, yer çekimine zıt olarak yükselir. Su molekülü damarı terk ederken hidrojen bağı ile kanaldaki suya tutun­mak suretiyle alttaki suyu yukarı çeker. Kohezyon kuvveti, mikroskobik ksilem kanalları içerisindeki suyu bir arada tutar. Adezyon, farklı cins molekül­lerin birbirine tutunmasına verilen isimdir ve su ile ksilem kanal duvarları arasındaki adezyon kuvveti yani suyun kanal duvarlarına tutunması da yer çeki­mine önemli ölçüde direnç sağlamaktadır.

Bu iki biyolojik terimi su ve cıva açısından kıyaslayarak açıklayacak olursak; su molekülleri­nin kohezyonu yani moleküllerin birbirlerine tu­tunması cıvadan daha düşük, cıva moleküllerinin adezyonu yani moleküllerin başka moleküllere tu­tunması ise sudan daha düşüktür.

Su gibi bir sıvının, yüzey katmanının esnek bir tabakaya benzer özellikler göstermesinden kay­naklanan etkiye, yüzey gerilimi denir. Kohezyon kuvvetine bağlı olan bu yüzey gerilimi, bir sıvının yüzeyini esnetmenin ya da kırmanın ne derece zor olduğunu belirtir. Kısaca sıvıların en üst tabakasın­daki moleküllerin, kohezyon kuvvetleri neticesinde oluşturdukları, çok ince ve zarımsı tabakaya yüzey filmi, bu tabakayı kırmak için gerekli kuvvete ise yüzey gerilimi denilmektedir