CEVAP:

• Amaçlar ulaşılamaz olmamalı fakat işletmeyi zorlamalıdır. Amaçlar, belirli bir zaman diliminde ulaşılabilir nitelikte ve ne çok kolay ne de çok zor olmalıdır. Önemli amaçların belirlenmesinde amaçların işaret ettiği çıta yukarı çekilmelidir. Buna karşın erişilemeyecek kadar yüksek olmaması gerekir. Çok zor olursa çalışanlar amaçlara ulaşılmasını imkânsız görüp planların başarıyla uygulanmasında isteksiz davranabilir. Bu nedenle amaçların çalışanlar tarafından kabul edilebilir nitelikte olmaları başarıyı artırabilir. Bunu sağlayabilmek için planlama ve amaç belirleme süreçlerinde çalışanlara da yer verilmelidir. Buna karşın, amaçlar çok kolay belirlenip çalışanları zorlamazsa işletmenin sahip olduğu potansiyelinden yeterince yararlanılamaz. • Amaçlar belirgin ve ölçülebilir olmalıdır. Ölçülemeyen ve muğlak görünen amaçların anlaşılması güçtür. Kafa karıştıran, varılıp varılmadığı anlaşılamayacak olan amaçlar planlamanın diğer aşamalarında da muğlak ve yanlış kararların alınmasına neden olabilir. Çalışanlar gerçekleştirmeleri gereken amaçları ne kadar iyi anlar ve bilirse çabalarını hedefe doğru o kadar net bir şekilde yönelteceklerdir. Bu nedenle amaçların işaret edeceği nihai sonuçlar mümkün olduğunca rakamlarla ifade edilmelidir. Ne kadarlık bir sonuç getirmesi gerektiği belli olmayan amaçlar, performans ölçümünde bir karşılaştırma referansı sağlamaz. Oysa ölçülemeyen değişken büyüklüklerinin yönetilmesi güçtür. Geçmişteki performansı ölçerek dersler çıkartmak, hataları görüp öğrenmek ve yeni amaç ve planlara gitmek işletmeyi geliştirir. Bunun için ölçümün doğru olması, ölçümün doğruluğu için de ölçülebilir nitelikte amaçlar belirlenmesi gerekir. Yanlış ölçümler işletmeyi yanlış karar ve planlara götürür. • Amaçlara ulaşmada zaman sınırı konulmalıdır. Ne zaman başarılmış olması gerektiği tam olarak bilinmeyen amaçların işletmeyi eyleme yöneltmesi güçtür. Ayrıca zamanlamanın muğlak olması performans ölçümünde bir karşılaştırma referansı sağlamaz. Bu durumda ölçüme ilişkin yukarıda açıkladığımız olumsuz etkiler ortaya çıkabilir. • Amaçlar arasındaki öncelik sıralaması belirlenmelidir. İşletme içinde farklı seviyede ve türde pek çok plan yapılması gerekmektedir. Her bir plan pek çok amacı kapsayabilir. Amaçlar arasında bir öncelik sıralaması yapılmalı ve çalışanlarla paylaşılmalıdır. Öncelik sıralaması yoksa ya da başarısızsa kaynakların sonuç yaratacak etkinlikte kullanılması güçleşir. • Amaçlar yönetici ve çalışanları motive edici olmalıdır. Amaçlar rehber niteliği taşımalı, yeni başarılara yönlendirmeli ve harekete geçişi kolaylaştırmalıdır. Bunu sağlamayacak nitelikteki planlar işlevsiz kalabilir. Bu nedenle eyleme işaret eden, fiili vurgulayan ve mastarla biten (-mek, -mak) amaç cümleleri kurulmasında fayda vardır. • Amaçlar birbiriyle uyumlu olmalıdır. Farklı seviyedeki farklı tür amaçlar birbirleri ile ya da işletmenin genel amaçlarıyla çatışırsa hem bunlara ulaşmak mümkün olmayacak hem de kıt kaynaklar israf edilmiş olacaktır. Amaçların çatışması durumunda çok kıymetli bir kaynak durumundaki zaman boşa harcanmış olabilir. • Amaçların işletmenin misyon, vizyon ve kültürüne uygun olması gerekir. Amaçlar işletmenin misyonunu gerçekleştirecek ve vizyonuna ulaşmasına yardım edecek şekilde belirlenmelidir. Ayrıca işletmedeki örgüt kültürünün değerleriyle çatışan amaçlar planın tamamlanması ve uygulanması aşamasında çalışanların direnç göstermesine neden olabilir.