YAŞLI PSİKOLOJİSİ Dersi YAŞLILIKTA BİLİŞSEL GELİŞİM soru detayı:

CEVAP:

Muhakeme yeteneği, işlem hızı, hatırlama zihinsel yetenekleri içeren akıcı zekânın orta yetişkinlikle birlikte düşmeye başladığı ve yaşlılıkta bu düşüşün devam ettiği ortaya konmuştur. Araştırmalar bu bilişsel özelliklerde gerilemenin özellikle 60’lı yaşlarda belirginleştiğini ve 70’lerin ortalarından 80’lerin sonlarına bu düşüşün yüksek düzeylere ulaştığını göstermektedir (Schaie ve Wills, 1993). Akıcı zekânın içerdiği yetenekler büyük oranda merkezi sinir sistemi tarafından kontrol edilir ve kısmen çevre ve öğrenmenin etkisinden bağımsızdır. Buna karşın bireyin biriktirdiği bilgileri içeren ve daha çok uzun süreli bellek ve sözel becerileri ile ilişkili olan kristalize (birikimli) zekâ yaşam boyu artış göstermekte ve yaşlılıkta bu artış korunmaktadır. Çünkü bu zekâ eğitim, deneyim ve çevre ile etkileşimin bir sonucudur (Horn ve Catell, 1967; Erber, 2013; Onur, 2008).