KLASİK MANTIK Dersi MANTIK KURALLARI VE UYGULAMALAR soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Alternatif tasım nedir örneklerle açıklayınız?


CEVAP: Alternatif tasım, ayrık tasım gibidir. Fakat alternatif tasımın öncüllerinden biri tekil evetleme önermesidir. Yani bileşenlerden sadece ve sadece biri doğrudur. Bu nedenle, bir alternatif tasımda ikinci öncül tekil evetleme önermesinin bileşenlerinden birini evetlediğinde diğer(ler)i değillenmiş olur; birini değillediğinde diğer(ler)i evetlenmiş olur ve diğer bileşen(ler)in değillemesi veya evetlenmesi sonuç olarak çıkarılır. Örnek 1: Sen ya çay içmek istiyorsun ya da kahve (ikisini birlikte değil). Kahve içmek istiyorsun. Öyleyse, çay içmek istemiyorsun. Bu çıkarımdaki ya ...ya da ...’’ eklemini tikel evetleme eklemi olarak yorumla- saydık bu sonucu çıkaramayız. Çünkü bir insan hem çay hem de kahve içmek isteyebilir. Tekil evetleme eklemi olarak yorumladığımızda ise sonuç geçerli olarak çıkar. Örnek 2: Bu helikopterin düşmesi ya sahiden bir kaza ya da bir sabotaj (ikisi birlikte değil). Elimizdeki bulgular, sabotaj ihtimalini güçlendiriyor. Öyleyse, helikopterin düşmesi bir kaza olmayabilir. Örnek 3: Ya hayatımı kendim planlayacağım ya da başkasının benim hayatımı planlamasına fırsat vereceğim (ikisi birlikte değil). Hayatımı kendim planlayacağım. Öyleyse, başkasının benim hayatımı planlamasına fırsat vermeyeceğim.