YÖRESEL MUTFAKLAR Dersi İç Anadolu Bölgesi‘nin Yöresel Mutfağı soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Anadolu yemek kültürünü etkileyen faktörleri anlatınız


CEVAP:

Asya ile Avrupa kıtaları arasında köprü vazifesi
üstlenen Anadolu; engebeli topoğrafık yapısı, konumu,
elverişli coğrafi özellikleri ve zengin doğal kaynakları
sayesinde en eski devirlerden itibaren çok farklı uygarlık
gelişmelerine tanık olmuştur. Yarımadanın insanlığa
sunduğu imkânların sonucu olarak birbirinden çoğu zaman
habersiz kurulan uygarlık merkezleri, aynı zamanda
birbirinden bağımsız Anadolu’nun ayrı köşelerinde
yaşamış, bu durum çoğu kez toplumların farklı gelişim
süreçleri geçirmelerine de imkân sağlamıştır. Bu özelliği
sayesinde Anadolu’yu bölgesel uygarlıklar ülkesi olarak
tanımlamak mümkündür (Çoban, 2013; 33-34).Yeme içme
kültürünün o bölgedeki toplumsal kültürle paralel geliştiği
görülmektedir. Yemek pişirme yöntemlerinden, pişirme
esnasında kullanılan araç gereçlere kadar birçok alanda
toplumsal kültürün izleri görülmektedir. Bunun yanında
bir bölgede yaşayan insanların yeme içme alışkanlıkları
çoğunlukla bölgenin coğrafi ve iklim şartlarından da
etkilenmektedir. Coğrafi koşullar ve iklim şartları o
bölgede tarım ve hayvancılığın gelişmesinde en önemli
belirleyicidir. Günlük yaşam içerisinde yenecek
yemeklerden özel günlerde sunulacak yemeklere kadar o
yörede yetiştirilen besin ürünlerinin yemek tariflerine
yansıdığı görülmektedir. Bir bölgede yetiştirilen ürün
sayısı ne kadar fazla ise o bölgedeki yemek tariflerindeki
zenginlik o denli yüksek olmaktadır. Tarımın az,
hayvancılığın yoğun olduğu dağlık bölgelerde yemek
tariflerinde genellikle etin yoğun olduğu görülürken İç
Anadolu Bölgesi gibi daha az yükseltinin olduğu
bölgelerde tahıl ve türevi ürünlere tariflerde daha fazla
rastlanmaktadır. Tarihin ilk çağlarından itibaren farklı
medeniyetlere ev sahipliği yapmış Anadolu toprakları
kültürel açıdan çeşitlilik içermektedir. Bu kültürel
çeşitlilik özellikle yemek kültüründe yoğun şekilde
hissedilmektedir. Örneğin Orta Asya’da yaşamış olan
göçebe Türk kabileleri et ve mayalanmış süt ürünleri,
Mezopotamya’dan göçler sonucunda gelmiş olan tahıl
ürünleri, Akdeniz kültüründen gelen sebze ve meyveler,
yemeklerde kullanılan ve Güney Asya ve Hindistan’dan
gelen baharatlar ile birleşerek zengin ve özgün bir mutfak
kültürünü doğurmuştur.